احتمال پیشروی آب دریای خزر در آینده نزدیک وجود دارد

ساری - خبرنگار دنیای اقتصاد: مدیر مرکز ملی مطالعات دریای خزر بازپس‌گیری اراضی ساحلی دریای خزر را توسط آب‌های خزر طی سال‌‌های آتی دور از ذهن ندانست. دکتر همایون خوش‌روان افزود: یکی از طرح‌های در حال انجام گروه پایه ارزیابی تغییرات سطح تراز آب دریای خزر و پیش‌بینی‌های لازم برای آینده است.

وی درخصوص این طرح توضیح داد: مشخص گردیده است دریا از سال ۵۷ تا سال ۷۴ با سرعت شتاب‌دار فزاینده دچار پیشروی شده و سطح‌ تراز آب دریا ۵/۲متر افزایش یافته است.

خوش‌روان دلایل متعددی را برای پیش‌روی بیان کرد که مهم‌ترین آنها شامل تغییرات شرایط اقلیمی حاکم بر منطقه خزر، افزایش‌دبی آب رودخانه ولگا، عوامل جانبی دیگر نظیر بستن دریاچه خلیج قره‌بغاز و تعیین تاثیر زمینه‌‌های زمین شناختی که با بالاآمدن بستر همراه است.

وی در ادامه تاکید کرد: پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که احتمال پیشروی مجدد دریای خزر در آینده نزدیک وجود دارد و مطالعات، احتمال افزایش ۵/۱متری آب دریا را تایید می‌کند، مصداق این مساله نیز به آخرین پیشروی دریا در حدود ۲۰۰ سال قبل برمی‌گردد که شکل‌گیری تپه‌های ماسه‌ای در حاشیه جنوبی سواحل خزر طی زمان مزبور بوده است که با عملکرد پس‌رونده صورت گرفته است.

وی در ادامه تاکید کرد: از آنجا که نوسانات سطح آب دریای خزر یک پدیده دوره‌ای است، احتمال پیش‌روی مجدد بازپس‌گیری اراضی ساحلی طی سال‌های آتی دور از ذهن نیست و بسیار نزدیک است، به‌طوری‌که از آغاز سال آبی ۸۶ تا انتهای سال آبی در شهریور ۸۷ دامنه تغییرات اقلیمی دریای خزر بر روی سطح تراز آب دریا نمایانگر کاهش میزان تبخیر، افزایش میزان بارندگی در ناحیه شمالی حوزه خزر که معمولا با افزایش رقم دبی آب رودخانه ولگا همراه است شرایط پیشروی آب این دریا را رقم خواهند زد، حتی در سالجاری نیز این زنگ خطر به صدا درآمده است و شاهد اتفاقات هستیم.

مدیر مرکز ملی مطالعات دریای خزر در رابطه با فاکتورهای شیمیایی و آلایندگی دریای خزر نیز گفت: طرح اندازه‌گیری فاکتورهای شیمیایی دریای خزر در محدوده ایران و در بنادر اصلی سواحل جنوبی در محور بندر امیرآباد، بندر نوشهر، بندرانزلی و آستارا در حال انجام است.

وی افزود: منابع آلاینده خزری با توجه به حضور پنج کشور ساحلی، منشا‌های متفاوتی دارد، عموما در سواحل دریای خزر بخش جمهوری اسلامی ایران‌ آلودگی‌های پرمخاطره با تولید زباله، فاضلاب و سموم حاصل از کشاورزی همراه است. در سواحل مشرف به کشورهای قزاقستان و آذربایجان و ترکمنستان آلودگی‌های نفتی و گاها رادیواکتیو موثرترند و روسیه نیز مانند ایران با تولید آلودگی‌‌های حاصل از سموم و ضایعات جامد شهری، ورود فاضلاب، منابع نفتی و گاها رادیواکتیو در این دریا اثرگذار هستند.

وی تاکید کرد: ضمن اینکه ۸۵درصد آب دریای خزر از طریق ولگا تامین می‌شود، وجود آلاینده‌های مختلف در این رودخانه می‌تواند معرف و گویای سهم فزاینده روسیه در انتشار و پراکنش آلودگی‌ها در محیط خزری توسط این کشور باشد.

وی با بیان اینکه پرهیز از توسعه آلودگی در محیط آبی دریا و حفظ و حفاظت از منابع زنده با بهره‌گیری از روش‌های مدرن مهندسی تکثیر و پرورش در دریای خزر قابل پی‌گیری است، افزود: متاسفانه با توجه به اقدامات انجام گرفته توفیق مشخصی برای مقابله با این عوامل حاصل نشده است.