آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد
-
پول نفت فقط خرج برنامه عمرانی شود
ابوالحسن ابتهاج، رئیس سازمان برنامه و بودجه در دوران پهلوی در خاطراتش مینویسد: «چند ماه قبل از نخستوزیری رزمآرا در آغاز سفری که در شهریور ۱۳۲۸ برای شرکت در مجمع عمومی سالانه بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول به واشنگتن داشتم، شاه به من (ابوالحسن ابتهاج) گفت: حالا که شما به آمریکا میروی با وزارت خارجه آمریکا راجع به کمکهای آمریکا به ایران هم صحبت کنید. -
اوضاع زندگی پیشهوران در دوره صفویه
در دیدگاه اسلامی و شریعت، پیشهوران از احترام زیادی برخوردار بودند. امام محمدغزالی نظریهپرداز، عبارت مشهوری دارد: «کاسب حبیب خداست.» چراکه به اعتقاد وی آنان علاوه بر اینکه از طریق پسندیدهای امرار معاش میکردند، نیازهای جامعه خود را نیز تامین میکردند. این موضوع که آموختن فنون مشاغل برای نخبگان سیاسی و حتی شاهان نوعی فضیلت بهشمار میآمد، نکته حائزاهمیتی است. سیمون یکی از کشیشهای کارملیت در سال 1016ق./ 1608م نقل میکند که «شاه عباس اول به آموختههای مختلف خود مباهات میکرد: وی از ساختن شمشیر هلالی، شمخال، افسار و زین برای اسب، بافتن لباس، تصفیه کردن نمک مرکبات، عرق گلها و داروها و خلاصه از تمامی حرفههای شهری لذت میبرد و اگر در این پیشهها در مقام استادی نبود، دستکم تا حدودی با آنها آشنایی داشت.» -
فیروزه و مروارید در ایران
ژان باتیست تاورنیه، جهانگرد فرانسوی در عهد صفوی بارها به ایران سفر کرده و مشاهدات خود در رابطه با ایران را در قالب سفرنامهای به رشته تحریر درآورده است او در بخشی از این سفرنامه به جواهرات ایران اشاره کرده و در توضیح اوضاع فیروزه و مروارید این کشورمینویسد: -
ابتهاج، مدیر کارکشته سازمان برنامه و بودجه
ابوالحسن ابتهاج از روسای سازمان برنامه و بودجه 6 اسفند 1377 در لندن درگذشت. ابتهاج سال ۱۲۷۸ شمسی در رشت متولد شد و دوران تحصیلات ابتدایی خود را تا 12 سالگی در این شهر گذراند. پدرش ابتهاجالملک سالها تحت نظارت فتحاللهخان اکبر سردار منصور، سپهدار اعظم رشتی مسوول گمرک انزلی و همچنین پیشکار او بود. ابوالحسن ۱۴ ساله بود که به همراه برادرش غلامحسین برای ادامه تحصیل به پاریس رفت، اما پس از دو سال اقامت در این شهر بنا به تصمیم پدرش راهی بیروت شد و در کالج پروتستان سوریه تحصیل خود را ادامه داد. -
درگذشت بنیانگذار نظریه اطلاعات
کلود اِلوود شانون (۱۰ اردیبهشت ۱۲۹۵ خورشیدی - ۶ اسفند ۱۳۷۹)، ریاضیدان، مهندس الکترونیک و رمزنگار معروف آمریکایی بود که بهعنوان پدر نظریه اطلاعات شناخته میشود. -
ظرفیتهای تجاری ایران و آمریکا
آبراهام والنتاین ویلیامز جکسن استاد دانشگاه کلمبیا بود و مدت 40 سال تدریس زبانهای هند و ایرانی را در آن دانشگاه برعهده داشت. او یکی از محققان نامدار آمریکا در رشته زبان و ادبیات و دین و آیین در ایران باستان بهشمار میرفت. در 1887 از دانشگاه کلمبیا موفق به دریافت درجه دکترا شد و در همان سال، دانشگاه با تقاضای مرخصی یک سال و نیمه او موافقت کرد تا برای تکمیل مطالعات هند و ایرانی خود به آلمان برود. در 1901 جکسن به آرزوی دیرین خود رسید؛ به هندوستان رفت و با پارسیان هند از نزدیک آشنا شد. در 1903 برای نخستین بار به ایران و آسیای میانه سفر کرد. حاصل این سفر کتاب: «سفرنامه جکسن» یا بهعنوان اصلیاش «ایران در گذشته و حال» است که طی آن اطلاعات بسیاری در وجوه مردمشناسی، باستانشناسی، اقتصاد و سیاست به مخاطبان عرضه… -
اولین برخوردهای ایرانیان با راه آهن
عبدالصمد میرزا عزالدوله (برادر ناصرالدین شاه) که در اولین سفر اروپا در سال ۱۲۹۰ ق (حدود ۱۲۵۲ شمسی) همراه شاه بود، ترن را که برای اولین بار میدید، اینگونه توصیف میکند: -
تجدد ایرانی درونزا یا واکنشی؟
محمدعلی بهمنی قاجاردر کلان روایت حاکم بر تاریخ ایران، تجدد ایرانی واکنشی به جنگهای ایران و روس و تقابل سخت و نظامی ایران با غرب بوده است، اما آیا تجدد ایرانی صرفا واکنش به جنگ ایران و روس و تقابل با غرب بود یا ریشههای داخلی هم داشت؟ به نظر میرسد تجدد ایرانی ریشههای داخلی پررنگی داشته که از عصر صفوی آغاز میشود و از جمله مصادیق قابل اعتنا که حکایت از شکلگیری زمینههای تجددطلبی ایرانیان دارد میتوان به موارد زیر اشاره کرد: