نایب‌رئیس اتاق بازرگانی تهران از فعالیت‌های نیکوکارانه بخش‌خصوصی می‌گوید
انسجام بخشی به راهبرد مسوولیت اجتماعی
به گفته وی آن‌گونه که از شواهد تاریخی و نقل پیشکسوتان پیداست، فعالیت بخش‌خصوصی از گذشته‌های دور با نیکوکاری و فعالیت‌های خیرخواهانه درآمیخته است. اما در کدام دوران یا بزنگاه فعالیت نیکوکارانه صاحبان بنگاه‌ها و فعالان اقتصادی برای مردم ایران حیاتی‌تر بوده است؟ آن‌گاه که با ساخت مدرسه و بیمارستان ایرانیان را از جهل و بیماری نجات دادند یا اکنون که ویروس کرونا بحرانی کم‌سابقه را در کشور پدید آورده و بخش‌خصوصی با کمک به تجهیز بیمارستان‌ها و نجات جان کادر درمان و بیماران به مصاف این ویروس رفته است؟
میر محمدصادقی، در توصیف اقدامات فعالان اقتصادی در امور خیریه عنوان می‌کند: عاملان کسب‌وکار و فعالان بخش‌خصوصی از گذشته در کنار فعالیت‌های اقتصادی، تولیدی، تجاری، توزیعی و تجاری دستی هم در امور نیکوکارانه داشته‌اند؛ به‌طوری که حتی نیمی از وقت خود را صرف امور خیریه و رفع گرفتاری‌های مردم می‌کردند؛ برخی حجره‌هایشان مرکز گره‌گشایی از مردم بود؛ از کمک‌های مالی به آنها گرفته تا ضمانت مردم در دوایر دولتی و راهنمایی و واسطه‌گری از جمله این امور خیرخواهانه بوده است.
او با تاکید بر اینکه عاملیت بسیاری از امور به دست فعالان بخش‌خصوصی بوده است، ادامه داد: در سراسر بازار تبریز چند مدرسه ایجاد شده که بانی اغلب آنها یکی از فعالان بازار بوده است. یا در اصفهان در طول بازار از میدان نقش جهان تا مسجد جامع مرحوم مجلسی،۵۰ مدرسه احداث شده که از بازاریان به یادگار مانده است. وقف آب انبار و استراحتگاه در مسیرهای پر مسافر از دیگر مصادیق اقدامات نیکوکارانه بخش‌خصوصی است. یکی دیگر از این نوع اقدامات آن است که فعالان اقتصادی در محلات فقیرنشین طی روزهایی از هفته، نان رایگان در اختیار ساکنان این محلات قرار می‌دادند.
میرمحمدصادقی با اشاره به اینکه بخش‌خصوصی ایران همچنان بر انجام امور خیر ثابت قدم است، به گسیل کمک‌ها در مواقع بروز حوادث طبیعی از جمله سیل و زلزله از سوی بخش‌خصوصی به سوی این مناطق پرداخت و گفت: در همین حادثه شیوع کرونا، شاهد بودیم که بخش‌خصوصی چگونه با بسیج امکانات خود به کمک و حفاظت از جان کادر درمان بیمارستان‌ها شتافت.
به باور میرمحمدصادقی واگذاری سهام شرکت‌های دولتی سیاست درستی است. دولت باید دست از تصدی‌گری بردارد و صرفا نظارت کند. در این صورت چنانچه مردم صاحب سهام بنگاه‌ها شوند، در جریان تولید قرار گرفته و به آن علاقه‌مند خواهند شد.
نایب‌رئیس اتاق تهران ادامه داد: انتظار این است که سیاست‌گذاران با اعتماد به بخش‌خصوصی، بستری را فراهم کنند که کشور و مردم بیش از پیش از ظرفیت این بخش بهره‌مند شوند. افراد صالح و درستکار در بخش‌خصوصی بسیارند و دولتمردان نباید همه را به یک چشم بنگرند. توسعه بخش‌خصوصی خودبه‌خود منجر به توسعه کار خیریه‌ها و بیشتر شدن اقدامات بنگاه‌ها در جهت مسوولیت اجتماعی و کمک به مردم جامعه می شود.
عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی تهران، «بیمارستان بازرگانان» را که این روزها از سوی اتاق تهران مدیریت و بازسازی می‌شود و در روند توسعه و تجهیز آن فعالان نیکوکار بخش‌خصوصی حضور فعالی دارند، نمادی از عمل به مسوولیت اجتماعی بنگاه و اقدامات نیکوکارانه بخش‌خصوصی عنوان کرد.
مسوولیت اجتماعی به‌طور عمده تعهدات شرکتی یا سازمانی را در قبال محیط طبیعی و اجتماعی در برمی‌گیرد و این تعهدات را در کنار فعالیت اقتصادی بنگاه قرار می‌دهد. روح این نوع مسوولیت مبتنی بر اخلاق بوده و در کنار نفع اقتصادی، به منافع ذی‌نفعان شرکت یا سازمان نیز توجه دارد.
در شرایط اقتصاد امروز ایران، دولت در فراهم‌آوری شرایط مناسب جهت فعالیت مجموعه‌های خصوصی برای انجام مسوولیت اجتماعی ناتوان است، اما در دیگر سو، بازیگران اقتصادی و بخش‌خصوصی هم با داشته‌های موجود کاری کارستان نمی‌توانند انجام دهند.
سیاستمداران حداقل سه نوع ابزار و برنامه گروهی دارند. یکی از آنها «برنامه‌های نظارتی» است. دیگری، «انگیزه‌های اقتصادی» و سومی، «توصیه‌ها و متقاعدسازی» است. هرچند در این بخش‌ها نیز دولت برای واداشتن بازیگران اقتصادی و بخش‌خصوصی به انجام نقش خود موفق نبوده است اما این به آن معنا نیست که بار از شانه بخش‌خصوصی خالی شود و باید مطالبه انجام مسوولیت اجتماعی در کنار سودبری این مجموعه‌های اقتصادی جریان داشته باشد و آنها منافع خود را درگرو انجام این تعهد بدانند.
شرکت‌های برتر جهان و مسوولیت اجتماعی
شرکت‌های بزرگی در جهان در راستای مسوولیت اجتماعی و امر خیرخواهانه فعالیت دارند و توجه بسزایی به این امر نشان می‌دهند؛ گوگل به مواردی مانند کمک مالی و علمی به مدرسه‌ها و خیریه، پاک‌سازی و تفکیک زباله‌ها، کاهش مصرف کاغذ، حمایت از شرکت‌های کوچک و کاهش مسائل زیست‌محیطی توجه بسیاری نشان داده است.
انیمیشن‌سازی دیزنی که یکی از برندهای معــروف این صنعت در دنیا به‌شمار می‌رود، برای حفــظ و ارتقای جایگاه خــود در زمینه مسوولیت‌های اجتماعی، اقدام‌های گسترده‌ای انجام داده است؛ دیزنــی در زمینه‌های گوناگونی ازجمله بهبود وضعیت جامعــه، کمک به آسیب‌دیدگان از بلایای طبیعی و همچنین محیط زیست تمرکز کرده است.
به‌طور مثال، این شرکت بعد از زلزله هائیتی، حضور پررنگی در کمک به زلزله‌زدگان داشت. از دیگر اقدام‌های شرکت دیزنی می‌توان به‌صرف هزینه‌های بسیار زیاد برای کاشت نهال در جنگل‌ها اشاره کرد.
یکی دیگر از شرکت‌های معتبر بین‌المللی که در زمینه فعالیت‌های خیرخواهانه و بر مدار حفظ دنیا برای آیندگان اقدام‌های چشمگیری داشته، استارباکس، برند بزرگ قهوه‌فروشی در سراسر جهان است. این شرکت در نخستین گام سعی کرد حجم تولید زباله را کاهش دهد و هم‌اکنون نیز بر بازیافت آنها تمرکز کرده است. بسیاری از شرکت‌ها و برندهای بزرگ دنیا با روش‌های گوناگون سعی در ترویج این ارزش‌ها در دنیا دارند. از آنجاکه بزرگ‌ترین هدف این شرکت‌ها حفظ منابع طبیعی دنیا برای آیندگان است، هرروز روش‌های خلاقانه‌تری در این زمینه ابداع می‌کنند.
