غلامعلی رحیمی - مهدیه علوی *
قیمت تک محموله گاز طبیعی در بازار انگلیس (NBP) طی دوره اول تا ۸ آوریل به میزان ۶۷ سنت (۶/۵ درصد) کاهش یافته و از حدود۲۲/۱۲‌دلار در هر میلیون بی تی یو تا کمتر از ۸۹/۱۱ دلار رسیده است.

قیمت تک محموله LNG در بازار جنوب شرق اروپا نیز طی دوره مذکور از یک روند کاهشی برخوردار بوده و از حدود 70/13 دلار در تاریخ 1 آوریل تا کمتر از 90/12 دلار در هر میلیون بی تی یو در تاریخ 8 آوریل کاهش یافته است. همچنین قیمت تک محموله LNG در بازار شمال شرق آسیا طی دوره مذکور از یک روند کاهشی برخوردار بوده و با 5 سنت کاهش (32/0 درصد)، از حدود 20/15 دلار در هر میلیون بی تی یو تا کمتر از 15/15 دلار کاهش یافته است.
قیمت تک محموله گاز طبیعی در بازار هنری هاب نیز طی هفته منتهی به ۱۷ آوریل به‌رغم افزایش سطح ذخایر زیرزمینی عملیاتی گاز طبیعی آمریکا معادل ۳۱ میلیارد فوت مکعب طی هفته منتهی به ۱۲ آوریل، به دلیل افزایش مصرف گاز طبیعی آمریکا به میزان ۶۳/۱ درصد و کاهش تولید گاز طبیعی معادل ۱۶/۰ درصد طی هفته منتهی به ۱۷ آوریل، از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود ۱۱/۴ دلار در تاریخ ۱۱ آوریل، با ۱۳ سنت (۱۶/۳ درصد) افزایش تا بیش از ۳/۴ دلار افزایش یافته است. از سوی دیگر، قیمت تک‌محموله گاز طبیعی در بازار نیویورک از یک روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود ۵۶/۴ دلار در تاریخ ۱۱ آوریل، با ۱۸ سنت (۹/۳ درصد) کاهش تا کمتر از ۳۸/۴ دلار در هر میلیون بی تی یو در تاریخ ۱۷ آوریل کاهش یافت. همچنین قیمت تک محموله گازطبیعی در بازار شیکاگو طی دوره مذکور از یک روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود ۲۹/۴ دلار تا کمتر از ۲۷/۴ دلار در هر میلیون بی‌تی‌یو کاهش یافت.
قیمت آتی‌های گاز طبیعی در بورس آمریکا (آتی‌های ماه اول برای تحویل در ماه مه) طی دوره 15 الی 19 آوریل از یک روند افزایشی برخوردار بوده و از حدود 137/4 دلار در هر میلیون بی‌‌تی‌یو تا 408/4 دلار افزایش یافت. از سوی دیگر، قیمت آتی‌های گاز طبیعی در بورس لندن (ICE) برای تحویل در ماه مه، از یک روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از 447/10 دلار در هر میلیون بی تی یو در تاریخ 15 آوریل تا 178/10 دلار در هر میلیون بی تی یو در تاریخ 19 آوریل کاهش یافت.
مصرف گاز طبیعی آمریکا در هفته منتهی به ۱۷ آوریل نسبت به هفته قبل از آن به میزان ۶۳/۱ درصد افزایش یافته است که در این میان مصرف بخش‌های نیروگاهی و خانگی و تجاری به ترتیب با ۴۹/۴ و ۸۲/۰ درصد افزایش همراه بوده است درحالی که مصرف بخش صنعت به میزان ۰۸/۰ درصد کاهش یافته است. میزان کل تقاضای گاز طبیعی در مقایسه با هفته منتهی به ۱۰ آوریل در حدود ۳۸/۱ درصد افزایش نشان می‌دهد. طی دوره ۱۰ الی ۱۷ آوریل، میزان واردات گاز طبیعی آمریکا از طریق خط لوله از کانادا و واردات LNG به ترتیب به میزان ۱۰ درصد افزایش و ۹/۰ درصد کاهش یافته است. واردات گاز طبیعی از کانادا و واردات LNG نیز در مقایسه با میزان مشابه سال قبل به ترتیب در حدود ۸۶/۰ درصد و ۵۵/۴۲ درصد کاهش نشان می‌دهد. تولید بازاری گاز طبیعی آمریکا طی دوره مذکور در حدود ۱۶/۰ درصد کاهش داشته است که در مقایسه با میزان مشابه سال قبل معادل ۷۱/۱ درصد بیشتر است.
بر اساس گزارش موسسه بیکر، تعداد دکل‌های حفاری چرخشی گاز طبیعی آمریکا در هفته منتهی به 12 آوریل حدود 377 دکل بوده است که در مقایسه با هفته قبل از آن به میزان 2 دکل افزایش نشان می‌دهد. همچنین تعداد دکل‌های حفاری در بخش نفت (که شامل تولید گازهای همراه نفت نیز می‌شود) طی دوره مذکور به میزان 30 دکل افزایش یافته و در سطح 1387 دکل فعال قرار گرفته است. بر اساس برآوردهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا میزان ذخایر زیرزمینی عملیاتی گاز طبیعی آمریکا طی هفته منتهی به 12 آوریل در حدود 1704 میلیارد فوت مکعب بود که نسبت به هفته قبل از آن بیش از 31 میلیارد فوت مکعب افزایش یافته است. این ذخایر به میزان 794 میلیارد فوت مکعب کمتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ 12 آوریل 2012 بوده و به میزان 74 میلیارد فوت مکعب (2/4 درصد) کمتر از متوسط 5 سال گذشته (2012- 2008) است. میزان متوسط ذخایر زیر زمینی گاز طبیعی آمریکا طی 5 سال گذشته حدود 1778 میلیارد فوت مکعب بوده است. در منطقه شرق، میزان ذخایر طی هفته منتهی به 12 آوریل نسبت به هفته قبل از آن به میزان 19 میلیارد فوت مکعب افزایش یافته و در سطح 665 میلیارد فوت مکعب قرار گرفته است و به میزان 93 میلیارد فوت مکعب (3/12 درصد ) از متوسط 5 سال گذشته این منطقه کمتر است.
ذخایر در منطقه تولیدی (آلاباما، آرکانزاس، کانزاس، لوئیزیانا و...) به میزان ۴۸ میلیارد فوت مکعب کمتر از متوسط ۵ سال گذشته این منطقه یعنی ۷۵۱ میلیارد فوت مکعب بوده و نسبت به هفته قبل از آن به میزان ۱۳ میلیارد فوت مکعب افزایش یافته و در سطح ۷۰۳ میلیارد فوت مکعب قرار گرفته است.
سطح ذخایر زیر زمینی عملیاتی گاز طبیعی منطقه تولید به میزان 336 میلیارد فوت مکعب (3/32 درصد) از میزان مشابه سال قبل در تاریخ 12 آوریل 2012 کمتر است. سطح ذخایر زیر زمینی گاز طبیعی منطقه غرب آمریکا طی هفته منتهی به 12 آوریل نسبت به هفته قبل از آن به میزان 1 میلیارد فوت مکعب کاهش یافته و در سطح 336 میلیارد فوت مکعب قرار گرفته است که معادل 67 میلیارد فوت مکعب بالاتر از متوسط 5 سال گذشته این منطقه است. به طور کلی سطح ذخایر زیر زمینی عملیاتی گاز طبیعی آمریکا که معادل 1704 میلیارد فوت مکعب است، در محدوده تاریخی 5 سال گذشته قرار دارد.
*کارشناسان مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی (www.iies.org )