ايسنا:
سرکرده تحریر الشام تاکید کرد: درگیریهایی که به سقوط نظام سوریه انجامید؛ به یکباره نبود، بلکه نتیجه برنامهریزیهای استراتژیکی بود که پنج سال در ادلب طول کشید.
اقتصادنیوز:
اتکای عمیق مسکو به حمایت ایران راه را برای همکاری عمیقتر روسیه و ایران در خاورمیانه تحت تاثیر قرار داد. در حالی که بازیگران حامی ایران، از جمله حوثیها در یمن و نظامیان در عراق و سوریه، در سراسر منطقه برای حمله به اسرائیل پس از ۷ اکتبر بسیج شدند، روسیه هرگونه تظاهر به بیطرفی را کنار گذاشت.
اقتصادنیوز:
اسرائیل تا حد زیادی در مورد جنگ اوکراین سکوت اختیار کرد تا همکاریاش با روسیه در سوریه حفظ شود. نتانیاهو در مصاحبهای در مارس ۲۰۲۳ تاکید کرد که خلبانان اسرائیلی "در مجاورت بسیار نزدیک" با خلبانان روسی عمل میکنند. تعادلی که روسیه به آن دست یافته بود در چنین شرایطی به طور فزایندهای متزلزل شد و بعد از حملات اسرائیل به مواضع مقاومت درهم شکست.
اقتصادنیوز:
گروهی از ناظران بر نقش ترکیه در شام تاکید بسیاری دارند و میگویند که یکه تازیهای اردوغان میتواند برای آنکارا تهدیدهایی را به دنبال داشته باشد، بالاخص رویکرد رئیس جمهوری ترکیه نسبت به کردها. در این میان راهبرد اسرائیل در شام نیز قادر است زمینه را برای افزایش تنشها میان دو بازیگر هموار کند.
ايسنا:
نخستوزیر عراق گفت: عراق با هرگونه مداخله خارجی در امور داخلی کشورهای عربی مخالفت دارد. دولت جدید سوریه باید به اراده و خواست مردم این کشور احترام بگذارد و ابزار دست گروههای خارجی نباشد.
اقتصادنیوز:
در داخل، عوامل مختلفی سرنوشت اسد در سوریه را رقم زد که از میانشان میتوان به بحران اقتصادی، فساد، و حکومت شکننده اشاره داشت. شکنندگی دولت سوریه که بخشی از آن به واسطه بحران اقتصادی بود به واسطه تحریمها آسیب پذیرتر شد.
اقتصادنیوز:
روسیه در جریان تنشهای حاکم بر شام بعد از بهار عربی در راستای بقای بشار اسد نقش برجستهای ایفا کرد. با این حال، اولویتهای روسیه پس از جنگ اوکراین تغییر کرده است.
اقتصادنیوز:
حملات تروریستی آن هم ساعاتی بعد از آغاز سال نوی میلادی موجب شد تا بار دیگر موضوع مقابله با تروریسیم به معنای عام و رویارویی با داعش که الهام بخش تروریست ها در سراسر جهان است به معنای خاص مورد توجه قرار بگیرد.
اقتصادنیوز:
در شرایط که گروهی مدعیاند، تحولات اخیر در سوریه میتواند فعل و انفعالهای پکن را تحت تاثیر قرار دهد؛ گروهی دیگر با اشاره به آمار و دادهها براین باورند که شام در معادلات منطقهای چین جایی نداشته، اما ترکشهای حاصل از جنگ داخلی در این کشور میتواند اعتبار و منافع استراتژیک و ژئوپلتیک اژدهای زرد در خاورمیانه را به خطر بیاندازد.
اقتصادنیوز:
پکن ممکن است روابط خود با تهران و مسکو را بار دیگر مورد بررسی دوباره قرار دهد. مسئله نگران کننده برای چین این است که درگیریهای شام ممکن است به دیگر کشورهای منطقه سرایت کرده و سرمایهگذاری پکن در این سرزمینها را به خطر بیاندازد. در این میان وضعیت بازیگرانی چون مصر، عربستان سعودی یا امارات برای چین با اهمیت است؛ بالاخص آن که پکن میلیاردها دلار در این کشور سرمایه گذاری کرده است.
اقتصادنیوز:
تمرکز روسیه بر جنگ اوکراین، رویارویی حزبالله با اسرائیل، و تمرکز ایران بر معادلات خاورمیانه، موجب شد تا سه بازیگر به سان گذشته از دولت سوریه حمایت نکنند. در چهارده ماه گذشته مقاومت رویاروییهای جدی با اسرائیل تجربه کرد. هرچند دمشق در میانه این فعل و انفعالها رویکردی منفعلانه داشت و در درگیریها مشارکت نکرد.
اقتصادنیوز:
تحریرالشام در پشت صحنه، تلاش خواهد کرد تا با ترکیه، قطر و جناحهای مختلف سوریه در زمین به توافق برسد. در واقع، با توجه به کمکهای بشردوستانه قطر به شمال غربی سوریه که تحت کنترل جولانی است، وضعیت این کشور به عنوان تنها کشور عربی که عادیسازی رابطه با دولت سوریه را رد کرد و با روسیه، ترکیه و ایران رابطهای نزدیک برقرار ساخت، منحصر به فرد شده است.
اقتصادنیوز:
علیرغم خصومت عمیق ترکیه با دولت اسد، اهداف ترکیه در سوریه مهار نیروهای کرد، تامین امنیت مرزها و تسهیل بازگشت آوارگان برای کاهش فشار داخلی است.
مهر:
نخست وزیر عراق گفت: ما از ابتدای تحولات سوریه بر اتخاذ سیاست بی طرفانه تاکید داشتیم و تصمیم گرفتیم اجازه دهیم مردم سوریه خودشان درباره سرنوشت شأن تصمیم گیری کنند.