تصمیمات غیرکارشناسی؛ آفت بازار فرش دستباف

بازار فرش به شدت در این روزها دچار رکود شده و هیچ‌گاه در گذشته و در ایام پایانی سال (شب عید) و البته بعد از گذشت عید چنین رکودی را تجربه نکرده بودیم. در این شرایط این افراد توان عمل به تعهدات مالی خود را ندارند و قطعا با مشکلات مالی زیادی روبه‌رو خواهند شد. ناگفته نماند که در این شرایط و عدم فعالیت کارگاه‌های فرش‌بافی این افراد حتی قادر به پرداخت حق بیمه خود هم نیستند. اکثر شاغلان در حوزه فرش‌بافی زنان سرپرست خانوار هستند که در این شرایط دچار آسیب و لطمات مالی فراوانی می‌شوند. با توجه به آسیب جدی به زنجیره ارزش و تامین فرش و آثار مخرب آن، راهکارهای برون‌رفت از این بحران در دستور کار مرکز قرار دارد و به همین منظور، استفاده از تمامی ظرفیت‌های موجود بخش خصوصی، تشکل‌ها، انجمن‌ها و اتحادیه‌های فرش دستباف برای تبیین دقیق این مشکلات و راه‌های برون‌رفت از این وضعیت در دستور کار قرار دارد و تحلیل، بررسی، ارائه طریق و مطالبه به منظور کاهش آثار منفی اقتصادی بر فرش دستباف با همکاری وزارت صمت در حال پیگیری است. سال ۹۸ بدترین سال صادراتی را تجربه کردیم، یعنی کالایی که تا دو دهه قبل ۵/ ۱ میلیارد دلار صادرات داشت، حالا به ۵۰ میلیون دلار صادرات در سال ۹۸ تنزل پیدا کرده است و جایگاه اول صادرات جهان را از دست داده‌ایم. این کاهش صادرات دلایل مختلفی داشته که از جمله مهمترین آن می‌توان به تحریم‌های ظالمانه دولت آمریکا، افزایش قیمت تمام شده تولیدات، نداشتن استراتژی و برنامه‌ریزی توسعه‌ای اشاره کرد. ولی از همه مهم‌تر تصمیم خلق‌الساعه و غیر کارشناسی بانک مرکزی در ایجاد پیمان‌سپاری برای این کالای استراتژیک و ملی بعد تحریم آمریکا بود که باعث شد صادرکنندگان ریسک بالای تعهد ارزی را نپذیرفته و در نتیجه صادرات فرش ایران که در سال ۹۷ به حدود ۵۰۰ میلیون دلار رسیده بود، به ۵۰ میلیون دلار کاهش پیدا کند. مسوولانی که در این گونه تصمیمات و دستورالعمل‌های ضد تولید و صادرات دخیل هستند، باید جوابگوی این همه ضرر و زیان وارده باشند، امروزه همگان می‌دانند که وقتی بازاری را از دست بدهید برگشت به آن بازار به راحتی امکان‌پذیر نخواهد بود. بانک مرکزی هر نوع تعهد ارزی و پیمان‌سپاری را برای صادرات فرش و صنایع دستی حذف کرده و به جای تحریم این کالای فاخر ایرانی به فکر حمایت و اعطای تسهیلات کم بهره و بسته‌های حمایتی، ایجاد راهکارها و تسهیلات مالی کم بهره برای حوزه تولید و صادرات فرش دستباف باشند. با توجه به شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا که به‌طور محسوسی برکسب و کارها اثر نامطلوب گذاشت و از جمله شاغلان و دست‌اندر‌کاران هنر- صنعت فرش دستباف شامل قالیبافان روز مزد، فروشندگان فرش و مواد اولیه، صادر‌کنندگان و سایر اصناف که بیکار شده و ضرر و زیان فراوان دیده‌اند. متاسفانه این بار هم این هنر- صنعت ملی از بسته‌های حمایتی‌های مصوب دولت محروم ماند. صنعت فرش که عامل ارتزاق چند میلیون نفر است با بی‌مهری فراوان از جمله عدم تامین بودجه بیمه قالی‌بافان، عدم اعطای تسهیلات کم بهره و ارزان قیمت، عدم معافیت مالیاتی، تعهد و پیمان‌سپاری ارزی و... تحریم دولت آمریکا روبه‌رو است و در این بحران شایسته بود دولتمردان نگاه سخاوتمندانه‌تری به این هنر- صنعت داشته باشند، ولی در کمال ناباوری از این حداقل حمایت‌ها و مساعدت‌های مصوب هم بی‌نصیب ماندند.  جامعه چند میلیون نفری حوزه اشتغال و تولید فرش دستباف از دولت انتظار دارند حداقل در بحران موجود و مشکلات پسا کرونا این بزرگ‌ترین صنعت بومی کشور را فراموش نکنند و حمایت‌های لازم را در این خصوص انجام دهند و در همین راستا تعاونی‌ها و اتحادیه‌های تولیدی و توزیعی فرش دستباف کشور نیز بسیار متضرر شدند و متاسفانه هیچ اسمی از تعاون در بسته‌های حمایتی مصوب دولت وجود ندارد.