آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد
-
فرامین درباری
در رژیم‌های سیاسی جهان سوم به‌خاطر ساخت پیچیده قدرت و یک‌جانبه آن، نهادهای رسمی بازتاب سیاست‌ورزی رژیم نیستند بلکه نهادهای غیررسمی که از قدرت و اختیاراتی فوق‌العاده برخوردارند بازتاب معادله قدرت در ساختار سیاسی‌اند. دربار که درون ساخت سلطنت قرار دارد از آن جمله است. این نهاد و نهادهای مشابه آن در ساختارهای سیاسی از جامعه‌شناسی سیاسی خاصی برخوردارند. قدرت واقعی در آن نهفته است. بودجه تخصیصی به آن مشخص نیست و با نهادهای رسمی قدرت در تعارضند. تصمیمات مهم در آنجا گرفته می‌شود و مسوولیت آن بر عهده ساختارهای رسمی است. وزارت دربار در ساختار سیاسی رژیم پهلوی از چنین جایگاهی برخوردار بود. عبدالحسین تیمورتاش و امیراسدالله علم دو تن از وزرای دربار قدرتمندی هستند که اولی بازتاب قدرت و سیاست‌ورزی پهلوی اول و دومی… -
تاریخ 125 هزار ساله «کرماشان»
از سال 1328 با کردها آشنا شده و از همان زمان شیفته کردها و غرب ایران شدم و مطالعه و تحقیقاتم درخصوص فرهنگ کرد و تاریخ غرب ایران شروع شد و اولین کتابم را در این زمینه با همکاری محمدحسین جلیلی از بزرگان کرماشان نوشتم. -
زنان و جنبش مشروطه
مشروطه ایرانی، یکی از بزنگاه‌های برخورد تمدن و جامعه ایرانی با سامانه فرهنگی- مدنی غرب و مدرنیته است. این انقلاب با وارد کردن نشانه‌ها، مفاهیم، ایستارها و انگاره‌هایی نو به پهنه اندیشه نخبگان، ذهنیت آنان را دستخوش دگرگونی‌هایی ژرف کرد. انقلاب مشروطه، نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران است؛ برهه‌ای حساس در تاریخ که در طی آن، تحولات جدی، چهره کاملا سنتی جامعه را دگرگون ساخت. یکی از این تحولات، آشنایی ایرانیان و روشنفکران ایرانی با وضعیت زنان در اروپا و تحولات دگرگون‌کننده زندگی زنان ساکن کشورهای پیشرفته بود تا جایی که آنها به فکر افتادند با تغییر وضعیت زنان در جامعه، راه پیشرفت کشور را هموارتر سازند. -
درس‌های شکست مشروطیت
علی مرادی مراغه ای/ محقق و مورخخدایان سیزیف را محکوم کرده بودند که سنگی را بالای کوه ببرد و او تلاش می‌کرد سنگ را بالای کوه برساند، اما هنوز به میانه کوه نرسیده، سنگ به پایین می‌غلتید و این تلاش دوباره تکرار می‌شد... 120سال پیش «خرنامه»ها، «یک کلمه»ها نوشته شد، همین‌طور شبنامه‌ها، سیاحت‌نامه‌ها و سفرنامه‌های ابراهیم بیک مراغه‌ای و حاج سیاح...تلاش‌ها و جانفشانی‌ها شد شاید ایرانیان، آن قطعه سنگ را به بالای کوه برسانند. ایرانیان برعلیه این تفکر سنتی که انسان را مهجور و دارای صغر عقلی و در نتیجه نیازمند چوپان و قیم می‌دانسته عصیان کردند، می‌خواستند دیگر رعیت نباشند، بلکه شهروند باشند و بندهای هزاران ساله اربابان خود را بگسلند. آن اقلیت ایرانیان، به دنبال این اندیشه جدید بودند که انسان با تولد خود، دارای حقوق طبیعی می‌شود و هر قدرتی که بر فراز… -
تاریخِ گروه‌های ساکت اجتماعی
اشاره: دکتر مرتضی دهقان‌‌نژاد، عضو هیات‌علمی و استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان، در حوزه تاریخ به‌ویژه تاریخ اقتصادی معاصر فعالیت دارد. نظر وی را درباره تاریخ شفاهی جویا شدیم که در ادامه آمده است.