شماره روزنامه ۵۹۹۴
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • علمای بزرگ‌مشروطه عبارتند از: آیت‌الله آخوند ملا محمدکاظم خراسانی، آیت‌الله شیخ عبدالله مازندرانی، میرزاحسین تهرانی و میرزا محمدحسین نائینی در نجف اشرف، آیت‌الله حاج آقا نورالله در اصفهان، آیت‌الله عبدالحسین لاری در خطه فارس و لارستان و آیت‌الله سیدعبدالله بهبهانی و سیدمحمد طباطبایی در تهران. این گروه از علما دارای بیشترین نفوذ در بین مردم بودند و همواره از مشروطیت پشتیبانی می‌کردند.
  • در دوره قاجار چون کانون اصلی رانت دولتی در نظام توزیع زمین قرار داشت؛ مهم‌ترین مشاغل، نزدیک‌ترین مشاغل به درآمدهای حاصل از زمین بود. منظور از مواجب حقوق رسمی و متعارف برای یک شغل دولتی و مداخل درآمدهای نامشروع حاصل از همان شغل است. واتسون به‌خوبی تفاوت مواجب و مداخل را توضیح می‌دهد: «از مجموع خصیصه‌هایی که در خوی ایرانیان نمو یافته، بعد از غرور زیادی که دارند، شوق دائمی آنان است به سودجویی. لفظ مداخل که معادل آن را در فرهنگ انگلیسی نمی‌توان یافت، به گوش ایرانیان بس دلپذیر است و لطف آ‌ن‌را کمتر اروپایی درمی‌یابد.
  • دولت فرانسه پس از انقلاب و به‌خصوص از آغاز جنگ تحمیلی بارها روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرده است. فرانسه در دوران جنگ با بعثی‌ها حامی تمام عیار حکومت وقت عراق بود.
  • اسماعیل بن‌شیخ حیدر معروف به شاه‌اسماعیل اول 26 تیر 866 ه.ش در اردبیل آذربایجان به دنیا آمد. او با کمک قزلباش‌ها و علویان و صوفیان توانست پایه‌گذار سلسله پادشاهی صفوی شود و یک ساختار قدرتمند سیاسی و اقتصادی در ایران به‌وجود آورد. او همچنین مذهب شیعه را به‌عنوان مذهب رسمی اعلام کرد. شاه‌اسماعیل با برخورداری از نیروی قزلباش ایران را یکپارچه کرد. او در آغاز سلطان مراد حاکم عراق عجم را-که پسر سلطان یعقوب آق‌قویونلو بود- در نواحی بین همدان و بیجار شکست داد و سلطان مراد به شیراز گریخت. شاه‌اسماعیل او را تعقیب کرد. سلطان‌مراد از ترس به بغداد گریخت و شاه‌اسماعیل بدون جنگ شیراز را فتح کرد و از آنجا به قم رفت. سپس بر حسین کیای‌چلاوی حاکم سمنان و فیروزکوه پس از جنگی سخت غلبه کرد؛ و نهایتا یزد و ابرقو را که در اختیار…
  • در دوره شاه‌اسماعیل، نخستین تماس بین ایران و آلمان برقرار شد. شاه تمام تلاش خود را برای به‌دست آوردن متحد اروپایی و خرید اسلحه برای جنگ با عثمانی و جبران حیثیت ازدست‌رفته به‌کار برد، ولی هیچ‌گاه به نتیجه نرسید.یک‌سال پس از جنگ چالدران، پادشاه مجارستان، لودویک دوم (Loudevic II)، راهبی به‌نام پطروس دومونت لیبانو (Petros de Mont Libano) را با نامه‌ای روانه ایران کرد.
  • گمرکات ایران از زمان صفویه تا سال 1899 م به‌صورت مقاطعه اداره می‌شد و هیچ‌گاه قواعد و مقررات ثابت و معینی برای دریافت حقوق گمرکی وجود نداشت، بلکه معمولا شخص مقاطعه‌کار آن‌طور که می‌خواست عمل می‌کرد. امین‌الدوله در دوران صدارت کوتاهش تصمیم گرفت برای سروسامان دادن به امور گمرکی چند نفر متخصص از اروپا استخدام کند.
  • در عصر قجر بهداشتی در ایران وجود نداشت. به قدری سطح بهداشتی زندگی مردم پایین بود که باورش برای ایرانیان ناممکن است و این پرسش را در ذهن همه ایجاد می‌کند که چطور در چنین شرایطی مردم زنده می‌ماندند. در پایتخت اوضاع چنان وخیم بود که سیاح اروپایی فگراوس در مطالبش می‌نویسد؛ در خزینه حمام‌ها آبی نیست بلکه تهرانیان در ادرار خود استحمام می‌کنند. حال تصور کنید بنا بر برخی توصیه‌های سنتی باید هنگام خروج از خزینه کمی از آن مایع متعفن راهم نوشید.