اقتصاد ایران

دنیای‌اقتصاد: وال‌استریت ژورنال در تازه‌‌‌ترین گزارش خود در مورد مواد معدنی و منابع طبیعی موجود در جهان، ایران را در رتبه پنجم دارندگان ذخایر معدنی در جهان رده‌‌‌بندی کرده است. این خبر به همان اندازه که شادی‌‌‌آفرین است می‌‌‌تواند دستمایه پرسش‌‌‌های کلیدی از دولت و هیات حاکمه باشد که چرا به‌رغم وجود این حجم از منابع طبیعی در کشور، درآمد سرانه ایرانیان در جرگه یکی از پایین‌‌‌ترین‌‌‌ها در جهان است؟ برخی از پژوهشگران محافظه‌‌‌کار از نظریه «نفرین منابع» برای توضیح وضعیت ایران استفاده می‌کنند؛ اما منابع طبیعی در…

با وجود توزیع منابع قابل‌توجه در اقتصاد به صورت یارانه‌های آشکار و پنهان، کاهش ۳۳درصدی درآمد سرانه طی دهه ۹۰ سبب شد تا وضعیت رفاهی خانوارهای ایرانی به‌طور مستمر بدتر شود، به‌طوری که نرخ فقر طی این دهه رشد نزدیک به ۱۲واحد درصدی داشت و جمعیت افراد فقیر طی یک‌دهه حدود ۱۱میلیون نفر افزایش یافت. ضمن اینکه با توجه به کاهش مستمر فاصله جمعیت غیر‌فقیر با خط فقر، در صورت تحمیل شوک‌های جدید، تهدید فقر فراگیر بسیار جدی خواهد بود. بنابراین در حال حاضر برای جلوگیری از تهدید فقر فراگیر و بهبود نسبی وضعیت…

دنیای اقتصاد: یکی از پارادوکس‌های اقتصاد ایران، کمبود نقدینگی در بنگاه‌های تولیدی با وجود رشد بالای نقدینگی است. روز گذشته در همایش بانکداری اسلامی، تیمور رحمانی، استاد دانشگاه تهران به بررسی عوامل موثر در این موضوع پرداخت. به گفته او اتکای رشد اقتصادی در ایران به درآمدهای نفتی به جای نقدینگی در کنار سیاست‌های سرکوب نرخ بهره باعث شده است این تناقض در اقتصاد به وجود آید. به عقیده او، تا زمانی که اصلاحات لازم اجرایی نشود، اعتباردهی برای حمایت بنگاه‌ها راهگشا نخواهد بود.

سیداحسان خاندوزی، سخنگوی اقتصادی دولت و وزیر امور اقتصادی و دارایی روز دوشنبه (۶شهریور ماه) در نشست خبری خود در نمایشگاه «روایت خدمت» به توضیح موضوع عضویت ایران در پیمان بریکس پرداخت. او با بیان اینکه عمدتا شکل‌گیری پیمان‌ها و مجامع اقتصادی به دلیل آن است که فقط یک یا چند دولت نتوانند بر سرنوشت اقتصادی جهان تاثیرگذار باشند، گفت: یکی از تاکیدات مهم کشورهای تشکیل‌دهنده پیمان بریکس انگیزه برای خارج شدن از آقایی اقتصاد آمریکا است.

دنیای‌اقتصاد - تبریز- امین بیل‌‌‌ساز: در حالی که دست‌‌‌اندرکاران بخش خصوصی منتقد عملکرد دولت سیزدهم هستند، معاون اقتصادی استاندار آذربایجان شرقی کارنامه دوساله دولت در این استان را قابل دفاع می‌‌‌داند.

یکی از گزاره‌‌‌هایی که این روزها بیش از پیش مطرح می‌شود، مبتنی بر این است که تورم دورقمی و مانای اقتصاد ایران، به عامل اصلی افزایش نابرابری اقتصادی در کشور بدل شده است. به عبارت دیگر، تورم عامل اصلی نابرابری اقتصادی موجود در کشور است و کسانی هستند که بدون داشتن بهره‌‌‌وری لازم، سوار بر تورم بر دارایی خود می‌‌‌افزایند.

دنیای‌اقتصاد: اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در هفته‌های گذشته تلاش کرده است تا با فعال‌کردن دیپلماسی اقتصادی و دیدار با سفرای ایران در سایر کشورها و سفرای خارجی مستقر در تهران فضا را برای نقش‌آفرینی بخش‌خصوصی در توسعه‌تجارت آماده کند. در همین راستا رئیس اتاق ایران، حسین سلاح‌ورزی با سفیر جمهوری‌اسلامی ایران در فنلاند بحث و گفت‌وگو کرد.

دنیای‌اقتصاد -گروه اقتصاد بین‌الملل: خبرها حاکی از آن است که چتر حمایتی افزایش یارانه نقدی به ۵دهک کم‌درآمد گسترش یافته است. از نظر کارشناسان، تامین منابع افزایش یارانه‌ها یکی از موضوعاتی است که باید مدنظر قرار گیرد؛ زیرا اعطای یارانه نقدی با چاپ پول و بالا ماندن تورم، اثرگذار نخواهد بود. جدیدترین گزارش بانک جهانی درخصوص اقتصاد ایران نیز بر این موضوع تاکید کرده است. این گزارش پیش‌بینی می‌کند در اقتصاد ایران، انتظارات تورمی، فشارهای ارزی و کسری بودجه رو به افزایش، تورم را در میان‌مدت بالا نگه خواهد داشت. تورم بالا و سرعت کند ایجاد…

دنیای اقتصاد: استفاده از آمار برای نمایش عملکرد همواره از سوی دولتمردان اقتصادی مورد تاکید بوده است. شاید مهم‌ترین آمار برای دفاع از عملکرد اقتصادی، اتکا به آمار تورم و رشد اقتصادی باشد. در این خصوص تیم اقتصادی دولت سیزدهم در نشست مشترک رسانه‌ای به بیان عملکرد خود در طی دو سال گذشته پرداختند و آمارهای مختلفی در زمینه بهبود روندها و شاخص‌ها ارائه کردند. وزیر امور اقتصادی و دارایی تکیه زیادی بر تغییر دولت در ایران داشت و در مقایسه‌های خود مدام به پیش از و پس از دولت سیزدهم اشاره کرد.

واردات کارکرده‌‌‌ها به دلایل بسیاری، محل بحث و جدل موافقان و مخالفان است. اگر با منطق عموم مردم به این سیاست نگاه شود، اجرای آن مفید است و می‌‌‌تواند مشکلات کنونی بازار خودرو را تا حد چشمگیری کمرنگ کند. از منظر بخشی از دستگاه حکمرانی نیز واردات خودروهای دست‌دوم حائز اهمیت و دارای اثرات مثبت است؛ چرا که می‌‌‌تواند شوک‌‌‌های دم به دم بازار خودرو را به نوعی مهار و از شکل‌‌‌گیری حباب قیمتی در بازار جلوگیری کند.

اگر قرار باشد فهرستی از مهم‌ترین ایرادات اقتصاد ایران و موانع توسعه در کشور تهیه شود، قطعا موضوع «قیمت‌گذاری دستوری» در ردیف‌های اول قرار می‌گیرد. متاسفانه استفاده از این روش برای کنترل بازار، به یک عارضه در اقتصاد ایران تبدیل شده است. دولت‌ها تصور می‌کنند که این شیوه می‌تواند تضمینی برای تامین نیازهای اولیه طبقات فرودست جامعه باشد؛ ولی آنچه در میدان عمل رخ داده، متضاد با اهداف اولیه است. به‌طوری‌که در نتیجه قیمت‌گذاری دستوری، هم تولیدکننده دچار آسیب شده و هم مصرف‌کننده به کالای ارزان و…

دنیای‌اقتصاد: بررسی وضعیت صورت‌‌‌های مالی بانک‌‌‌های بورسی نشان می‌‌‌دهد که بانک تجارت بیشترین میزان سرمایه‌گذاری را انجام داده است. بانک‌‌‌ها از بازیگران اصلی اقتصاد ایران به شمار رفته و میزان سرمایه‌گذاری آنان از دو جنبه درآمد بانک‌ها و همچنین چرخه اقتصادی حائز اهمیت است. البته ناگفته نماند با توجه به سیاست‌‌‌های نهادهای بالا دستی و همچنین افزایش مطالبات معوق در سیستم‌‌‌ بانکی، بانک‌‌‌ها به دلیل افزایش ریسک درآمدهای مشاع درحال حرکت به سمت درآمدهای غیر‌مشاع هستند. به همین منظور این گزارش قصد دارد تا به…

گروه بنگاه‌ها: فعالیت‌های معدنی در سال‌های اخیر به یکی از مشاغل پیشران در بخش تولیدی اقتصاد بدل شده است. تحلیل چنین اتفاقی را می‌توان در دو بعد سیاست خارجی و همچنین نیاز به توسعه متوازن در بخش‌های مختلف اقتصاد جست و جو کرد. با این حال در سال‌های اخیر نبود درآمدهای نفتی مکفی و در نتیجه نیاز به درآمد ارزی برای کشور از سایر منابع سبب شده تا اهمیت بخش معدن برای اقتصاد ایران نسبت به گذشته بیشتر شود.

ايسنا: احسان خاندوزی گفت: عملکرد دولت نشان داده است که در حوزه سرمایه گذاری داخلی علی رغم اینکه سال‌ها نرخ سرمایه گذاری صفر و گاهی منفی در اقتصاد کشور بوده الحمدالله در سال گذشته ۶.۷ افزایش سرمایه گذاری در اقتصاد ایران رخ داده است.

دنیای‌اقتصاد: صنعت لوازم خانگی، یکی از موتورهای محرک اقتصاد ایران است. اما این صنعت مشکلات ریز و درشت فراوانی دارد که مانع از رشد آن می‌شود. رئیس هیات‌مدیره انجمن لوازم خانگی ایران در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای‌اقتصاد» برخی از مهم‌ترین موانع و چالش‌های این صنعت را تشریح کرده و راهکارهایی نیز ارائه داده است.

صبا نوبری: رشد بی‌‌‌رویه نقدینگی یکی از معضلات اقتصاد ایران است که به گفته اقتصاددانان بر تورم مزمن طی دهه‌‌‌های گذشته اثر مستقیم داشته است. در حالی که کارشناسان بر کنترل خلق نقدینگی برای مهار تورم تاکید می‌کنند، طی سال‌های گذشته اغلب سیاستگذاران ادعا کرده‌اند که اگر نقدینگی به سمت فعالیت‌‌‌های تولیدی هدایت شود، اثر تورمی نخواهد داشت. موضوعی که اقتصاددانان معتقدند، مبنای علمی ندارد و در حقیقت هدایت نقدینگی اصطلاحی نادرست و غیردقیق است. به‌گفته این کارشناسان، آنچه در جهان با این هدف انجام می‌شود هدایت…

اتصال پس‌‌اندازکنندگان به متقاضیان دریافت تسهیلات، اعم از بنگاه‌‌ها ‌‌و خانوارها (با هدف تولید یا مصرف) را می‌‌توان کارکرد اصلی و سنتی بانک‌ها دانست. در راستای انجام این وظیفه، یعنی جذب سپرده و متعاقبا پرداخت وام، بانک‌ها با این استدلال که «همه سپرده‌‌‌‌گذاران در آنِ واحد منابع خود را طلب نمی‌‌کنند» قادر خواهند بود چند برابر منابع دریافتی، خلق اعتبار کنند. از آنجا که نحوه تخصیص این اعتبارات می‌‌تواند عملکرد کلیت اقتصاد را تحت‌تاثیر قرار دهد، مفهومی تحت عنوان «هدایت اعتبار» موضوعیت پیدا می‌کند.

دنياي اقتصاد: درحالی‌که بانک مرکزی در حال اجرای سختگیرانه کنترل رشد ترازنامه بانک‌های کشور است، به نظر می‌رسد خبری از محدودیت مشابه بر بودجه دولت نیست و همین موضوع موجب می‌شود تغذیه دولت از منابع بانک مرکزی به شکل غیرمستقیم ادامه یابد. رصد آمارهای پولی و بانکی حاکی از آن است که در ماه‌های منتهی به پایان سال۱۴۰۱، رشد بدهی دولت به شبکه بانکی بیشتر شده و متعاقبا خود را در افزایش رشد بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی منعکس ساخته است. اقتصاددانان تاکید می‌کنند که بدون کنترل منابع و مصارف دولت، سیاست‌های مهار تورم موثر…

میزان حدود و ثغور دخالت دولت در فعالیت‌‌‌های اقتصادی از موضوعات مهم و چالشی اقتصاد ایران است. در این راستا در این نوشتار به بررسی سیر تحولات جایگاه دولت در اقتصاد ایران در سه‌مرحله پرداخته شده است. ضمن اینکه با ارائه دیدگاه موافقان و مخالفان مداخلات اقتصادی دولت و بالاخص ورود آن به مرحله اجرای سیاست‌‌‌های صنعتی، برشی از نظریات داخلی در برابر رویکردهای جهانی بر‌‌‌شمرده می‌شود.

دنیای‌اقتصاد: بلاتکلیفی درخصوص ایجاد وزارت بازرگانی موجب شده است صنعتگران و تجار در فعالیت‌های خود دچار سردرگمی شوند. ضمن اینکه اغلب تصمیماتی که باید توسط «صمت» یا سازمان‌ها و نهادهای مربوط به آن گرفته شود، در انتظار تعیین تکلیف پروژه تفکیک هستند. اما محسن زنگنه، سخنگوی کمیسیون تلفیق برنامه هفتم به «دنیای‌اقتصاد» گفته است به تازگی در بدنه دولت نیز همراهی با وزیر صمت برای ممانعت از تفکیک قوت گرفته است. با این حال گویا سیاستگذاران ورق جدیدی درخصوص بخش بازرگانی در برنامه هفتم توسعه رو کرده‌اند.

لقب نخستین ابزار ارزی بازار سرمایه برای گواهی سپرده نفت خام گویای آن است که این ابزار مالی ظرفیت گشایش درهای جدیدی به روی اقتصاد ایران را دارد. کارشناس بازار سرمایه، با برشمردن سه‌ویژگی مهم گواهی سپرده نفت‌خام عنوان می‌کند: شفافیت معاملاتی گواهی سپرده نفت‌خام، فراهم‌شدن فرصت سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌‌‌های خرد و ابزاری برای مصون‌‌‌سازی طبیعی نرخ ارز از ویژگی‌‌‌های مهم گواهی سپرده نفت خام است.

دنیای‌اقتصاد: مرکز پژوهش‌های اتاق ایران با انتشار گزارش «امنیتی‌‌‌‌‌‌‌شدن زنجیره‌‌‌‌‌‌‌های جهانی ارزش و چشم‌‌‌‌‌‌‌انداز تجارت‌جهانی» به بررسی اثرات دو مقوله امنیت ملی و ملاحظات ژئوپلیتیکی بر تجارت‌جهانی پرداخته است. در همین راستا، کشورها به منظور اعمال موانع تجاری و حفاظت از صنایع داخلی خود، به‌ویژه در بخش‌های استراتژیک مانند فناوری و مواد معدنی حیاتی، به‌طور فزاینده‌ای از توجیهات امنیت ملی استفاده می‌کنند. برخی از مهم‌ترین نکات مطرح‌شده در این گزارش، به این شرح است:

مدیرعامل شرکت بهینه‌‌‌‌‌‌‌سازی مصرف سوخت با اشاره به برنامه‌‌‌‌‌‌‌ریزی‌‌‌‌‌‌‌ها برای کاهش ۵۰‌درصدی شدت مصرف انرژی در کشور گفت: اکنون امکان بهینه‌‌‌‌‌‌‌سازی معادل روزانه ۵/ ۳‌میلیون بشکه نفت‌خام در اقتصاد ایران وجود دارد. به گزارش خبرنگار «شانا»، حسین آبنیکی در نشست خبری کنفرانس و نمایشگاه بین‌المللی بهینه‌‌‌‌‌‌‌سازی مصرف و بهره‌‌‌‌‌‌‌وری انرژی ایران بیان کرد: شدت مصرف انرژی در ایران بسیار بالاست و بیش از ۲‌برابر میانگین جهانی است و جزو بالاترین کشورها در شدت مصرف انرژی هستیم. وی ادامه داد: شدت…

دنیای‌اقتصاد: سخنگوی اقتصادی دولت طی اظهاراتی اعلام کرد که اقتصاد ایران از تله رشد پایین و سرمایه‌گذاری منفی خارج شده است. سیداحسان خاندوزی در نشست مشترک خود با دیگر مقامات اقتصادی دولت اعلام کرد که اقتصاد ایران با سیاست‌های اصلاحی دولت سیزدهم موفق شده است از دام رشد پایین و سرمایه‌گذاری منفی خارج شود. با این حال به نظر می‌رسد آمارهای اقتصادی وزیر را باید به دیده شک نگریست و بار دیگر یادآوری کرد که اعلام خروج اقتصاد ایران از دام رشد پایین مستلزم رشد اقتصادی بالا و پایدار برای چند سال متوالی است.

فائزه پوزش: آمارها درخصوص اقتصاد ایران از رشد نوسانی کشور در دهه ۹۰ (دهه از دست رفته اقتصاد) حکایت دارد. شواهد نشان می‌دهد که اقتصاد همچنان در حال دست‌وپنجه نرم کردن با معضل توسعه‌نیافتگی و عدم‌آزادی اقتصادی است. برخی از اقتصاددانان برجسته در این حوزه، در پاسخ به این سوال که چرا ایران از رشد پایدار اقتصادی برخوردار نیست، تاکید می‌کنند که بحران اقتصادی به وجود آمده در ایران به دلیل مسائل پایه‌‌‌ای و بنیادین رخ داده است که از مهم‌ترین آنها می‌‌‌توان به مساله اقتصاد دستوری و قیمت‌گذاری دولتی، اشاره کرد. این…

در سایه پیشرفت‌‌‌های صورت‌گرفته در علم اقتصاد، پدیده نوسان‌‌‌های شدید در متغیرهای اقتصاد کلان، اعم از رشد اقتصادی، تورم و برابری ارزش پول ملی نسبت به ارزهای خارجی، عموما منحصر شده است به شرایط خاص و پیش‌بینی‌نشده مانند آنچه بر فرض در دوره‌های تجاری یا اتفاق‌‌‌های خاص همچون جنگ روی می‌دهد. اما به نظر می‌رسد مورد اقتصاد ایران در بیش از سه‌دهه اخیر استثنایی بر این قاعده است. در این مدت به‌جز دوره‌‌‌ «نه‌چندان طولانی» نیمه نخست دهه ۱۳۸۰ خورشیدی، آن‌هم به طور نسبی، متغیرهای اقتصادی کلیدی رشد تولید…

اقتصاد دیجیتال به‌عنوان یکی از فرصت‌‌‌های بزرگ گسترش بخش خدمات و تحقق رشد اقتصادی پایدار، یکی از مسیرهای سهل‌‌‌الوصول اقتصاد ایران برای رسیدن به اشتغال بالا و خلق ارزش‌افزوده است. قراردادهای دیجیتال به‌عنوان بسترساز شکل جدیدی از همکاری اقتصادی، در حوزه‌‌‌های مختلف می‌‌‌توانند تحولات تازه‌‌‌ای را رقم بزنند.

این روزها که بر اثر تدابیر و تحرکات مثبت دولت فضا و فرصت‌های تازه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در عرصه تجارت خارجی کشور به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دست آمده یکی از اولویت‌های فعالان بخش خصوصی، قطعا، استفاده بهینه از این فرصت‌ها برای تحقق آرمان جهش صادراتی به‌عنوان یکی از کلیدی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین اهرم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بیرون کشیدن اقتصاد ایران از تله رشد پایین است.

دنیای‌اقتصاد: ایران و محیط همسایگی ایران به‌طور فزاینده تحت‌تاثیر تغییرات اقلیمی قرار می‌گیرد. به دیگر سخن تغییرات اقلیمی یکی از روندهای کلیدی تاثیرگذار بر ایران و محیط همسایگی این کشور محسوب می‌شود.

شاهین چراغی گفت: اگر وضعیت فعلی صنایع پتروشیمی، فرآورده‌‌‌های نفتی، سیمان، فلزات و فولاد را نسبت به قبل از عرضه این محصولات در بورس‌کالا مقایسه کنیم، به‌وضوح مشاهده می‌شود که واقعی‌سازی قیمت‌ها و شفافیت در روند معاملات باعث شده است تا سود حاصل از تولید به خود تولیدکنندگان بازگردد و در مقابل، واسطه‌‌‌گران که سال‌ها از عدم‌شفافیت در اقتصاد ایران سود می‌‌‌بردند، متضرر شوند.