عامل اصلی بهبود شرایط جوی پایتخت چه بود؟

به گزارش گروه وبسایت دنیای اقتصاد؛ سال گذشته تعداد روزهای «پاک» یا همان «سبز» در تهران از ۳روز سال۱۴۰۱ به ۱۰روز افزایش پیدا کرد و در مقابل، تعداد روزهای «ناسالم» یا «قرمز» از ۳۴روز به ۱۲روز کاهش یافت؛ این تحول نسبی در کیفیت بسیار پایین هوای پایتخت ناشی از افت ۱۴درصدی غلظت ذرات معلق (pm۲.۵) بوده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد افزایش روزهای پاک تهران در سال گذشته ناشی از پدیده‌های طبیعی مانند افزایش ۱۰درصدی سرعت باد و کاهش ۳درصدی شدت وارونگی هوا به دلیل دمای بالاتر بوده است، نه اقدامات مدیریتی مانند کنترل ترافیک یا بهبود سوخت؛ میزان ذرات معلق همچنان ۲.۵ برابر استاندارد ایران و ۵ برابر حد مجاز جهانی است. از ابتدای سال جاری تاکنون، تهران تنها ۵ روز هوای پاک داشته و پاییز هیچ سهمی از این روزها نداشته است. سیاست‌های شهری نقش چندانی در کاهش آلودگی ایفا نکرده‌اند و مازوت‌سوزی نیز در حال ادامه است.

شهروندان تهرانی در سال ۱۴۰۲ برای ۱۱۹ روز هوای ناسالم را تنفس کردند؛ تعداد روزهای ناسالم تهرانی‌‌ها در سال گذشته نسبت به سال ۱۴۰۱ برابر ۵۱ روز کاهش یافت؛ با وجود این همچنان وضعیت برای پایتخت‌‌نشینان نامطلوب بود.

اگرچه داده‌‌های تجمیعی از کیفیت هوای تهران برای سال گذشته جالب نیست، اما مقایسه آن با سال 1401 از بهبود هوای پایتخت حکایت دارد. در سال 1401 کیفیت هوای تهران برای 170 روز در وضعیت نامطلوب قرار داشت.  آلودگی هوا به شکل مستقیمی بر کیفیت زندگی شهروندان اثرگذار می‌شود؛ آلودگی هوا دومین عامل خطر مرگ زودرس در جهان در سال 2021 پس از فشار خون بالاست.

ایرانی‌‌ها بیشتر از متوسط جهانی از آلودگی می‌‌میرند

متوسط آمار مرگ‌‌ومیر منتسب به آلودگی هوا در دنیا برابر یک نفر از هشت نفر یعنی 12.5‌درصد است؛ این در حالی است که در ایران این نسبت به 14‌درصد می‌‌رسد. همچنین در گزارش رسمی مرکز کنترل هوای تهران آمده است که مجموع خسارات مرتبط با موارد مرگ منتسب به آلودگی هوا در سال 1401 خسارتی 10.3 میلیارد دلاری معادل 421‌هزار میلیارد تومانی برای کشور به همراه داشته است؛ این مقدار نسبت به میزان خسارت در سال 1400 برابر 26‌درصد افزایش یافته است. 

شرایط جوی به کمک تهرانی‌‌ها آمد

داده‌‌های منتشر شده از سوی شرکت کنترل کیفیت هوا بیانگر آن است که وضعیت هوای تهران به لحاظ شاخص کنترل کیفیت کلی و حتی به لحاظ آلاینده PM 2.5 در سال 1402 شرایط بهتری نسبت به سال 1401 دارد؛ اما این بهبود بیانگر شرایط مطلوب نیست. پایتخت‌‌نشینان در سال گذشته تنها 10 روز پاک داشته‌‌اند. در این شرایط این سوال مطرح است که این بهبود نسبی که احتمالا ساکنان پایتخت آن را حس نکرده‌‌اند؛ نتیجه چیست؟ آیا سازمان‌های مدیریت شهری به‌‌عنوان مسوول نجات تهران از آلودگی یا موتور تولیدکننده آلودگی، در این بهبود نسبی اثرگذار بوده‌‌اند؟ گزارش رسمی شرکت کنترل کیفیت هوا، بیانگر آن است که مدیریت شهر تهران در افزایش تعداد روزهای پاک تهران از 3 به 10 روز تاثیر مثبتی برجای نگذاشته و شرایط جوی عامل کاهش روزهای آلوده شهر تهران بوده است. میزان تغییر کمیت‌‌های هواشناسی در سال 1402 نسبت به سال قبل به تفکیک فصول بیانگر آن است که سرعت باد در فصل بهار و تابستان افزایش یافته و همزمان میزان رطوبت نیز بالا رفته و همین موضوع در کاهش ذرات معلق کوچک‌تر از 2.5 میکرون موثر بوده است. در عین حال دمای هوای تهران در فصل تابستان، پاییز و زمستان با افزایش روبه‌رو شده است که این رشد دما با تضعیف وارونگی هوا به کاهش تعداد روزهای آلوده کمک کرده است.

هوا