با هدف صرفه جویی در مصرف آب کلید خورد
تغییر الگوی کشت در حوزه «ارومیه»
میرمحسن موسوی با اشاره به اینکه حوضه آبریز این دریاچه یکی از مناسب‌ترین مناطق کشور برای تولید انواع محصولات کشاورزی است گفت: کشاورزی از دیرباز در این حوضه رایج بوده و بعد از این هم ادامه خواهد داشت و اگر شرایط مصرف بهینه آب در این بخش فراهم شود شاید بتوان به‌طور میانگین بیش از ۳۰ درصد از مصرف کنونی آب را کاهش داد، بدون اینکه خللی در میزان تولید ایجاد شود.
موسوی کل اراضی کشاورزی آبی حوضه آبریز دریاچه ارومیه در آذربایجان‌شرقی را حدود ۲۴۸ هزار هکتار اعلام و اضافه کرد: حدود ۶۵ هزار هکتار به‌صورت باغ و ۱۸۳ هزار هکتار نیز مختص اراضی زراعی است که در سال زراعی 98-97 از اراضی زراعی این حوزه حدود ۱۳۲ هزار هکتار تحت کشت و ۵۱ هزار هکتار مابقی به علت محدودیت منابع آب تحت آیش قرار گرفت.
موسوی با اشاره به اینکه پس از مطالعه و تحقیق در این حوزه سیستم آبیاری تحت فشار به مساحت حدود ۱۲ هزار هکتار از سال ۹۴ اجرا شده است، گفت: بر همین اساس طرح‌های انتقال آب با لوله و لوله‌گذاری به طول ۶۰۰ کیلومتر نیز به مرحله اجرایی رسیده است و شبکه‌های فرعی سه و چهار مدرن آبیاری و زهکشی به مساحت ۳۵۰۰ هکتار اجرا شده و کشت‌های گلخانه‌ای به مساحت حدود ۱۰هکتار جایگزین سبزی و صیفی شده است.
وی در ادامه با اشاره به اقدامات مناسب درخصوص جایگزینی محصولات کم آب‌بر به جای پرآب‌بر، اظهار کرد: به‌عنوان نمونه سطح زیرکشت محصول پیاز از ۹۵۰۰ هکتار در سال ۹۰ به ۱۷۰۰ هکتار در سال زراعی ۹8-۹7 کاهش یافت و در مقابل سطح کشت محصول کلزا در سال زراعی 99-98 به بیش از 5هزار هکتار افزایش یافته است.
وی با بیان اینکه وارد کردن محصول جدید به الگوی کشت منطقه مشکل است، افزود: به دلیل کاهش میزان مصرف آب در محصولاتی همچون هویج اقدام به تبدیل ارقام دیررس به ارقام میان‌رس شده است و این مساله منجر به کاهش ۲ تا سه وعده آبیاری در این محصول می‌شود. موسوی ادامه داد: یکی دیگر از اقدامات برای جایگزینی محصولات کم آب‌بر به جای پرآب‌بر کشت نشایی محصولاتی نظیر پیاز است که در گذشته در این منطقه مرسوم نبوده و اکنون به دلیل کوچکی قطعات و سختی مکانیزاسیون کشت نشایی از سرعت توسعه آن اندکی کاسته شده است.
وی به جایگزینی یونجه با محصولاتی همچون چغندر علوفه‌ای، خللر و ماشک اشاره کرد و گفت: نیاز آبی محصولات جایگزین بسیار کمتر از یونجه بوده و در صورت توسعه این شیوه ضمن تامین علوفه مورد نیاز دامداری‌ها، تاثیر زیادی در کاهش مصرف آب خواهد داشت. موسوی با بیان اینکه در جایگزینی باغات درجه سه در برخی از نقاط حوضه آبریز دریاچه ارومیه اقدام به کشت پسته شده است که نسبت به محصولات عمده باغی حوضه آبریز دریاچه ارومیه دارای نیاز آبی کمتر بوده و به پایین بودن کیفیت آب مقاوم است، از ورود کشت گیاهان دارویی و زعفران به الگوی کشت حوضه آبریز دریاچه ارومیه خبر داد و اظهار کرد: کشت این گیاهان با در نظر گرفتن زنجیره ارزش به‌صورت حساب شده در حال جایگزینی با جای سایر محصولات کشاورزی است.
وی گفت: کشت در محیط‌های کنترل شده به‌عنوان یکی از راهکارهای کاهش مصرف آب و تولید بهره ور با روند نسبتا خوبی در شهرستان‌های حوضه آبریز دریاچه ارومیه همچون ملکان، عجب شیر و سراب در حال اجراست و در دو سال آینده تولید گلخانه‌ای آذربایجان شرقی را با تحولی جدی مواجه خواهد کرد. وی ادامه داد: غلاتی همچون گندم و جو، حبوبات شامل نخود، لوبیا و عدس، دانه‌های روغنی شامل کلزا، آفتابگردان، سبزی و صیفی نظیر سیب زمینی، پیاز، گوجه فرنگی، سیر و هویج، گیاهان دارویی شامل گل محمدی، زعفران، نعناع، آویشن، زیره و محصولات باغی شامل انگور، گردو، گوجه‌سبز، سیب، بادام، هلو، زردآلو و پسته در حوضه آبریز دریاچه ارومیه کشت می‌شود.
