سیاست‌های دولت چین برای مهار قیمت مسکن - ۲۷ بهمن ۸۶

نیلوفر قدیری

مسکن در چین نخستین بار در سال ۱۹۹۸ در کنفرانسی ملی با مفهوم اقتصاد بازار مطرح شد. اما اکنون و به ویژه در سال‌های اخیر چینی‌ها دریافته‌اند که بازار نمی‌تواند تنها عامل و قدرت مختص مسکن به گروه‌های مختلف اجتماعی باشد. به همین دلیل اکنون دولت خود وارد میدان شده تا مسکن کافی در اختیار افراد جامعه قرار دهد. به همین منظور دولت چین در تلاش برای پیاده کردن نظامی است که در چارچوب آن اکثر جمعیت شهری این کشور بتوانند صاحب خانه شوند. در چنین نظامی خانه با قیمت ارزان در اختیار خانواده‌های با درآمد اندک قرار می‌گیرد و خانواده‌های طبقه متوسط هم امکان خرید ملک و خانه مناسب را خواهند یافت. دولت یارانه این خانه‌های با اجاره اندک و قیمت خرید پایین را می‌پردازد. دولت مرکزی چین از دولت‌های محلی خواسته است تا با اجرای سیاست‌های ابلاغ شده، ۷۰درصد از پروژه‌های جدید ساختمانی را به خانه‌های ارزان قیمت و با اجاره اندک اختصاص دهند.

این سیاست می‌تواند به بهبود رفاه عمومی و تضمین سرپناه برای افراد ضعیف جامعه منجر شود. همچنین اجرای این سیاست نشان‌دهنده تغییری اساسی در راهبرد دولت چین در نظارت بر بازار مسکن است. دولت چین در سال‌های اخیر تلاش کرده تا بازار داغ مسکن را اندکی از تب و تاب بیاندازد. به همین منظور دولت سیاست‌هایی را در این زمینه به اجرا گذاشته که مواردی چون محدود کردن مساحت آپارتمان تا کنترل منابع مالی توسعه ساختمانی را شامل می‌شود. اما هنوز هیچ‌کدام از این سیاست‌ها پاسخ مناسب را به همراه نداشته و قیمت مسکن در تمام شهرها همچنان سیر صعودی داشته است. یکی از مهمترین این سیاست‌ها از امسال به اجرا گذاشته خواهد شد.

دولت چین از امسال شروع به دریافت تراکم و مالیات مسکن از سازندگان می‌کند. سازمان املاک و مستغلات چین در نخستین ماه سال جاری میلادی با اعلام این خبر گفت، دولت قصد دارد سیاست‌هایی را به اجرا بگذارد تا مردم برای سکونت و استفاده خودشان خانه خریداری کنند نه فقط برای سرمایه‌گذاری و جمع‌آوری دارایی. با دریافت تراکم و مالیات مسکن، خانه‌های بزرگ و لوکس دیگر کمتر ساخته می‌شود و امکان خرید مسکن برای تعداد بیشتری از مردم فراهم می‌گردد. رییس سازمان املاک چین می‌گوید که اگر مردم خواستار خریداری خانه‌های بزرگ و لوکس هستند باید مالیات و تراکم آن را هم بپردازند تا عدالت اجتماعی برای همه مردم اجرا شود. پرداخت این مالیات و تراکم از زمان به اجرا گذاشته شدن برای همه اجباری خواهد شد.

در چین قیمت مسکن در سال ۲۰۰۷ به نسبت سال گذشته ۶/۱۰درصد افزایش یافته است. به همین دلیل دولت چین از امسال مجموعه‌ای از سیاست‌ها را به اجرا می‌گذارد تا از افزایش نجومی قیمت مسکن و به وجود آمدن نوعی حباب کذایی در این بازار جلوگیری شود. این موضوع در دستور کار اولیه دولت چین در سال ۲۰۰۸ قرار دارد. به همین منظور دولت ۱۰ شهر و استان را از جمله پکن و شن زن، برای اجرای طرح اولیه دریافت مالیات و تراکم انتخاب کرده است.

اما شکست همه این سیاست‌ها تا کنون در چین یک دلیل می‌تواند داشته باشد و آن این است که هیچ کدام از آنها تعادل میان بازار عرضه و تقاضا را ایجاد نکرده است تا قیمت‌ها کاهش یابد. تا وقتی تقاضا بیشتر از عرضه باشد قیمت مسکن همچنان رو به افزایش خواهد بود. اما دولت امیدوار است با عرضه مسکن ارزان و اجاره‌بهای پایین تعادل میان بازار عرضه و تقاضا ایجاد شود.

بودجه ساخت خانه‌های ارزان از درآمد نقل و انتقال زمین در دولت‌های محلی تامین می‌شود. این بودجه سالانه ۹/۲میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.