تامین آب کشاورزی در خوزستان

دنیای اقتصاد- اهواز- محمد علاف‌پور: استاندار خوزستان با اشاره به اجرای مرحله دوم طرح ۵۵۰ هزار هکتاری کشاورزی مقام معظم رهبری در استان گفت: ۱۴۵۰۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی بهبهان زیرپوشش این طرح قرار می‌گیرد و برای اجرای این طرح در بهبهان ۵هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است.

غلامرضا شریعتی همچنین با تاکید بر رهاسازی آب از سد مارون بر اساس جدول توافق شده با سازمان جهاد کشاورزی خوزستان افزود: تحقق سهمیه خوزستان از سد کوثر نیز پیگیری خواهد شد. شریعتی از سازمان آب و برق خوزستان خواست مجوز استفاده از چاه‌های خشکسالی را برای حل مشکل مردم در زمانی که محدودیت کشت وجود دارد و مشکلی برای سفره‌های آب زیرزمینی به‌وجود نمی‌آید صادر کند.وی تاکید کرد: سازمان آب و برق خوزستان باید نسبت به لایروبی انهار سنتی منطقه زیدون اقدام کند تا مصرف آب در این منطقه بهینه شود.وی یکی از راهکارهای حل مشکل آب کشاورزی بهبهان را تامین آب کشاورزی شادگان (که در انتهای حوضه مارون قرار دارد) از رودخانه کارون دانست و گفت: منکر حق و حقوق کشاورزان شادگانی نیستیم اما به‌دلیل توسعه بی‌رویه کشاورزی در مسیر رودخانه مارون، آب مارون به کشاورزان شادگان نمی‌رسد.

ساخت سدهای چم‌شیر و مارون2 منتفی شد

مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان نیز با بیان اینکه سد چم‌شیر از دستور کار وزارت نیرو خارج شده است، گفت: مطالعات سد مارون۲ هنوز انجام نشده و ساخت این سد نیز فعلا منتفی است. محمدرضا شمسایی در پاسخ به مطالبه مسوولان و کشاورزان بهبهان برای توقف سدسازی‌های جدید در بالادست این شهرستان تاکید کرد: تونل سد چم‌شیر در حال اجرا بوده که بعد از اعتراض استاندار خوزستان، فعلا از دستورکار وزارت نیرو خارج شده و عملیات متوقف شده است.وی خبر ساخت سد مارون۲ را رد کرد و افزود: هنوز مطالعات این سد انجام نشده و احداث این سد نیز فعلا در دستور کار وزارت نیرو نیست.شمسایی اضافه کرد: سد کوثر در خوزستان قرار ندارد ولی در هر صورت وزارت نیرو موظف است که حقابه پایین‌دست آن را مدنظر قرار دهد.وی اظهار کرد: ۷۰ میلیون مترمکعب از آب سد کوثر به عنوان سهمیه خوزستان در نظر گرفته شده است.

شمسایی با اشاره به نارضایتی کشاورزان بهبهان درباره تامین نشدن آب مورد نیاز گفت: آورد رودخانه مارون تا ۱۲ سال پیش ۵۶ مترمکعب برثانیه بوده که اکنون به ۳۲ مترمکعب رسیده است به این معنی که مارون با حدود ۴۰ درصد خشکسالی روبه‌رو است. وی افزود: دریچه‌های سد مارون هیچ‌گاه و حتی در بدترین شرایط خشکسالی به‌طور کامل بسته نمی‌شود.مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان تاکید کرد: نه‌تنها در سد مارون بلکه در هیچ‌کدام از سدهای خوزستان، اولویت سازمان آب و برق تامین برق نیست و اولویت با تامین مصارف پایین‌دست همچون آب آشامیدنی و کشاورزی است و رهاسازی آب از سدها بر اساس نیاز پایین‌دست برنامه‌ریزی می‌شود.وی اظهار کرد: در کشت تابستانه امسال و در شرایط سخت آبی، حدود ۳۰ درصد اراضی بهبهان (معادل ۶ هزار هکتار) تامین آب شده است که رقم بسیار خوبی است.

وی افزود: کشاورزان بهبهان نباید فقط به فکر تامین سهم آب خود باشند و باید عدالت را در نظر بگیریم، زیرا کشاورزانی که در انتهای حوضه آبریز مارون در شهرستان شادگان قرار دارند در شرایط بسیار دشوار خشکسالی هستند و نخیلات آنها در حال خشک شدن است.وی همچنین با بیان اینکه مسوولان محلی و فرمانداران در مدیریت منابع آب با سازمان آب و برق همکاری نمی‌کنند، اضافه کرد: به‌دلیل خشکسالی، آب به‌صورت نوبت‌بندی توزیع می‌شود و همه مصرف‌کنندگان طول مسیر باید حقوق یکدیگر را رعایت کنند.وی گفت: تلاش می‌کنیم آب مورد نیاز اولین آبیاری کشاورزان را تامین کنیم و برای عقد قرارداد با کشاورزان آمادگی داریم.وی درباره چاه‌های موقت نیز تاکید کرد: پلمب چاه‌های موقت برنامه سازمان آب و برق نیست، اما استفاده از این چاه‌ها باید با مجوز این سازمان باشد.

یک هفته تاخیر در آبیاری، 2 هزار میلیارد ریال خسارت

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان نیز گفت: به‌ازای هر یک هفته تاخیر در آبیاری و شروع کشت در هر فصل، کشاورزان خوزستانی متحمل ۲ هزار میلیارد ریال خسارت می‌شوند.کیخسرو چنگلوایی با تاکید بر اهمیت تامین به موقع آب کشاورزی در استان اظهار کرد: به ازای هر یک هفته تاخیر در تاریخ کشت توصیه شده در هر فصل ۱۰ درصد کاهش عملکرد خواهیم داشت که معادل ۹۰ میلیارد ریال خسارت در بهبهان و ۲ هزار میلیارد ریال خسارت در استان خواهد بود.وی با اشاره به مکاتبه با سازمان آب و برق خوزستان از شهریور برای تامین آب کشت پاییزه افزود: هنوز آب مورد نیاز کشاورزان از سد مارون رهاسازی نشده و امسال نیز شاهد محدودیت کشت در حوضه‌های مارون و زهره خواهیم بود.وی تصریح کرد: با وجودی که همه تمهیدات را برای کشت پاییزه پیش‌بینی کرده بودیم، اما به‌دلیل تاخیر در رهاسازی آب، فرصت کشت چغندر و کلزا را در این حوضه‌ها از دست داده‌ایم.

چنگلوایی بهبهان را از بزرگ‌ترین قطب‌های کشاورزی استان دانست و گفت: سالانه ۷ هزار میلیارد ریال درآمد ناشی از تولیدات بخش کشاورزی این شهرستان است که نقش عمده‌ای در اقتصاد استان دارد.وی با بیان اینکه بهبهان طی چهار سال گذشته با مشکلات بی‌آبی روبه‌رو بوده است، افزود: مشکل حوضه‌های مارون و زهره فقط خشکسالی نیست بلکه برداشت‌های بی‌رویه آب در استان‌های بالادست باعث بی‌آبی در استان شده است.چنگلوایی تصریح کرد: کشت‌های بی‌رویه در بالادست سد مارون و رودخانه زهره و خیرآباد در استان‌های دیگر در حال انجام است؛ این در حالی است که باید همان‌طور که در خوزستان محدودیت و ممنوعیت کشت ایجاد می‌شود در استان‌های دیگر هم اعمال شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان همچنین خواستار رهاسازی آب از سد مارون و سد کوثر برای کشاورزان خوزستان شد و اظهار کرد: پارسال میزان آب قابل برنامه‌ریزی در سد مارون ۷۰ میلیون مترمکعب بود که امسال حداقل سه برابر شده اما مدیران سازمان آب و برق همچنان اعلام می‌کنند آبی برای کشاورزان ندارند. وی افزود: ظرفیت سد کوثر ۵۷۰ میلیون مترمکعب است که اکنون حدود ۵۰ میلیون مترمکعب برای آشامیدنی و همین مقدار نیز برای صنعت استفاده می‌شود.چنگلوایی ادامه داد: اراضی پایاب زهره و خیرآباد ۴۳ هزار هکتار است که با احداث سد کوثر دچار مشکل شده‌اند و باید برای رهاسازی آب از این سد به‌منظور آبیاری این اراضی هماهنگی‌هایی با استان‌های دیگر انجام شود.وی خواستار صدور حفر چاه در برخی نقاط بهبهان شد و گفت: در بعضی نقاط بهبهان آب‌های زیرزمینی به قدری بالا آمده که در حال از بین بردن اراضی کشاورزی است با این حال سازمان آب و برق مجوز حفر چاه را نمی‌دهد.

تحقق حقابه تاریخی بهبهان

رئیس نظام صنفی کشاورزی بهبهان نیز در این نشست خواستار تحقق حقابه تاریخی کشاورزان این شهرستان شد. سیدمسعود ثریا با بیان اینکه باید پاسخگوی ۱۲ هزار کشاورز بهبهانی باشیم، افزود: نمایندگان استان کهکیلویه و بویراحمد در مجلس تلاش دارند با لابی‌های قدرتمند، سدسازی در بالادست و اجرای طرح‌های توسعه کشاورزی و طرح‌های انتقال آب خود را اجرا کنند که این مساله باعث ایجاد خسارت‌های بسیار در خوزستان و بهبهان خواهد شد و کشاورزی این استان را از بین می‌برد.وی تاکید کرد: انتظار داریم این مساله از طریق قانونی توسط مسوولان خوزستانی در دولت یا نمایندگان استان پیگیری شود.رئیس هیات‌مدیره نظام صنفی کشاورزی بهبهان همچنین در این نشست نسبت به تهدید کشاورزی و آینده این شهرستان به‌دلیل برداشت بی‌رویه آب در استان هشدار داد و خواستار ورود مسوولان برای جلوگیری از این مساله شد.احمد طیبی‌فر گفت: انهار و قنات‌های تاریخی بهبهان نشان می‌دهد که تنها فعالیت این شهرستان از ابتدا کشاورزی بوده است و زندگی همه مردم آن متاثر از کشاورزی است.وی افزود: هیچ‌کس منکر خشکسالی در خوزستان نیست اما خشکسالی علت همه مشکلات کشاورزان نبوده و توسعه اراضی کشاورزی بی‌کیفیت در حوضه رودخانه مارون، برداشت بی‌رویه آب در بالادست و احداث و بهره‌برداری از نیروگاه سد مارون دلایل اصلی مشکل بی‌آبی در این حوضه هستند.

طیبی‌فر اظهار کرد: برای ۱۵ هزار هکتار کشت تابستانه در بهبهان در یک دوره ۱۳۰ میلیون مترمکعب بر ثانیه نیاز است که این حجم معادل نیاز آبی نیروگاه در سه دوره ۱۰ روزه است، این در حالی است که با مقایسه روشن می‌شود که اختصاص آب به کشاورزان تاثیرگذاری اقتصادی، معیشتی و اجتماعی بسیار دارد اما اختصاص آب به نیروگاه فقط به سود سهامداران خاص خواهد بود.وی تاکید کرد: برای حل مساله آب بهبهان باید وضعیت نیروگاه روشن شود.طیبی‌فر با بیان اینکه حقابه تاریخی کشاورزان بهبهان باید در اولویت قرار گیرد، تصریح کرد: مازاد حقابه این شهرستان باید براساس ارزش افزوده بین سایر کشاورزان حوضه مارون تقسیم شود.