جایگزین آب در کشاورزی خوزستان!

دنیای اقتصاد - اهواز - محمد علاف‌پور: قائم‌مقام کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، با بیان اینکه کشاورزان به‌طور فزاینده به منابع آب غیرمتعارف، عمدتا پساب‌ها روی آورده‌اند، گفت: استفاده از پساب تصفیه نشده برای کشاورزی، منجر به شیوع امراض مختلف در جامعه می‌شود.محمد حاج‌رسولی‌ها گفت: براساس یکی از اهداف توسعه پایدار (SDG) باید تا سال ۲۰۳۰، کیفیت آب را از طریق کاهش آلودگی، به حداقل رساندن پخش مواد شیمیایی و خطرناک، به نصف رساندن سهم پساب‌های تصفیه نشده و در واقع افزایش توان بازچرخانی و استفاده مجدد ایمن به صورت جهانی بهبود بخشیم. مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران اعلام کرد: اکنون در جهان بیش از ۸۰ درصد پساب‌های تولیدی بدون تصفیه و استفاده مجدد به اکوسیستم رها می‌شوند و اکثر شهرهای کشورهای در حال توسعه از زیرساخت و منابع مناسبی برای مدیریت پساب‌ها با روشی موثر و پایدار برخوردار نیستند. وی تاکید کرد: فرصت‌های بهره‌برداری از پساب‌ها به عنوان یک منبع، بسیار زیاد است و پساب‌های تصفیه شده، منبع مقرون به صرفه و پایدار آب و انرژی، مواد مغذی و سایر مواد بازیافتنی است.

هزینه‌های مدیریت پساب‌ها تا حد زیادی به واسطه منافع آن در زمینه سلامت انسان‌ها، توسعه اقتصادی و پایداری محیط زیست و نیز ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و ایجاد مشاغل سبز بیشتر، زیاد است. حاج‌رسولی‌ها افزود: تا سال ۲۰۳۰ انتظار می‌رود تقاضای جهانی برای آب تا ۵۰ درصد رشد داشته باشد که بیشتر آن هم در شهرها خواهد بود از این‌رو به رویکردهای جدید جمع‌آوری پساب، تصفیه ایمن و مدیریت آنها نیاز مبرم خواهیم داشت، در مناطق محروم شهری و روستایی کشورهای در حال توسعه اساسا بخش عظیمی از پساب‌ها مستقیما به نزدیک‌ترین زهکش سطحی یا زیرزمینی، گاهی اوقات بدون تصفیه یا با تصفیه خیلی کم تخلیه می‌شوند، به علاوه آب روهای خانگی و فاضلاب انسانی، بیمارستان‌ها و صنایع وابسته شهری همچون معادن کوچک، اغلب بخش عظیمی از پساب‌های شیمیایی سمی و دارویی را به داخل سیستم فاضلاب تخلیه می‌کنند. وی با بیان اینکه آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی از طریق مصرف پساب‌های تصفیه نشده در کشاورزی یکی از مسائل عمده در بسیاری از کشورهای در حال توسعه است، تصریح کرد: کشاورزان به‌طور فزاینده به منابع آب غیرمتعارف، عمدتا پساب‌ها یا به‌دلیل مواد مغذی بالای آن یا عدم دسترسی به منابع آب متعارف روی‌آورده اند، به این ترتیب اگر از پساب‌های تصفیه شده استفاده شود، منبع ارزشمندی از نظر آب و مواد مغذی در دسترس خواهد بود که به امنیت غذایی و آبی و بهبود معیشت مردم کمک می‌کند و در غیر این صورت امراض مختلف را شایع می‌کند.

نظارت بر توزیع عادلانه آب

حاج‌رسولی‌ها همچنین با تشریح اقدامات اساسی ایران به‌منظور بهبود وضعیت فعلی منابع آب اظهار کرد: یکی از گام‌های ضروری برای تحقق این هدف، پیاده‌سازی مدیریت به هم پیوسته منابع آب در حوضه‌های آبریز بوده است. وی تاکید کرد: به این منظور ضرورت حاکمیت موثر بر مدیریت منابع آب، یکپارچه نگری به کل حوضه آبریز در ایجاد تعادل بین منابع و مصارف آب از طریق هماهنگی در مدیریت تامین، توزیع و مصرف آب و نظارت بر توزیع عادلانه آب بین ذی‌نفعان حوضه آبریز از بالا تا پایین‌دست حوضه اجتناب‌ناپذیر است. مشاور وزیر نیرو اظهار کرد: موفقیت این رویکرد وابسته به حمایت حداکثری همه ذی‌نفعان و دست‌اندرکاران در فرآیندهای تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی، بهره‌برداری و حفاظت از منابع آب مشترک در حوضه‌های آبریز داخلی است که به عنوان یکی از فعالیت‌های اساسی شرکت مدیریت منابع آب ایران در حال برنامه‌ریزی است.وی یکی دیگر از طرح‌های مهم صنعت آب کشور را حفاظت و احیای اکوسیستم‌های آبی شامل تالاب‌ها، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی اعلام کرد و گفت: طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب‌های زیرزمینی و کاهش مصرف از این منبع به‌ویژه در بخش کشاورزی با ارتقای بهره‌وری، صرفه‌جویی و استفاده بهینه از منابع آب کشاورزی از طرح‌هایی است که هدف جلوگیری از برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی اجرا شده است.

زهاب و توسعه پایدار

همچنین یکی از محققان سرشناس در حوزه زهکشی از استرالیا نیز در این مراسم، توجه به منافع ذی‌نفعان در اجرای طرح‌های زهکشی را بسیار مهم دانست که به مفهوم توجه به توسعه پایدار است.ولاتمن در جمع‌بندی میزگرد روش‌های جایگزین زهکشی با تاکید بر زهکشی و پایداری محیط زیست گفت: مقالاتی در زمینه چهار موضوع مورد نظر کمیته برگزار کننده شامل اقدام برای کاهش حجم زهاب، اقدام برای بهبود کیفیت زهاب‌ها، معیارهای طراحی دوستدار محیط زیست و به‌کارگیری روش‌های جایگزین زهکشی دریافت شده است.وی با بیان اینکه تغییرات آب و هوایی در مدیریت منابع بسیار دارای اهمیت است، تصریح کرد: در زهکشی مدرن باید محیط زیست و جنبه‌های اقتصادی و تاثیرات فرهنگی و اجتماعی مورد توجه قرار گیرد.ولاتمن با اشاره به مفهوم توسعه پایدار گفت: بر این اساس نه تنها نیازهای نسل معاصر بلکه نیاز نسل‌های آینده نیز مورد توجه قرار گیرد.وی اظهار کرد: با افزایش جمعیت باید غذای بیشتری تولید کنیم، اما مساله اینجا است که دیگر نمی‌توانیم اراضی جدیدی را زیر کشت ببریم و باید از زمین‌های فعلی برای تامین غذای اضافه استفاده کنیم.ولاتمن همچنین با تاکید بر اصلاح روش‌های آبیاری افزود: با کاهش مصرف آب می‌توان زهاب کمتری تولید کرد.