شماره روزنامه ۶۰۰۰
|

آرشیو اخبار : تاريخ و اقتصاد

  • انحطاط امور اقتصادی ایران طی سده نوزدهم در زمین‌های دولتی (خالصه)، چنان سخت بود که این زمین‌ها برای خزانه دولت که بدون این هم خالی بود، هیچ درآمدی نداشتند. در سال 1887، شاه برای فروش زمین‌های دولتی فرمان ویژه‌ای صادر کرد. چنان‌که از گزارش‌های بی‌شمار رسمی کنسول‌های روسیه از بخش‌های گوناگون ایران بر می‌آید، در واپسین بیست سال سده نوزدهم، حکومت ایران فروش گسترده زمین‌های خالصه را آغاز کرد.

  • در میان مشاغل مربوط به حمام، گرمابه‌دار یا حمامی، وظیفه اداره حمام را بر عهده داشت. این شغل، عالی‌ترین شغل در سازمان و چرخه امور حمام به حساب می‌آمد. این مسوولیت، به‌صورت موروثی، پشت درپشت، به افراد خانواده می‌رسید. البته ازآنجاکه مالکیت اغلب گرمابه‌ها درگذشته، وقف بوده، به گرمابه‌دارها اجاره داده می‌شد. استاد حمامی با توجه به نحوه کارش، از کیفیت زندگی افراد محل، به خوبی خبر داشت و از زاد و ولد و مرگ‌ومیر و ازدواج و اختلاف همه، مطلع بود و رازداری او باعث می‌شد بسیاری از مشکلات به‌دست او برطرف شود.

  • 26 دی‌ 1357 در پی تشدید اعتراضات مردمی که سراسر کشور را فرا گرفته بود محمدرضا شاه از ایران خارج شد. او در مصاحبه کوتاهی به خبرنگاران گفت: «مدتی است احساس خستگی می‌کنم و احتیاج به استراحت دارم. ضمنا گفته بودم پس از اینکه خیالم راحت شود و دولت مستقر شود، به مسافرت خواهم رفت. این سفر اکنون آغاز می‌شود و تهران را به سوی آسوان در مصر ترک می‌کنم. امروز با رای مجلس شورای ملی که پس از رای سنا داده شد، امیدوارم که دولت بتواند هم در جبران گذشته و هم در پایه‌گذاری آینده موفق شود.»

  • ادوارد گیبون، مورخ انگلیسی 16 ژانویه ۱۷۹۴درگذشت. بزرگ‌ترین‌ اثر او کتاب «انحطاط و سقوط امپراتوری روم» است. این کتاب در شش جلد میان سال‌های ۱۷۷۶ تا ۱۷۸۸ به چاپ رسید. کتاب انحطاط و سقوط امپراتوری روم با ترجمه ابوالقاسم طاهری به زبان فارسی منتشر شده است (تهران، ۱۳۴۷). گیبون به‌دلیل آشنایی‌اش با زبان فرانسه، به زندگانی اجتماعی و معنوی لوزان روی کرد و گاهی به پیروی از کارهای ولتر یا مکاتبه با دانشمندان سوئیس می‌پرداخت.

  • هم‌زمان با استقلال کشور مکزیک در قاره آمریکا از دست استعمار اسپانیا در سال 1821م، شورش‌هایی علیه دولت مرکزی صورت گرفت. یکی از این شورش‌ها در سال 1836م در ایالت تگزاس که آن زمان جزئی از مکزیک بود، روی داد و به همین دلیل، قوای مکزیکی به رهبری رئیس جمهور وقت، سانتا آنا، طی نبردی شدید، شورشیان را سرکوب کردند. ولی پس از مدتی رهبر استقلال‌طلبان تگزاس به نام هوستون با حمایت آمریکا توانست قوای دولتی مکزیک را شکست دهد و به این ترتیب در تگزاس نظام جمهوری به ریاست هوستون اعلام شد.

  • در سال 1280 سیم تلگراف آذربایجان به سرحد ارس واصل و مابین جانشین مملکت قفقاز و پادشاه ایران و همچنین ‌مابین امپراتور روس و ناصرالدین‌شاه مخابرات تهنیت‌آمیز ردوبدل شد. با این حادثه روس‌ها نیز بنا بر آنکه خود را حامی دولت قاجاریه می‌دانستند و در همه امور با انگلیس‌ها رقابت می‌کردند خود را در تلگراف ایران ذی‌حق شمردند. مع‌هذا نظر به اینکه متصرفات روسیه به خاک اصلی آن کشور اتصال داشت، طبیعتا میسر بود که خطوط تلگرافی آن کشور را در داخل خاک روسیه احداث کنند و پیش ببرند و احتیاجی به ممالک خارجه نبود، روس‌‌ها به عجله در پی کسب امتیاز برنیامدند و آن را به وقت لازم موکول کردند و ده سال و نیم بعد نیز مقاوله‌نامه‌ای در باب مبادله تلگراف‌ها با ایران منعقد ساختند و تعرفه مخابراتی برای مدت محدود رد و بدل کردند که هریک از…

  • محمدعلی زندی/کارشناس و پژوهشگر تاریخ
    ملی کردن صنعت نفت در ایران به‌عنوان یک رویداد بزرگ سیاسی و اقتصادی، بازتاب داخلی و خارجی گسترده‌ای داشت و می‌توانست آثار تعیین‌کننده و سرنوشت‌سازی بر پویش استعمارزدایی در کشورهای مستعمره و نیمه‌مستعمره برجا گذارد. از این رو برای مهار آن و در اختیار گرفتن مجدد نفت ایران، پیشنهادها و طرح‌های جایگزین متعددی از سوی انگلستان، آمریکا و مجامع بین‌المللی، ارائه شد که در کل پنج پیشنهاد مهم برای حل اختلاف به شرح زیر مطرح شد:

  • امید اخوی/دانشجوی دکترای تاریخ ایران دانشگاه شیراز
    مدرسه نصریه یا ادبیه نخستین مدرسه در اردبیل بوده است که توسط محمدولی خان‌تنکابنی (نصرالسلطنه) که بعدها به سپهسالار اعظم ملقب شد، در 1322ق تاسیس شد. گروهی از روشنفکران و تجار اردبیل با وی همکاری کردند و نخستین مدرسه جدید را در اردبیل بنا نهادند و به احترام وی آن را مدرسه نصریه خواندند. بعد از آن، مدرسه جعفریه در 1324 ق تاسیس شد. از دیگر مدارس سرشناس که در اواخر دوره قاجار در اردبیل آغاز به کار کرد، می‌توان به مدرسه شرافت، مدرسه رشیدیه و مدرسه احمدیه اشاره کرد.

جستجوی پیشرفته