از زمان شکلگیری مکتب انتقادی آنال در اواسط سده گذشته میلادی، تاریخ نویسی نیز به سمت و سویی دیگر رفته است. مانند: التفات به حاشیهها، بهرهگیری از پیشرفتهای رشتههای همسایه و همپیوند مانند جغرافیا، جامعهشناسی، روانشناسی، زبانشناسی، انسانشناسی، قومشناسی، بررسی تفصیلی و همهجانبه موضوع و پرهیز از تخصصگرایی افراطی و گشایش رازهای سر به مُهر منابع تاریخی که از فرایندهای مهمتری حکایت میکنند.