ابوالفضل عالی، سرپرست ایرانی هیات باستان‌‌‌شناسی مستقر در معدن نمک چهرآباد گفت: پنجمین فصل کاوش هیات مشترک میراث‌‌‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و موزه و دانشگاه بوخوم آلمان از نیمه آبان  امسال آغاز شد و بر اساس برنامه‌‌‌ریزی به عمل آمده تا نیمه آذر امسال ادامه خواهد داشت.  او با بیان اینکه کاوش این فصل پس از سه سال وقفه در کار میدانی و در ادامه پژوهش‌‌‌های باستان‌‌‌شناسی سال‌های گذشته انجام می‌شود، اظهار کرد: در دو فصل اخیر کاوش در سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ به جز حفاری در ترانشه‌‌‌های قدیمی که محل کشف مردان نمکی و مربوط به معدن‌کاری دوره هخامنشی و ساسانی است، بخش‌‌‌های دیگری از کوه معدن نمک از جمله تونل‌‌‌های فروریخته دوره‌‌‌های قاجار و پهلوی و همچنین دوره سلجوقی و کمپ استقراری معدن‌کاران در پایین کوه معدن، کاوش شد. به گفته این باستان ‌‌‌شناس، مطابق با نتایج  به‌‌‌دست آمده از کاوش فصول گذشته در معدن دوزلاخ، معدن‌کاری نمک در چهرآباد یک فعالیت درازمدت بوده که از دوره هخامنشی آغاز شده و در ادوار مختلفی از جمله دوران ساسانی، سلجوقی، صفوی، قاجار و پهلوی ادامه پیدا کرده است.  عالی با اشاره به اینکه در هر دوره، قسمت‌‌‌هایی از کوه معدن نمک مورد بهره‌‌‌برداری و استخراج نمک قرار گرفته است، افزود: کیفیت بالای نمک چهرآباد یکی از دلایل اصلی ادامه‌‌‌دار بودن بهره‌‌‌برداری و انتقال آن به دیگر مناطق بوده است. با این حال، تکنیک استخراج و میزان بهره‌‌‌برداری در هر دوره‌‌‌ای بنا به نیاز و احتمالا نوع سیستم مدیریتی و حاکمیتی متفاوت بوده است.  سرپرست ایرانی هیات باستان‌‌‌شناسی معدن نمک چهرآباد گفت: با توجه به یکپارچه نبودن رگه‌‌‌های نمک در گنبد نمکی چهرآباد، رعایت نشدن مسائل ایمنی و نیز زلزله‌‌‌های احتمالی ریزش معدن و فرو ریزی تونل‌‌‌های استخراج نمک در چند نوبت، از جمله دوره هخامنشی، ابتدا و انتهای دوره ساسانی، دوران قاجار و پهلوی انجام یافته است و در هر ریزش، تعدادی از معدن‌‌‌کاران که امروزه به مردان نمکی معروف هستند، کشته و مدفون شده‌‌‌اند.  او اظهار کرد: با توجه به اهداف در نظر گرفته شده برای کاوش این فصل و پرسش‌‌‌های متعدد در کاوش فصل جدید، تصمیم بر آن شد تا حفاری فقط در بخشی از محدوده کاوش شده در فصول قبل و در زیر سوله‌‌‌ای که سال‌ها پیش اداره کل میراث فرهنگی استان زنجان برای حفاظت از بخش کاوش شده برپا کرده است، انجام یابد.  او هدف از کاوش این فصل را پیگیری وضعیت تونل‌‌‌های مربوط به دوره ساسانی و معدن‌کاری در این دوره ذکر کرد و افزود: در سال‌های گذشته بخش بزرگی از تونل‌‌‌های استخراج نمک دوره ساسانی مورد کاوش قرار گرفت و مشخص شد که در زیر لایه‌‌‌های مضطرب دوره قاجار، آثار فعالیت معدن‌کاران ساسانی وجود دارد که شامل تونل‌‌‌های بزرگی است که به دلیل ریزش معدن در حدود اواخر این دوره با آوار و صخره‌‌‌های نمک پر شده‌‌‌اند.

به تازگی، موزه‌‌‌ ملی ایران آثار یافت شده  از معدن نمک چهرآباد زنجان و گزیده آثار معدن‌‌‌کاری باستان از موزه معدن بوخوم آلمان را به نمایش گذاشته است که تا ۲۴ دی‌‌‌ماه برپاست.

 

اخبار مرتبط