گروه بورس - همایون دارابی: بازار داد و ستد سهام هفته گذشته نیز به رشد سنگین خود ادامه داد و توانست ۸۱/۵ درصد دیگر به بازدهی سال جدید خود اضافه کند. این رشد بازدهی که البته واکنش‌هایی ناشی از نگرانی برخی کارشناسان به همراه داشته است، بورس اوراق بهادار را به موضوع مورد توجه در تمامی محافل اقتصادی تبدیل کرده است.

در حال حاضر دو نگرش کلی در مورد بازار سرمایه وجود دارد؛ در نگرش نخست که به ویژه از سوی برخی کارشناسان و مدیران سابق بازار دنبال می‌شود، رشد کنونی بازار با واقعیت‌های اقتصادی در ارتباط نبوده و ناشی از تمایلات سفته بازی است. در این زمینه رکوردشکنی ارزش بازار برخی شرکت‌های بورسی نشانه‌ای از این امر تلقی می‌شود.

از دیدگاه این گروه ارزش بازار برخی شرکت‌ها نظیر چادرملو با عبور از ۵ هزار میلیارد تومان، رکوردهای تاریخی را شکسته است و می‌تواند در آینده مشکل‌ساز باشد. از نظر طرفداران این دیدگاه ارزش برخی نمادها در گروه‌های دیگر از جمله خودرو و تجهیزات نیز شرایط مشابهی دارند. در مقابل این نگرش گروه دیگری از کارشناسان با رد نگرانی‌های اولیه به مساله آرامش فضای سیاسی، کاهش سود بانکی، مهار تورم و شفاف‌سازی فضای اقتصادی کشور به دنبال اجرای طرح تحول اشاره می‌کنند. از دیدگاه این گروه با کاهش سود بانکی توام با مهار تورم، بازار به پی‌ بر ‌ای بالاتر اعتماد یافته است. همچنین سود کوتاه‌مدت ۳ تا ۶ درصد نظام بانکی موجب گرایش نقدینگی به سوی بازار سرمایه شده است.

از دیدگاه این گروه میزان تمایل رییس‌جمهوری و تیم مشاوره‌ای وی به مسائل بازار سرمایه سبب شده است این بازار موقعیت بهتری را در میان بخش‌های اقتصادی کشور شاهد باشد. این حمایت سیاسی باعث شده تا در کنار رشد بهای نفت، بازار سرمایه شرایط مناسب کنونی را تجربه کند. این برداشت‌ها سبب شده تا این گروه معتقد باشد درحال حاضر تامین مالی بازار، محور در حال جایگزینی بانک‌ها به ویژه در اقتصاد شرکت‌های ایرانی است و با گذشت زمان بازار منافع بیشتری را از جذب نقدینگی کسب خواهد کرد. در همین حال طرفداران این نگرش معتقدند که در حال حاضر به‌رغم رشد بازار، شمار نمادهایی که در دو هفته اخیر رشد کرده‌اند، بسیار محدود است و هنوز صدها نماد بورسی به ویژه در گروه‌های بانک و بیمه، سرمایه‌گذاری، ساختمان، کانه‌‌های غیرفلزی و سیمان موقعیت مناسب رشد قیمت دارند، این در حالی است که حتی عقب‌نشینی قیمت نیز گاه در آنها رخ داده است.

در کنار این دو نگرش متضاد آنچه میان طرفداران هر دو گروه در حال حاضر نقطه اشتراک است، بحث لزوم استفاده دولت از فضای کنونی بازار سرمایه برای شتاب دهی به واگذاری‌های اصل ۴۴ است.از دیدگاه این دو گروه با توجه دولت برای واگذاری شرکت‌های باقیمانده اصل ۴۴ به خصوص در گروه نفت و گاز و پتروشیمی می‌توان سرعت اجرای اصل ۴۴ را دو چندان کرد.

در کنار بحث رشد بازار و دلایل آن، معامله‌گران توجهی به تحولات اقتصاد کشور نیز دارند که در مهم‌ترین تحول، بورس کالا روز چهارشنبه سیاست قیمت‌گذاری محصولات پتروشیمی که پس از آغاز طرح تحول با بازگشت قیمت‌ها به سطح تابستان گذشته در پیش گرفته بود را رها کرد تا برای بسیاری از کارشناسان این اقدام به معنای پایان نگرانی رسمی از تبعات اجرای طرح تحول در مرحله نخست باشد. این حرکت که سبب شد برخی از محصولات پتروشیمی با نرخ پایه فوب منهای ۵ عرضه و در نهایت حتی در حد فوب معامله شوند، تحرک تازه‌ای را در صنعت پتروشیمی کشور ایجاد خواهد کرد. روز چهارشنبه آمونیاک ۴ هزار و ۵۳۷ ریال، اوره ۳ هزار و۵۷۰ ریال، پلی‌اتیلن سبک خطی ۱۴ هزار و ۸۲۲ ریال، سبک فیلم ۲۴۲۰،۱۶ هزار و ۸۶۶ ریال، پارازایلین ۱۶ هزار و ۴۴۰ ریال، الکیل بنزن خطی ۱۷ هزار و ۵۹۰ ریال در هر کیلو قیمت خوردند که این امر به معنای رشد سودآوری بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی و شرکت‌های هلدینگی خواهد بود. با توجه به انتشار خبرهای اولیه در مورد آزادسازی نرخ محصولات پتروشیمی روز چهارشنبه نمادهایی نظیر خارک، شازند و شیراز صف خرید را تجربه کردند. در همین حال بازار در انتظار عرضه اولیه برخی از عظیم‌ترین شرکت‌های پتروشیمی کشور شامل سه پتروشیمی پردیس و زاگرس است. پتروشیمی امیرکبیرنیز امروز بدون عرضه اولیه راهی تابلو خواهد شد.

در همین حال در صحنه اقتصاد جهانی نیز شرایط به نفع بازار سرمایه در حال رقم خوردن است. به‌رغم نگرانی در مورد افزایش نرخ بهره در چین و تلاش این کشور برای مهار تورم و دوری گزیدن از ناآرامی‌های سیاسی بازار اگر چه موجب نوسان در بازار جهانی شد، اما مانع از رشد قیمت‌ها نشد و بار دیگر بهای فلزات توانست خود را بازیابی کند. در بازار جهانی بهای مس در حد ۹ هزار و ۶۹۷ دلار، آلومینیوم ۲ هزار و ۶۶۰ دلار، روی ۲ هزار و ۴۴۱ دلار و سرب در حد ۲ هزار و ۸۷۸ دلار در هر تن و بهای بیلت فولادی در حد ۵۱۱ دلار در هر تن رقم خورده است.

در بازار چه خبر بود؟

روز چهارشنبه معامله‌گران با بازاری مثبت و در عین حال با عرضه‌های سنگین مواجه بودند که این امر باعث شد ارزش معاملات به سطح ۲۰۸ میلیارد تومان برسد که یک رکورد به شمار می‌رفت. در همین حال بازار در روز چهارشنبه شاهد معاملاتی با حجم‌های بی‌سابقه بود که نشان از تعمیق بازار دارد.

در بازار روز چهارشنبه معامله‌گران در گروه خودرویی شاهد برخورد سنگین در سه نماد سایپا، سرمایه‌گذاری سایپا و بهمن بودند. سایپا با معامله ۶۱ میلیون سهم در سطح ۴ درصد مثبت، خیره‌کننده ظاهر شد. سرمایه‌گذاری سایپا نیز در شرایطی با ۲۱ میلیون سهم معامله شده روبه‌رو بود که این شرکت در آخرین روز‌های سال ۸۹ اقدام به فروش سرمایه‌گذاری سابین (ایمن جوش) کرد و انتظار می‌رود این معامله به تعدیل مثبتی در این نماد منجر شود. در این گروه، گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو با فروش ۵۰ میلیون سهم از سوی تعاونی خاص ایران خودرو مواجه شد. «خگستر» به دلیل برخورداری از پرتفوی مناسب به ویژه در صورت پذیرش سمند در فرابورس مورد توجه معامله‌گران است. در این گروه، ایران خودرو دیزل براساس اعلام سازمان تعزیرات کشور تاکنون به یک هزار و ۲۰۰ شاکی پرونده خودرو کشنده «هوو» خسارت پرداخت کرده است. ایران خودرو دیزل به دلیل شکایت نزدیک به سه هزار نفر خریداران هوو به پرداخت ۲۸ میلیارد تومان خسارت محکوم شده است.

در گروه فلزی، معامله‌گران روز چهارشنبه با توقف نماد فولاد آلیاژی یزد مواجه شدند. این توقف نماد پس از معاملات پر حجم روز سه‌شنبه صورت گرفت که در آن ۳۰ درصد سهام شرکت مورد معامله قرار گرفت. نگرانی از رشد بی‌رویه قیمتی این شرکت سبب شد تا نماد این شرکت برای افشای اطلاعات مهم متوقف شود. در همین حال این توقف یاد آور توقف نماد «بالاس» برای معامله‌گران است که اینک هفته‌ها پس از توقف همچنان در انتظار ارائه گزارش است.

در این گروه، ملی مس روز چهارشنبه رکوردشکن ظاهر شد و پس از معامله ۷/۸ میلیون سهم همچنان صف خرید بیش از ۷ میلیون سهم را شاهد بود. معامله‌گران در انتظار اعلام تعدیل نهایی این شرکت برای سال ۸۹هستند. در گروه فولادی، فولاد خوزستان با معاملات پرحجمی مواجه شد که در نهایت به صف خرید این شرکت منجر شد. در نمادهای وابسته به گروه فولادی اعلام عدم توفیق سرمایه‌گذاری توکافولاد در مناقصه فولاد مبارکه به تشکیل صف فروش برای این نماد منجر شد که البته به کرات جمع‌آوری شد.

در گروه سرمایه‌گذاری‌ها معامله‌گران با توجه به رشد بازار و افزایش ارزش پرتفوی سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری، شاهد اقبال نسبی به نمادهای این گروه هستند. در این گروه، سرمایه‌گذاری سپه زمان برگزاری مجمع سالانه خود را در انتهای فروردین‌ماه اعلام کرده است. همچنین سرمایه‌گذاری بوعلی در شرایطی همچنان شاهد معاملات در زیر قیمت اسمی است که این شرکت با نزدیک شدن به پایان شش ماهه نخست امسال، سود قابل ملاحظه‌ای را شناسایی کرده است. این شرکت با دارا بودن ۱۴۷ میلیارد ریال ذخایر کاهش ارزش پرتفوی و سود فروش ملک آیت الله کاشانی، انتظار برای اعلام پوشش مناسبی را فراهم آورده است.

در این گروه، سرمایه‌گذاری صنعت و معدن، سرمایه‌گذاری ملی، گروه صنایع بهشهر، بهمن، پارس توشه و توسعه ملی از دیگر نمادهایی به شمار می‌روند که تحت‌تاثیر شرایط بازار قرار گرفته‌اند.

در گروه شرکت‌های چند رشته‌ای، معامله‌گران در شرایطی با صف خرید صندوق بازنشستگی مواجه بودند که در بازار شایعات مختلفی در مورد واگذاری بخشی از دارایی‌های این شرکت به ویژه در مورد لوله‌سازی اهواز به گوش می‌رسد.

در گروه بانکی همچنان رقابت سهامداران باعث تشکیل صف خرید برای بانک پارسیان شد، اما باقی نمادهای بانکی، لیزینگی و بیمه‌ای گروه مالی، متعادل معامله شدند.

در این گروه، عرضه بلوک ۵ درصدی بانک تجارت در نرخ پایه ۲ هزار و ۳۶۰ ریالی با رقابت دو گروه به نرخ ۲ هزار و ۳۹۵ ریال رسیده با معامله این بلوک میزان سهام واگذار شده بانک تجارت به نزدیک ۲۵ درصد خواهد رسید که به معنای واگذاری یک کرسی در هیات‌مدیره بانک تجارت خواهد بود.

در گروه معدنی، ذغال طبس امروز مشمول ضوابط رفع گره‌های معاملاتی است. در همین حال در بازار شایعاتی در مورد احتمال پذیرش برخی از معادن ذغال سنگ منتشر شده است.

در گروه حمل‌و‌نقل، کشتیرانی جمهوری اسلامی با ضوابط رفع گره‌های معاملاتی مواجه است.

در مجموع بازار سهام روز چهارشنبه با ثبت ۳۳۴ واحد رشد شاخص معادل ۳/۱ درصد بازاری مثبت، اما تحت فشار عرضه‌ها را نشان داد.

با این کارنامه بورس در کل هفته سوم فروردین‌ماه شاهد رشد ۴۶ درصدی حجم معاملات و رسیدن آن به ۵۶۲ میلیارد تومان بود. شمار دفعات معاملات نیز با ۲۱ درصد رشد به ۱۲۰ هزار و ۳۲۴ دفعه رسید شمار خریداران هم با ۳۰ درصد رشد به ۴۲ هزار و ۷۱۰ نفر رسید.