شماره روزنامه ۵۹۹۵
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • برین تیلور ترجمه: مراد سلیمی
    کمپانی هند شرقی هلند 1 (VOIC) ، نه‌تنها اولین شرکت چند ملیتی بود که وجود داشت؛ بلکه شاید بزرگ‌ترین شرکت سهامی از نظر کمی در تاریخ بود.
  • ملیحه درگاهی
    تجربه نووارگی در فضای شهری ایرانی، به‌دنبال فهم و خوانش تاریخی میدان بهارستان از ابتدای شکل‌گیری آن که جلوخان باغ بهارستان نامیده می‌شد، تا آغاز دهه 1360 شمسی است. میدان بهارستان، فضایی مدنی است که سیر تحول آن از پیدایش به‌عنوان جلوخانی در برابر کاخ سلطنتی برون‌شهری تا میدان آمد و شد سواره دوران پهلوی بررسی شده است.
  • با تشکیل نهاد بلدیه رفته رفته حوزه اختیارات و اقدامات این نهاد مدنی توسعه یافت و به شکل خزنده به جامعه سنتی نزدیک و نزدیک‌تر شد. در اولین برخوردهای جامعه سنتی با قوانین و مصوبات بلدیه مخالفت‌ها با اقدامات آن شروع و دامنه‌دار شد. اصناف و صاحبان املاک توسعه معابر را در وهله اول به معنای از بین رفتن منافع شخصی خود تلقی کردند، کسب مجوز و مشخص کردن قیمت کالاها را نوعی مداخله در کسب‌وکار خود می‌دیدند و راه برای احتکار و کم‌فروشی و مواردی از این دست بسته و بسته‌تر شد، اما بلدیه با اعلان‌ها و بخشنامه‌های خود به بازار ورود کرد و با پشتیبانی حکومت مرکزی در برابر مخالفت‌ها و کارشکنی‌ها ایستاد و به تدریج با گذر زمان تسلط بیشتری بر بازار پیدا کرد و مخالفان سنتی این نهاد مدرن هم مجبور به تبعیت از آن شدند.
  • برخی مورخان تاریخ مرگ اسکندر مقدونی را 13 ژوئن (23 خرداد) سال 323 پیش از میلاد دانسته‌اند.
  • دکترجان فوربز نش، ریاضی‌دان نابغه و برجسته‌ آمریکایی برنده جایزه نوبل اقتصاد در تاریخ سیزدهم ژوئن سال ۱۹۲۸ میلادی در بلوفیلد ویرجینیای غربی به‌دنیا آمد. وی به‌واسطه هوش و ذکاوت زیادش در مباحث ریاضی، به‌عنوان یکی از نخبگان جهان شناخته شد و به یک ذهن زیبا شهرت یافت.
  • تجارت خارجی در ایران عهد ناصری در اختیار بازرگانان همسایه بود و حجم آن طی یک سده به هشت برابر افزایش یافته بود. واردات عمدتا شامل تفنگ، ابزارآلات و محصولات نساجی از اروپای غربی؛ قند و شکر و نفت سفید از روسیه و ادویه، چای و قهوه از آسیا بود. فرش، پنبه خام، ابریشم، تنباکو، پوست، برنج، میوه‌های خشک شده و تریاک نیز مهم‌ترین اقلام صادراتی ایران بودند. قلم آخر را تجار انگلیسی به بازار پرسود چین می‌فرستادند. ظل‌السلطان حاکم اصفهان براثر نگرانی از تاثیر رشد تولید تریاک بر تولید مواد خوراکی در سال 1890م/ 1269ش فرمانی صادر کرد که براساس آن در ازای هر چهار مزرعه کشت خشخاش، یک مزرعه باید به کشت غلات تخصیص می‌یافت.