طرح جامع «میدان شهدا» اجرایی می‌شود؟
قلب شهر اراک همچنان در انتظار ساماندهی
دنیای اقتصاد - اراک - مجید نیک عهد: ترافیک، معابر کم‌عرض و غیراستاندارد، سیما و منظر نامناسب شهری، نبود پارکینگ، تجمع انواع و اقسام مراکز تجاری و خدماتی از ساختمان‌های شیک و چند طبقه بانک‌ها گرفته تا صنوف آلاینده و مزاحم به تعبیر امروزی، اشغال فضای معابر اصلی و پرتردد با انواع خودروهای حمل و نقل عمومی، قرار گرفتن ناهمگون انواع پل‌های هوایی در اطراف میدان مرکزی شهر و.... همه اینها تنها بخشی از مشکلاتی است که امروز سیمایی آشفته و نامطلوب از هسته مرکزی شهر اراک را در ذهن هر شهروند این شهر به تصویر می‌کشد. شهری که معضلات نخ نمای بافت مرکزی‌اش سال‌ها است به بحث تکراری جلسات مسوولان تبدیل شده است. با روی کارآمدن شورای دوره سوم، شعار تمرکززدایی و ساماندهی بافت مرکزی شهر اراک در اولویت طرح‌ها و برنامه‌های منتخبین مردم عنوان شد و آغاز مطالعات اجرای طرح جامع میدان شهدا از اوایل سال ۸۷ را وعده دادند.
در این میان، با گذشت سه سال از وعده اجرای طرح جامع میدان شهدا، این روزها این موضوع به بحث داغ مسوولان در جلسات کمیسیون ماده ۵ تبدیل شده تا شاید با نشاندن مهر تایید نهایی بر طرحی که از آن به عنوان سند افتخار شورای دوره سوم یاد می‌شود مردم این شهر پس از سال‌ها، عملی شدن شعار ساماندهی بافت مرکزی آن را شاهد باشند.
اما آیا با توجه به سوابق گذشته متولیان امور شهر در انجام طرح‌ها و اقدامات عمرانی بایگانی شده امروز، می‌توان نسبت به اجرایی شدن تحول اساسی در هسته مرکزی شهر اراک حداقل در ۲ سال باقیمانده از شورای دوره سوم خوشبین بود؟
در طرح جامع نیز بسیاری از برنامه‌های طرح میدان شهدا پیش‌بینی شده بود
غلامرضا نوری، کارشناس مسائل شهری با اشاره به اینکه ساماندهی بافت مرکزی شهر اراک پیش از این در طرح جامع و تفصیلی مصوب سال ۶۷ و همچنین طرح بافت قدیم اراک که هر دو در سال ۸۳ برای اجرا ابلاغ شدند نیز مطرح شده بود، گفت: بنابراین بحث اجرای طرح جامع میدان شهدا را نمی‌توان به عنوان یک موضوع جدید در سابقه تاریخی این شهر دانست؛ چرا که بر اساس طرح جامع و تفصیلی قرار بود کلیه کاربری‌های تجاری و خدماتی حد فاصل خیابان جدیدالاحداث تا بازارچه سهام سلطان، تملک و تخریب شده و با افزایش وسعت میدان اصلی شهر، نمایی شبیه به میدان نقش جهان اصفهان ایجاد شود و همه کاربری‌های واقع در این محدوده در چند مجتمع تجاری در جنب سینما فرهنگ ساماندهی شوند که همه این موارد، امروز اصلی‌ترین بخش اجرای طرح جامع میدان شهدا را نیز شامل می‌شوند.
نوری ادامه داد: با توجه به همه این بحث‌ها و عملی نشدن طرح‌های گذشته، در شرایط فعلی این انتظار وجود دارد که طرحی با عنوان « طرح جامع میدان شهدا» که در حال حاضر مراحل تصویب نهایی را طی می‌کند حداقل مشکلات و نقاط ضعف طرح‌های قبلی را حل کرده و تفکر، توان کارشناسی و نگرشی جدید در انجام مطالعات و تهیه یا اجرای آن وجود داشته باشد و به نوعی بتوان آن را قوام بخش طرح‌های گذشته عنوان کرد.او افزود: در صورت عدم تحقق این انتظارات در طرح جامع میدان شهدا باید به دنبال پاسخی برای این سوالات بود که اگر واقعا ساماندهی و رفع مشکلات هسته مرکزی شهر اهمیت داشته است، چرا در زمان تصویب و اجرای دو طرح قبلی مورد توجه قرار نگرفته است که اکنون اجرای طرح جامع میدان شهدا را راهکار اصلی می‌دانیم؟ و اگر در طرح‌های گذشته به همه این موارد توجه شده بود، چرا اجرا نشده‌اند؟
این کارشناس شهری ادامه داد :در انجام مطالعات و طراحی یک پروژه شهری، علاوه بر اینکه منابع مالی، امکانات و راهکارهای درآمدی برای تسریع در اجرا را باید از قبل پیش‌بینی کرده و مورد توجه قرار داد، مدیریت اجرا هم قطعا باید مد نظر قرار گیرد نه اینکه مشاور یا طراح با این استدلال که چگونگی اجرا یا مدیریت آن ارتباطی به ما ندارد، صرفا به فکر تهیه و ارائه طرح باشد.
نوری افزود: اجرای این طرح، صرفنظر از وجود برخی اشکالات و موارد جزئی نیاز اساسی برای ساماندهی حداقل بخشی از مشکلات هسته مرکزی شهر اراک است که اجرا شدن آن قطعا نیازمند توان، پشتکار، جدیت، قانون‌مداری، در نظر گرفتن منافع عمومی و مدیریت صحیح می‌باشد و بدون استفاده از مشارکت مردم و بخش خصوصی به سرنوشت سایر پروژه‌ها دچار شده و اثرات مثبت اجرای آن از بین می‌رود.
۸۰ تا ۹۰ درصد برنامه‌های پیش‌بینی شده قابل اجرا نیست
رییس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر اراک نیز در این‌باره گفت: در صورت اجرایی شدن این طرح، تحول شگرفی برای رفع مشکلات فعلی مرکز شهر رخ نخواهد داد و راهکارهای ارائه شده نمی‌تواند مشکلات موجود را ساماندهی یا رفع کند.
فریبا آباقری با اشاره به مشکلات و موانع موجود در مسیر اجرای طرحی با این ابعاد و گستردگی، گفت: شاید ۸۰ تا ۹۰درصد از موارد پیش‌بینی شده قابل اجرا نیست.
وی افزود: با توجه به عدم تغییر عرض معابر اطراف میدان شهدا در این طرح، در واقع هیچ راهکاری برای حل اصلی‌ترین معضل بافت مرکزی یعنی ترافیک اتخاذ نشده است، ضمن اینکه گسترش ابعاد میدان شهدا یا احداث میدان جدید در مقابل بازار اراک نیز با توجه به گنجایش محدود خیابان‌های اطراف مشکل‌سازتر خواهد شد.
ساخت مجتمع‌های تجاری در حاشیه شهر بهترین راهکار
آباقری گفت: با توجه به مشکلاتی که در خصوص تملک و محدودیت بودجه در شهرداری وجود داشته و دارد و با در نظر گرفتن وضعیت سایر پروژه‌های بلاتکلیف مانند ۵۵ متری که به لحاظ ابعاد و گستردگی با مشکلات بسیار کمتری نیز در اجرا نسبت به این طرح روبه‌رو است، باید گفت اجرای طرح جامع میدان شهدا بسیار طاقت‌فرسا و در عمل با مشکلات متعددی روبه‌رو خواهد بود که اجرای آن حداقل در زمان باقیمانده از عمر شورای سوم غیرممکن به نظر می‌رسد.
این عضو شورای شهر اراک احداث مجتمع‌های تجاری و خدماتی در حاشیه شهر را از مهم‌ترین راهکارها برای خارج شدن از وضعیت تک هسته‌ای دانست و گفت: متاسفانه به دلیل مشکلات متعددی که برای جذب و مشارکت سرمایه‌گذاران در شهر اراک وجود دارد، این طرح که یکی از برنامه‌های اصلی شورا نیز بود تاکنون عملیاتی نشده است، اما قطعا ایجاد این مراکز، نقش مهمی در کاهش بار ترافیکی و مشکلات حاصل از نبود پارکینگ در هسته مرکزی شهر دارد.
با برنامه‌ریزی صحیح، قابل اجرا است
اما عضو دیگر شورای شهر اراک برخلاف اظهارات آباقری، اجرای طرح جامع میدان شهدا را اقدام موثری برای روان سازی ترافیک، ایجاد نما و مبلمان شهری و هویت دادن به بافت مرکزی شهر دانست و گفت: برای تهیه این طرح مطالعاتی، بیش از یک سال و نیم زمان صرف شده و قطعا با برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح و هماهنگی مسوولان قابل اجرا خواهد بود.
قائم مقامی در پاسخ به این پرسش که آیا برآوردی از میزان اعتبارات مورد نیاز و زمان پیش‌بینی شده برای اجرای این طرح صورت گرفته است، افزود: اجرای این طرح به اختصاص بودجه کلان توسط شهرداری نیازی ندارد و با تهاتر و دادن امتیاز به مالکان واحدهای تجاری و خدماتی اطراف میدان شهدا و مشارکت سرمایه‌گذاران می‌تواند اجرا شود.
وی زمان پیش‌بینی شده برای اجرای این طرح را ۱۰ سال عنوان کرد و افزود: اجرای طرح جامع میدان شهدا یک اقدام زیربنایی و اساسی برای رفع همه مشکلات هسته مرکزی شهر اراک است و اجرای هر طرح و برنامه دیگری تنها به عنوان یک مسکن موقت خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه جزئیات این طرح در کمیسیون ماده ۵ در حال بررسی است و در حال حاضر تنها اشکال وارد به آن مسیر عبور زیرگذر حد فاصل خیابان محسنی تا حصار به دلیل عبور تاسیسات اصلی شهری است، تصریح کرد: حتی در صورت اجرا نشدن این طرح در شورای دوره سوم، همین که بافت مرکزی شهر اراک دارای طرحی جامع بوده و تکلیف مالکان این محدوده بر اساس ضوابط خاص مشخص شده اقدام مثبتی به شمار می‌رود.معاون عمرانی استاندار نیز با اشاره به اینکه بدون افزایش کاربری‌های تجاری در طرح جامع میدان شهدا جاذبه‌ای برای مشارکت بخش خصوصی وجود ندارد افزود: با توجه به فضاهای پیش‌بینی شده برای احداث پارکینگ، مشکلی در بحث ترافیک ایجاد نخواهد شد.بازوند گفت: کلیات این طرح در کمیسیون ماده ۵ به تصویب رسیده و جزئیات آن نیز در حال بررسی است که به جز بحث مسیر عبور زیرگذر خیابان امام و برخورد با تاسیسات فاضلاب شهری، در سایر موارد مشکل و ایراد خاصی مطرح نشده است.
به گفته بازوند ۹۵ درصد طرح جامع میدان شهدا قابل اجراست و در بحث تامین منابع مالی نیز قرار نیست برای اجرای این طرح به جز ردیف بودجه‌ای شهرداری اعتبار دیگری اختصاص داده شود و این طرح با مشارکت مردم و سرمایه‌گذاران اجرا خواهد شد.
تا زمان تصویب نشدن نهایی طرح اظهار نظری نمی‌کنم
میری، شهردار اراک نیز در این خصوص گفت: با توجه به اینکه طرح جامع میدان شهدا هنوز به تصویب نهایی نرسیده، فعلا در مورد جزئیات طرح و اینکه چه میزان در کاهش مشکلات هسته مرکزی شهر اراک اثرگذار است اظهار نظر نمی‌کنم، چرا که ممکن است این طرح در زمان تصویب با تغییراتی مواجه شود.وی افزود: قرار نیست برای اجرای طرح همه اعتبار مورد نیاز توسط شهرداری تامین شود و با فازبندی طرح از مشارکت مردم و بخش خصوصی در اجرا استفاده خواهد شد.از اظهارات مسوولان مربوطه اینگونه استنباط می‌شود که ظاهرا هنوز اجرای طرح جامع میدان شهدا مورد بحث و کش و قوس میان مدیران شهری قرار دارد و باید منتظر ماند و دید با عملیاتی شدن پروژه احداث مجتمع تجاری میدان شهدا، اجرای سایر بخش‌های این طرح را نیز شاهد خواهیم بود یا بازهم با روی کارآمدن شورا و شهرداری دیگر نسخه‌ای تازه برای ساماندهی بافت مرکزی اراک پیچیده خواهد شد.
ارسال نظر