۴۰ اثر تاریخی درآستانه تخریب مسجد جامع ارومیه

دنیای اقتصاد، ارومیه، امیررضا علیار: کمبود اعتبارات اختصاص یافته به بخش مرمت آثار تاریخی استان موجب شده امروز بسیاری از بناهای تاریخی استان در معرض تخریب جدی قرار بگیرند، به طوری که هم‌اکنون وضعیت۴۰ اثر مهم تاریخی بحرانی است.

آذربایجان غربی با ۱۴۷۲ اثر تاریخی که قدمت بسیاری از آنها به هزار سال قبل برمی‌گردد، از وضعیت نگهداری و مرمت نامناسب این آثار رنج می‌برد.

نبود زیرساخت‌های لازم گردشگری از جمله سرویس‌های بهداشتی و کمپینگ‌های اسکان مسافر در مکان‌های تاریخی از جمله قره‌کلیسا؛ نهمین اثر ثبت شده جهانی ایران، مجموعه جهانی تخت‌سلیمان، قلعه بسطام و تپه تاریخی حسنلو به همراه کمبود اعتبار و ضعف مدیریتی سال‌های گذشته در این حوزه برای نگهداری و مرمت آثار تاریخی از مشکلاتی است که نیازمند توجه ویژه مسوولان است.

وضعیت نامساعد جوی در این استان نیز دست به دست غفلت مسوولان داده و امروز بسیاری از آثار تاریخی استان که نماد هویت و تمدن این دیار است در معرض تخریب، آسیب و نابودی کامل قرار گرفته‌اند.

مسجد جامع ارومیه، پل‌های تاریخی آذربایجان غربی از جمله باراندوز، کاخ موزه باغچه‌جوق ماکو، مقبره سردار بوکان، خانه کبیری و بازار تاریخی خوی آثار تاریخی و فرهنگی هستند که به‌دلیل شرایط بحرانی در آستانه تخریب قرار دارند.

۴۰ اثر به مرمت اضطراری نیاز دارند

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری آذربایجان غربی با بیان اینکه در حال حاضر وضعیت بسیاری از بناهای تاریخی استان مناسب نیست، گفت: کمبود اعتبار و شرایط آب و هوایی استان موجب آسیب جدی به این بخش شده و هنوز این روند ادامه دارد.

جلیل جباری با انتقاد از کمبود اعتبارات اختصاص یافته به این اداره کل در زمینه صیانت و مرمت آثار تاریخی استان، اظهار کرد: تاکنون اعتبارات اختصاص یافته جوابگوی هزینه‌های مرمت و حفاظت آثار نبوده است به طوری‌که در حال حاضر در ۴۰ اثر نیازمند مرمت اضطراری هستند که مطالعات آنها آغاز شده است.

وی مسجد جامع ارومیه، کاخ موزه باغچه‌جوق ماکو، مقبره سردار بوکان، خانه کبیری و بازار تاریخی خوی و بسیاری از پل‌های تاریخی استان را جمله آثاری عنوان کرد که در شرایط بحرانی و تخریب جدی قرار دارند.

جباری با اعلام اینکه شرایط زیست محیطی استان روند تخریب بناها و آثار تاریخی استان را تسریع کرده به طوری که سال گذشته شاهد تخریب بخشی از پل تاریخی قلعه جوق باراندوز در اثر سیلاب بودیم، عنوان کرد: پل‌های تاریخی در معرض تهدید سیلاب‌ها هستند که باید مرمت و طرح‌های حفاظتی در مورد آنها اجرایی شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی با تاکید بر لزوم توجه ویژه مسوولان نسبت به حفاظت از آثار و بناهای تاریخی استان گفت: متاسفانه بودجه تخصیص یافته به مرمت و احیای بافت‌های تاریخی در استان بسیار محدود بوده و همکاری‌های مردم و حمایت‌های دولت و به‌ویژه نمایندگان مردم درمجلس شورای اسلامی در این زمینه بسیار کارساز خواهد بود.

وی با اشاره به افزایش اعتبارات حوزه مرمت و حفاظت بناهای تاریخی در سال گذشته افزود: میزان اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای ملی و استانی سال ۹۳ در مقایسه با سال ۹۲ در حوزه مرمت و حفاظت بناها ۹۰ درصد افزایش داشت اما این میزان نیز جوابگوی نیاز استان نیست. جباری با اشاره به تعداد قراردادهای منعقد شده و کارگاه‌های حفاظت و مرمت بناها و مطالعات، ساماندهی نسخ خطی و اشیای منقول فرهنگی و تعیین حریم‌ها عنوان کرد: در سال ۹۲ تعداد طرح‌ها و کارگاه‌های فعال ۱۸ مورد بوده و در سال ۹۳ به ۳۰ مورد رسیده که این میزان ۷۰ درصد رشد نشان می‌دهد. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری آذربایجان غربی مهم‌ترین کارگاه‌های مرمت و حفاظت استان را که از محل اعتبارات سال ۹۳ فعال هستند، ۲۸ مورد اعلام و اضافه کرد: ۴۰ میلیارد ریال از محل اعتبارات ملی برای فعال‌سازی این پروژه‌ها هزینه شده که درصد زیادی از اقدامات حفاظتی این پروژه‌ها رو به اتمام است.

جباری با بیان اینکه امسال با ۳۰ میلیارد ریال اعتبار اختصاص یافته ۱۶ اثر تاریخی استان در حال مرمت است، عنوان کرد: دژ بسطام، مجموعه جهانی تخت سلیمان، بازار تاریخی ارومیه و خوی، مسجد امام شافعی، خانه ارباب دیزج سیاوش، مدرسه تاریخی ۲۲ بهمن، بنای کلاه فرنگی، ساختمان دارایی، ساختمان بانک ملی، شیر و خورشید ماکو، حمام بیگ جوان، مسجد جامع ارومیه، مجموعه جهانی قره‌کلیسا و مسجد سردار از جمله این آثار هستند. وجود طبیعت زیبا و دلنواز و گستردگی آثار و بناهای تاریخی، آذربایجان غربی را در ردیف مناطقی با قابلیت بالا در امر گردشگری کشور قرار می‌دهد که باید نسبت به ظرفیت‌های موجود نیز از اعتبارات مرمتی و حفاظتی بهره ببرد.

بهره‌‌مندی آذربایجان غربی از آثار و ذخایر ارزشمند فرهنگی، تاریخی و باستانی و مناظر دل‌انگیز و طبیعت بکر در جای جای این استان از شمالی‌ترین نقطه تا جنوبی‌ترین آن پراکنده شده، ولی متاسفانه توجه ناکافی مسوولان این ظرفیت را از بین می‌برد.