شماره روزنامه ۶۰۱۵
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • دکتر سعید میرسعیدی
    مظفرالدین شاه قاجار به تقلید از پدرش ناصرالدین شاه سه بار به فرنگ رفته است. شرح این سفر‌ها که در سال‌های ۱۹۰۰ و ۱۹۰۲ و ۱۹۰۵ انجام گرفته در خاطرات خود او و نیز منابع و مقالات مختلف ثبت و ضبط شده است. اما در خلال خاطرات و روایات این سفر‌ها، ماجراهایی هم مرتبط با امور درمانی و پزشکی و دندانپزشکی وجود دارد که به چند نمونه از آنها طی سفر اول مظفرالدین شاه به فرنگ در سال ۱۹۰۰ (۱۲۷۹ خورشیدی) می‌پردازیم. در کتاب «دربار مظفرالدین شاه» از میان خاطرات خود شاه به قلم دبیر خاقان می‌خوانیم:
  • در زمان سلطان عبدالحمید عثمانی از آنجا که تعداد سربازان عثمانی در بین‌النهرین به اندازه کافی نبود، قانونی تصویب شد که به موجب آن مقرر شد فرزندان ایرانیان بی‌شماری که در عثمانی زندگی می‌کردند و از طریق پدرشان تبعه ایران و از سربازی معاف بودند، از این به بعد تبعه عثمانی به شمار رفته و ملزم به خدمت در سپاه عثمانی شوند.
  • بررسی عیار و وزن سکه‌های سلجوقیان، نشانگر رکود بیشتر اقتصاد پولی در بخش‌های غربی قلمرو به ویژه در حوزه‌های عراق در مقایسه با حوزه‌هایی مانند خراسان و کرمان است. شواهد این امر نیز در زمینه رکود تجارت، عیار و وزن پایین سکه‌های ضرب‌شده و رواج گسترده نظام اقطاع در اشکال ملکی و به‌ویژه حکومتی در قلمرو سلجوقیان عراق بوده است؛ درحالی‌که در حوزه‌های کرمان و خراسان بنا به علل و شرایط خاص، تجارت به نسبت رونق بیشتری داشت و وزن و عیار سکه‌ها بیشتر و میزان و نوع اقطاعات رایج بسیار کمتر از بخش‌های مرکزی و غربی قلمرو بود.
  • 22 اسفند 1332 فرمانداری نظامی تهران و حومه اعلام کرد که دکتر حسین فاطمی وزیر امور خارجه دولت دکتر مصدق در خانه‌ای در شمیران دستگیر و به زندان منتقل شده است.
  • ۲۰ اسفندماه ۱۳۰۹ متمم قانون انحصار تجارت خارجی و نظام‌نامه مربوطه تصویب شد. براساس قانون انحصار تجارت خارجی، تجارت خارجی ایران در دست دولت قرار گرفت و حق واردات و صادرات کلیه محصولات طبیعی و صنعتی و تعیین موقتی و دائمی میزان آن، انحصارا به دولت واگذار شد. در قسمت دیگری از این قانون، این اجازه به دولت داده شد که حق وارد کردن محصولاتی را که خود نمی‌خواهد مستقیما عهده‌دار شود، توسط جوازهای خصوصی و تحت شرایط معین به اشخاص، یا موسسات مختلف تجاری واگذار کند.
  • 22 اسفندماه 1349 پارک ملی بمو (فارس) در فهرست آثار طبیعی ملی ایران به ثبت رسید. پارک ملی بمو در استان فارس واقع شده است. این پارک که نامش را از کوه بمو گرفته ‌است، در 10 کیلومتری شمال شهر شیراز قرار دارد. پارک ملی بمو ۴۸ هزار هکتار وسعت دارد و یکی از مناطق چهارگانه طبیعی در استان فارس است.
  • 22 اسفند 1322 نمایندگان شرکت‌های نفتی سوکونی، استاندارد واکیوم و سینکار آمریکا برای مذاکره درباره اخذ امتیاز استخراج نفت در نواحی جنوب شرقی ایران به‌صورت محرمانه وارد تهران شدند.
  • ایران در زمان‌های مختلف شاهد دوره‌های کوتاه و طولانی قحطی یا بیماری‌های مسری بوده است. عملکرد بد اقتصادی، بی‌برنامه بودن و بی‌بهرگی از علوم لازم برای جلوگیری از آفات و بیماری‌ها ایرانیان را بارها و بارها با این پدیده‌ها روبه‌رو ساخته است.
  • در دوره قاجار نان اساس تغذیه و غذای طبقات فقیر و کارگران بود. نان از گندم، جو، ذرت و بلوط تهیه می‌شد. ایلات لر دانه بلوط را خشک کرده و از آن نان تهیه می‌کردند. در تهران یک من آن را هشت شاهی می‌فروختند. غذای بیشتر مردم کم‌درآمد ایران به جای کباب و پلو، نان خشک، پنیر و یک فنجان چای بود. انواع نان در ایران عبارت بود از: