علامت احیای دریاچه ارومیه

دنیای اقتصاد، ارومیه، امیررضا علیار: در پی بارش‌های اخیر و افزایش سطح آب دریاچه ارومیه نزدیک ۵ هزار قطعه فلامینگو در سواحل این تالاب بین‌المللی فرود آمدند. فلامینگو از جمله پرندگان با ارزش حیاتی بالا و جزو پرندگان حمایت شده است که در سال‌های گذشته ازجمله مهم‌ترین اجزای تنوع‌زیستی غنی پارک ملی دریاچه ارومیه بوده و با جمعیت‌های بالا در داخل دریاچه تا بیش از صد هزار قطعه نیز مشاهده می‌شد.

متاسفانه با بروز بحران در این دریاچه جمعیت پرنده نیز در داخل دریاچه به سرعت پایین آمد به‌طوری‌که در داخل دریاچه تقریبا اثری از این پرنده مشاهده نمی‌شد و اکثرا به زیستگاه‌های دیگری ازجمله تالاب‌های اقماری مجاور دریاچه پناه بردند. جاری بودن آب شیرین در مصب رودخانه نازلو، شرایط مناسب زیستگاهی، امنیت مناسب و وفور و سهولت در دسترسی به غذا باعث شده که طی چند سال اخیر فلامینگوها به داخل دریاچه ارومیه باز گردند که این امید را در دل دوستداران حیات وحش زنده کرده است.

این پرندگان به صورت دسته جمعی و در دسته‌های چند هزارتایی زندگی و مهاجرت می‌کنند.

بازگشت فلامینگوها نویدی بر احیا

پارک ملی دریاچه ارومیه در سال‌های پرآبی آن میزبان هزاران پرنده فلامینگو و پلیکان بود که در مسیر مهاجرت در این زیستگاه امن استراحت کرده و بعد از بازیابی توان و قوای جسمانی دوباره به مهاجرت خود ادامه داده و حتی تخم‌گذاری کرده و جوجه آوری نیز می‌کردند.

در سال‌های اخیر به‌دلیل افزایش غلظت نمک در آب دریاچه و به تبع آن کریستالیزه شدن و بلور بستن بال و پر پرندگان، دیگر این دریاچه میزبان هیچ پرنده‌ای نبود. اما اخیرا شاهد حضور هر چند کمتر این پرندگان مهاجر در دریاچه هستیم که این را باید به فال نیک گرفت.

براساس باورهای ساکنان حاشیه دریاچه ارومیه بازگشت فلامینگو‌ها می‌تواند نوید بخش احیای دریاچه ارومیه باشد و مردم اعتقاد دارند که دریاچه ارومیه در سال‌های آینده به تدریج احیا خواهد شد.

رئیس اداره نظارت بر حیات وحش محیط زیست آذربایجان غربی در این خصوص گفت: با بررسی‌های به عمل آمده و بازدید‌های میدانی صورت پذیرفته توسط اداره نظارت بر حیات وحش و آبزیان اداره کل جمعیتی نزدیک به ۴ تا ۵ هزار قطعه فلامینگو در روزهای اخیر در سواحل پارک ملی دریاچه ارومیه و بیشتر در حوالی مصب رودخانه نازلو سکنی گزیده‌اند.

فرود ۵ هزار قطعه فلامینگو

امید یوسفی با بیان اینکه با توجه به نزدیک شدن فصل لانه سازی و تخم گذاری پرندگان احتمال جوجه‌آوری در محل یاد شده نیز می‌تواند وجود داشته باشد اظهار کرد: اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان آذربایجان غربی در نظر دارد تا در روزهای آینده برای کشف محل‌های جدید جوجه‌آوری این پرنده از سیستم‌های نوین از قبیل «هلی کم»: با برد بالا استفاده کند. همچنین افزایش میزان حضور نیروهای یگان حفاظت در محل‌های مورد تجمع پرنده نیز در دستور کار قرار دارد.

یوسفی ادامه داد: از آغاز خشکسالی‌ها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه چند سالی بود که حضور هیچ فلامینگویی در این زیست بوم ارزشمند گزارش نشده بود؛ ولی از سال گذشته شاهد بازگشت آنها به این منطقه هستیم.

وی یادآور شد: منطقه زیستی فلامینگوها هم‌اکنون منطقه‌ای باتلاقی بوده که امنیت لازم برای زیست این نوع پرنده را نیز به نوعی تامین می‌کند، هرچند که کارکنان محیط‌زیست در انجام عملیات حلقه گذاری جوجه‌ها با سختی‌هایی مواجه هستند.

پارک ملی دریاچه ارومیه در سالیان پیش از بروز بحران خشکسالی، میزبان هزاران پرنده نظیر فلامینگو و پلیکان بود و حتی یکی از مهم‌ترین مراکز جوجه آوری فلامینگو و سایر پرندگان در منطقه خاورمیانه به شمار می‌آمد.

افزایش ارتفاع دریاچه ارومیه

از سویی معاون امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی با بیان اینکه ارتفاع آب دریاچه ارومیه ۵ سانتی متر بالاتر آمده است، گفت: با اقداماتی که در۶‌ماه دوم سال گذشته در حاشیه دریاچه ارومیه آغاز شد و بارش باران در روزهای نخستین سال جدید، سطح تراز آب دریاچه ارومیه در روز ۲۰ فروردین در مقایسه با تاریخ مشابه سال گذشته ۵ سانتی متر بالاترآمده است.

هادی بهادری با بیان اینکه این روند افزایشی در ۱۸ سال گذشته کم نظیر بوده است، افزود: به‌رغم اینکه هنوز با سطح ترازاکولوژیک دریاچه بیش از ۳ متر و ۴۰ سانتی متر فاصله داریم، ولی در مقایسه با افزایش ۵۵ سانتی متری سطح آب از ابتدای فصل زراعی این میزان افزایش قابل توجه بوده وشکرگزار عنایات خداوند هستیم. معاون امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی و مسوول استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه همچنین اظهار کرد: تثبیت وضعیت دریاچه در ۳ سال آغاز طرح احیا از مهم‌ترین اهداف برنامه جامع این ستاد است که در قالب ۹ پروژه اجرایی مستقل توسط دستگاه‌های اجرایی در استان از نیمه دوم سال گذشته آغاز شده است و امسال نیز باجدیت بیشتری ادامه خواهد یافت.

بهادری افزود: لایروبی نهرها و تکمیل کانال‌های اصلی و فرعی شبکه‌های آبیاری پایین دست سدها، رهسازی آب مازاد سدها، کنترل برداشت‌های غیر مجاز واجرای طرح‌های آبیاری مردن و قطره‌ای در مزارع و باغات و همچنین مباحث زیست محیطی و کنترل و مقابله با انتشار ریزگردها از جمله این اقدامات است.

وی با بیان اینکه با توجه به فرارسیدن روزهای گرم سال و کاهش بارندگی‌ها، در تابستان با کاهش سطح آب دریاچه مواجه خواهیم شد، خاطرنشان کرد: در سال همدلی و همزبانی و به‌منظور کمک به احیای دریاچه ارومیه باید دراقدامی همگانی و با مشارکت مردم و مسوولان نسبت به مدیریت مصرف آب و کاهش ۴۰ درصدی میزان مصارف آب اهتمام جدی انجام شود.

پارک ملی دریاچه ارومیه از مهم‌ترین زیست‌بوم‌های کشور است که متاسفانه در دهه گذشته دچار بحران کم‌آبی شده است و در وضعیت بحرانی قرار دارد.