گزارش یک فاجعه از خوزستان

دنیای اقتصاد - اهواز - محمد علاف‌پور: استاندار خوزستان با اشاره به موضوع ریزگردها و عوامل موثر بر آن گفت: اکنون یک میلیون هکتار بیابان و کانون گردوخاک داخلی در خوزستان وجود دارد که از این میزان ۳۵۰ هزار هکتار آن فعال است.غلامرضا شریعتی اظهار کرد: وقوع جنگ تحمیلی و به دنبال آن از بین رفتن نخیلات، برخی سدسازی‌ها و وقوع خشکسالی از عواملی است که در ایجاد کانون‌های گرد و خاک در این استان موثر بوده است.وی افزود: با وقوع خشکسالی از سال ۱۳۷۶ میزان آورد آب روخانه کارون از ۲۰ میلیارد مترمکعب به ۵/ ۱۴ میلیارد مترمکعب کاهش یافت و رودخانه زهره نیز از ۷/ ۲ میلیارد مترمکعب به نصف کاهش یافت.

وی گفت: در همین سال میزان آورد آب رودخانه مارون در خوزستان از ۸/ ۱ میلیارد مترمکعب به ۹۰۰ میلیون مترمکعب رسید و آورد رودخانه کرخه از ۶ میلیارد مترمکعب به چهارمیلیارد مترمکعب کاهش یافت.شریعتی اظهار کرد: در برخی نقاط تالاب‌ها به‌ویژه تالاب هورالعظیم و تالاب شادگان برای حفر چاه نفت و استخراج نفت خشک شد که همین عوامل باعث بروز ریزگردها شدند.وی گفت: با شروع به‌کار دولت تدبیر و امید و دستور رئیس‌جمهوری مبنی بر اینکه هیچ طرحی بدون پیوست زیست‌محیطی نباید انجام شود حقابه تالاب‌ها داده شد و اکنون برای استخراج نفت تالاب‌ها خشک نمی‌شوند.استاندار خوزستان گفت: با این تصمیم ۶۵تا ۷۰درصد آب تالاب هورالعظیم تامین شده و بقیه نیز در حال انجام است و امیدواریم در دو سال آینده حق‌آبه کل تالاب هورالعظیم تامین شود.وی اضافه کرد: در سال ۱۳۹۳ میزان ۹۸۰میلیون مترمکعب، سال ۱۳۹۴ حدود ۸/ ۱میلیارد مترمکعب و در سال جاری تا کنون حدود ۶۰۰میلیون مترمکعب آب وارد تالاب هورالعظیم شده و یکی از کانون‌های اصلی از بین رفته؛ اما کانون‌های دیگر باقی مانده است.

شریعتی اظهار کرد: از سال ۸۳ پدیده ریزگردها در استان با شدت و ضعف به وقوع پیوست و در سال‌های گذشته گاهی با ۹۰ روز پدیده گرد و غبار روبه‌رو بودیم؛ اما امسال به ۲۷ تا ۲۸ روز رسیده است. استاندار خوزستان ادامه داد: امسال در موارد اخیر با ورود توده گرد و غبار در اهواز، میزان آلودگی به ۶۶ برابر حد مجاز رسید به طوری که در ۱۲ سال اخیر به این شدت سابقه نداشته است.وی با اشاره به قطعی آب و برق در خوزستان گفت: خاک به تنهایی باعث قطعی آب و برق نمی‌شود و ازآنجا که بعد از وقوع گرد و غبار با بارندگی به میزان کم در حد یک میلی‌متر مواجه بودیم، مشکلاتی ایجاد شد.شریعتی گفت: با توجه به اینکه خاک دارای املاح است و کانون اخیر گرد و خاک نمک و سولفات سدیم به همراه داشت در نتیجه ایستگاه‌های فوق توزیع برق از مدار خارج شد.

استاندار خوزستان افزود: به دنبال آن وقوع رطوبت ۹۶ درصدی نیز روی خطوط انتقال برق اثر گذاشت و ۱۱ شهر را از مدار خارج کرد.وی اظهار کرد: این اتفاقات مشکلات زیادی برای مردم ایجاد کرد و باعث مشقت برای آنان شد و من به عنوان نماینده دولت در خوزستان از صبر و همراهی مردم صمیمانه تشکر می‌کنم.شریعتی گفت: برای پایدار شدن سیستم برق، مقره‌های رسی یا شیشه‌ای باید به مقره‌های سیلیکونی یا آب‌گریز تبدیل شوند.استاندار ادامه داد: مقرر شده برای رفع مشکلات سیستم برق در مرحله اول نقاط حساس به تعداد ۸۰ تا ۱۰۰ هزار مقره تا اردیبهشت آینده شست‌وشو شوند و در یک بازه زمانی میان‌مدت (هشت ماه تا یکسال) کل مقره‌ها تعویض می‌شوند.وی اظهار کرد: اکنون شست و شوی کل مقره‌ها با حضور ۱۲۰ گروه از تمام نقاط کشور در حال انجام است و مقرر شده هر ۲ ماه یک بار مقره‌ها شست و شو داده شده و تعداد مقره‌ها هم از سه به ۲۰ افزایش یابند.

شریعتی اظهار کرد: همچنین مصوب شده است تمام سیستم‌های آبرسانی و تصفیه‌خانه و ایستگاه‌های پمپاژ آب به برق اضطراری مجهز شوند و طی چند روز اخیر تصفیه خانه شماره یک و ۲ اهواز هم به برق اضطراری مجهز شدند.استاندار خوزستان گفت: قرار شده برخی ایستگاه‌های فوق توزیع ۱۳۲ کیلوولت در استان مسقف شده و محافظت بیشتری شود تا در هنگام بروز ریزگردها با اختلال مواجه نشوند.وی ادامه داد: مصوب شده است موادی شیمیایی برای پاشیده شدن روی ایستگاه‌های فوق توزیع برق خوزستان خریداری شود تا در هنگام بروز ریزگردها از چسبیده شدن خاک و آب به ایستگاه‌ها جلوگیری شود و ایستگاه‌های برق به سیستم جی‌ای اس تبدیل شود.شریعتی اظهار کرد: کمیته بحران استانداری خوزستان همچنین مصوب کرده تا طبق یک برنامه زمان‌بندی شده بعضی از مناطق را از مدار خارج و کارهای عملیات برای شست و شوی مقره ها، ترانس و خطوط انتقال تا ۱۵ روز آینده در اهواز و استان خوزستان انجام شود.

نمی‌توان زمان مشخصی ارائه داد

استاندار خوزستان در ادامه در زمینه منشأ ریزگردها گفت: ۶۵ درصد ریزگردها با عامل خارجی از کشورهای عراق و عربستان و ۳۵ درصد آن با منشأ داخلی هستند، در نتیجه باید روی ۳۵ در صد داخلی که حدود ۳۵۰هزار هکتار است کار کنیم، اما مهار ۶۵ درصد کانون خارجی نیاز به اقدامات بین‌المللی دارد.وی اضافه کرد: به این منظور دولت و سازمان حفاظت محیط زیست در حال پیگیری هستند و مساله را به صورت منطقه‌ای در سازمان ملل مطرح و قطعنامه‌ای نیز صادر شده است.استاندار خوزستان اظهار کرد: کار مطالعاتی از سوی دانشگاه شهید چمران اهواز، مرکز تحقیقات گرد و غبار، سازمان محیط زیست کشور و مرکز تحقیقات منابع طبیعی کشور صورت گرفته و هفت کانون ریزگرد از ۸۰۰ هزار تا یک میلیون هکتار مشخص شده است.

18 عملیات برای کنترل ریزگردها

وی اظهار کرد: در ۱۰ روز اخیر جلسات به صورت مکرر برگزار و کمیته فنی تشکیل شده و یک تیم خبره و مجرب در این زمینه تصمیم‌گیری می‌کنند و قرار است ۱۸ عملیات مختلف بسته به نوع خاک و جغرافیای زمین برای مهار ریزگردها انجام شود.شریعتی گفت: مشابه برخی از این کانون‌ها فقط در یک یا دو منطقه مشابه در دنیا وجود دارد و اگر راهی برای کنترل یافت شود تکنولوژی آن فقط مخصوص ایران خواهد بود.پدیده گرد و غبار بیش از ۱۰ سال است که مردم خوزستان را درگیر خود کرده و غلظت آن در مواردی تا ۶۷ برابر غیر مجاز اعلام شده است.گرد و غبار علاوه بر مشکلات زیست محیطی و نیز تعطیلی مدارس و ادارات و قطعی برق و آب در بیشتر مناطق خوزستان، سلامتی و بهداشت شهروندان را نیز مورد تهدید جدی قرار داده است.