دنیای اقتصاد - ارومیه - امیررضا علیار: آذربایجان غربی با تولید بیش از 6 تا هفت درصد از محصولات کشاورزی کشور یکی از قطب‌های اصلی این بخش به شمار می‌رود؛ ولی همه ساله بازار پس از تولید این محصولات به چالش بزرگ و اصلی در استان تبدیل می‌شود.
پایین بودن قیمت فروش محصول نسبت به هزینه‌های تولید آن، نامشخص بودن وضعیت صادرات، بالابودن هزینه‌های تولید و پایین بودن توان مالی باغداران و همچنین ریزش‌های قبل از برداشت محصول از دلایلی است که بر این چالش دامن می‌زنند. نبود برنامه‌ریزی برای حمایت از تولید، بسته‌بندی نامناسب محصول، منطقی نبودن قیمت‌ها با توجه به هزینه تولید و در برخی موارد همسان نبودن کیفیت سیب داخلی با نمونه‌های خارجی از جمله دل مشغولی‌های موجود به شمار می‌رود که به گفته دست‌اندرکاران تولید و فروش محصولات باغی، ادامه این وضع باعث می‌شود تا سود حاصل از تلاش و زحمت تولیدکنندگان سیب همچنان به جیب دلالان و واسطه‌ها برود یا صرفا کام تولیدکنندگان کنسانتره را شیرین کند. وضعیت آب و هوایی و سرمای زودرس در برخی مواقع به همراه خشکسالی نیز از دیگر عواملی است که کشاورزان منطقه را مجبور به فروش سریع‌تر محصولات خود به دلالان و واسطه‌های این بخش و متضرر شدن می‌کند. در حالی که زندگی بخش وسیعی از هموطنان در روستاها با کشاورزی گره خورده و چرخ اقتصاد زندگی آنها با کاشت و تولید انواع محصولات زراعی و باغی می‌چرخد دلالان و واسطه‌ها با تعیین نرخ ناچیز برای خرید این محصولات، شیرینی برداشت محصولات را به کام کشاورزان و باغداران تلخ می‌کنند. اقتصاد کشاورزان و زندگی جمعیت وابسته به کشاورزی بر اساس فروش به موقع و قیمت مناسب محصولات کشاورزی می‌چرخد، به این منظور مهم‌ترین چالش این بخش تفاوت قیمت محصولات در مزرعه و بازار است؛ به طوری که حضور واسطه‌ها در بازار محصولات و مجبور شدن کشاورزان به اینکه محصولات خود را به دلالان بفروشند، موجب شده است کشاورزان بسیار متضرر شوند.

گلایه‌های کشاورزان منطقه
یکی از باغداران ارومیه می‌گوید: کشاورزان سالانه هزینه‌های زیادی را برای تهیه کود، سم، هرس، کارگران و آبیاری محصول پرداخت می‌کنند، اما هنگام برداشت و فروش محصول مجبورند به نرخ بسیار پایینی محصولاتشان را به فروش برسانند. وی ادامه می‌دهد: زمان برداشت برخی محصولات باغی کوتاه است و در صورتی که قیمت این محصولات پایین باشد، کشاورز خسارت مالی بسیاری می‌بیند و شرایط آب و هوایی نیز دلیل دیگری بر فروش زودتر محصولات کشاورزی است. این باغدار اضافه می‌کند: دلالان بازار در تعیین قیمت پایین خرید محصولات کشاورزان از سویی و نبود امکانات انبار و نگهداری برخی محصول تولیدی توسط باغداران و کشاورزان از سوی دیگر، سبب شده کشاورزان ناچار به فروش محصولات تولیدی خود به دلالان بازار شوند.

هزینه‌های گزاف نگهداری میوه
نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از هزینه‌های بالای نگهداری میوه در سردخانه‌ها، افزود: متاسفانه کشاورزانی که با تحمل سختی و مشقت‌های زیاد، حاصل زحمات خود را برداشت می‌کنند، به دلیل هزینه‌ها و قیمت‌های گزاف نگهداری میوه در سردخانه حاصل دسترنج خود را به دلالان می‌فروشند. نادر قاضی پور با بیان اینکه این موضوع باعث شده کشاورزان محصولات خود را به ویژه سیب زودتر از موعد به فروش برسانند، اظهار کرد: این در حالی است که در صورت کم بودن هزینه نگهداری کشاورزان محصولات خود را در مقاطع زمانی مختلف و با قیمت‌های مناسب فروخته و سود دسترنج‌شان به جیب خودشان می‌رود. وی ضمن تاکید بر لزوم کاهش و از بین بردن واسطه‌ها و دلالان محصولات کشاورزی در آذربایجان غربی با توجه به اینکه اقتصاد استان بر پایه کشاورزی است، ادامه داد: خرید محصول از کشاورزان و باغداران با قیمت‌های ناچیز و فروش آن در بازار با قیمت‌های گزاف ظلم مسلمی به جامعه کشاورزان محسوب می‌شود.

واحدهای فرآوری به موقع وارد عمل شوند
نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی خواستار تعریف بسته‌های حمایتی ویژه توسط دولت از کشاورزان شد و ادامه داد: خرید محصولات کشاورزی و باغات با قیمت پایین از سوی دولت منجر به حضور پررنگ دلالان و واسطه‌ها در بازار میوه شده و متاسفانه سود یک سال زراعی کشاورز در کمال بی‌عدالتی نصیب دلالان می‌شود. قاضی پور با اشاره به فعالیت واحدهای صنعتی فرآوری محصولات کشاورزی در آذربایجان غربی با توجه به پتانسیل‌های کشاورزی و دامی استان، ادامه داد: برای حمایت از کشاورزان مسوولان باید زمینه خرید به موقع محصولات توسط کارخانه‌ها را فراهم کنند. وی با اشاره به اینکه با توجه به حضور واحدهای فعال تولیدی زیاد در بخش فرآوری محصولات کشاورزی و دامی ضایعات محصولات کشاورزی و جولان دلالان در بازار غیر قابل تصور و قبول مردم است، ادامه داد: دولت و مسوولان باید قبل از فرارسیدن فصل برداشت برنامه‌ریزی و هماهنگی‌های لازم را انجام دهند.

سود نصیب دلالان می‌شود
رییس سازمان جهاد کشاورزی نیز بازار پس از تولید را چالش اصلی بخش کشاورزی استان دانست و گفت: متاسفانه سالانه با اتمام فصل برداشت محصولات کشاورزی و بخش خرید و فروش این محصولات حرف و حدیث‌های زیادی در خصوص سودجویی برخی افراد تحت عنوان دلالان و تضرر کشاورزان منطقه مطرح می‌شود. علی مختاری افزود: امسال نیز به دلیل سرمای زود رس، بارش تگرگ و غیره بخشی از محصولات کشاورزی دچار خسارت شده و کشاورزان منطقه مجبور شدند محصولات خود را هر چه زودتر به فروش برسانند که در این میان سود حاصل نصیب واسطه‌های این بخش شد. وی ادامه داد: در این میان صاحبان کارخانه‌های کنسانتره در استان نیز با تعیین نرخ پایین برای محصولات کشاورزی موجب شده‌اند کشاورزان محصولات تولیدی خود را به دلالان و واسطه‌ها عرضه کنند و نرخ اصلی را نیز واسطه‌ها با سودجویی تعیین می‌کنند.مختاری از سازمان‌های ذی‌ربط و مسوول در این بخش خواست با مدیریت و برنامه‌ریزی صحیح جلوی این اقدام را گرفته و برای چالش بازار پس از تولید محصولات کشاورزی چاره‌اندیشی کنند. رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با بیان اینکه در حال حاضر قیمت تمام شده محصولات کشاورزی بالا است، اظهار کرد:حضور دلالان و واسطه‌ها در این بخش در برخی مواقع موجب شده کشاورزان محصولات خود را با قیمت بسیار نازل‌تر بفروشند. مختاری از بسیج شدن تعاون روستایی استان برای مدیریت بازار محصول کشاورزی سیب زیر درختی خبر داد و گفت: در هفته‌های آتی تعاون روستایی استان با برنامه‌ریزی اصولی تا حدودی جلوی دلالان واسطه‌های بخش سیب درختی در استان را خواهد گرفت.