توسعه بازرگانی خارجی ایران، تاثیر مهمی بر صنایع‌دستی کشور داشت. هرچند بررسی جزئیات این مساله نیاز به مطالعات بیشتری دارد، مطالعه مقدماتی با اتکا به اطلاعات موجود نشان می‌دهد که برخلاف اتفاق‌نظر عمومی در مورد افول جهانی صنایع‌دستی، شرایط به بدی آنچه تصور می‌شود، نبوده است. به علاوه زوال برخی از صنایع‌دستی به‌طور ناگهانی در قرن نوزدهم آغاز نشد، بلکه این واقعه مربوط به اواخر دوران صفویه است.

طی شورش‌های قرن هجدهم، صنایع‌دستی آسیب‌ شدیدی دید. اگرچه تحقیقاتی که اکنون در دست داریم ما را در تعیین وسعت این آسیب یاری نمی‌کنند، اما بررسی اطلاعات موجود در مورد بازرگانی خارجی ایران در سال ۱۸۰۰م/ ۱۲۱۵ق، موضوع را به‌کلی روشن می‌کند.

به محض آنکه انسان‌ها نوشتن را آموختند و سکه ضرب کردند، سند مکتوب، اسکناس، تعهد و برات را به جای پول نقد متداول ساختند. در بیست قرن قبل از میلاد مسیح در بابل اسکناس و چک در میان بازرگانان و معامله‌گران رایج بوده است، بنابراین نباید در مورد بدیع بودن این نظام‌ها راه به گزافه رفت و در نو بودن آن داد سخن داد. در یونان باستان و مصر دوران یونانی‌مآبی (هلنیستی) که اسکندریه مهم‌ترین کانون ترانزیت بین‌المللی شد، این شیوه‌ها رواج داشته‌اند. در روم نیز حساب جاری، بستانکار و بدهکار در دفاتر پولی مرسوم بوده است.

محمد مصدق آغازگر مسیری متفاوت در تاریخ ایران شد. شخصیتی معاصر که در هاله‌ای از اسطوره و تاریخ قرار گرفته است. مصدق در 29 اردیبهشت 1261 در محله سنگلج تهران در خانواده‌ای سلطنتی به دنیا آمد و تا پیش از تصویب قانون منع استفاده از القاب، به مصدق‌السلطنه شهرت داشت. مادر مصدق ملک‌تاج خانم، نجم‌السلطنه، از طرف پدر نوه بزرگ فتحعلی‌شاه، خواهر عبدالحسن میرزا فرمانفرما و عموزاده ناصرالدین شاه (شاه ایران به هنگام تولد مصدق) بود. پدرش میرزا هدایت‌الله آشتیانی، وزیر دفتر ناصرالدین شاه از خاندان آشتیانی و فرزند میرزا محسن آشتیانی بود.

مرتون میلر، اقتصاددان آمریکایی شانزدهم مه‌1923، در شهر بوستون آمریکا متولد شد. پدرش وکیل و فارغ‌التحصیل دانشگاه هاروارد بود. مرتون نیز در سال 1940 وارد دانشگاه هاروارد شد. آن‌طور که خود او می‌نویسد، علاقه اصلی‌اش اقتصاد بود نه حقوق. او در کلاس اقتصاد مقدماتی هم‌کلاس رابرت سولو، برنده نوبل اقتصاد در سال 1987 بود. در طول دوران جنگ جهانی دوم، میلر در واحد پژوهش‌های مالیاتی خزانه‌داری آمریکا و سپس در واحد پژوهش و آمار هیات‌رئیسه فدرال‌رزرو کار کرد. در سال 1949، تصمیم گرفت به مدرسه مطالعات عالی دانشگاه جان هاپکینز برود.

27 اردیبهشت ماه سال 1177 ه. ش آقامحمدخان قاجار، بنیانگذار سلسله قاجار در سن 56 سالگی در شهر شوشا (واقع در جمهوری آذربایجان فعلی) به قتل رسید. عبدالله مستوفی علت کشته شدن آقامحمدخان قاجار را چنین روایت کرده است: «در ایام محاصره شوشا مقدارى خربزه براى شاه آورده بودند که تحویل آبدار خود کرده و امر داده بود که هر وعده مثلا نصف یکدانه از آنها را که یک ظرف می‌شود در سفره غذاى او بگذارند. خربزه‌ها زودتر از حسابى که شاه داشته است، تمام می‌شود. شاه تاریخ روز آوردن خربزه‌ها و اینکه چند دانه آن به مصرف رسیده و چند دانه آن باید باقى باشد را دقیقا تعیین می‌کند و از آبدار باقى‌مانده را مطالبه می‌کند.

جبهه ملی در انتخابات مجلس شانزدهم که در بهمن ماه 1328 برگزار شد، 11 کرسی به‌دست آورد. مصدق در رده نخست فهرست برندگان تهران بود. کاشانی، شایگان، بقایی، مکی، حائری‌زاده و نریمان نیز پس از او قرار داشتند. معظمی، صالح، رضوی و آزاد از شهرهای خود یعنی گلپایگان، کاشان،کرمان و سبزوار به‌عنوان نماینده انتخاب شدند. این یازده نماینده بلافاصله فراکسیون وطن را تشکیل دادند.

- یرواند آبراهامیان، «کودتای 28 مرداد، سازمان سیا و ریشه‌های روابط ایران و آمریکا در عصر مدرن»، ترجمه محمد ابراهیم فتاحی نشر نی

۲۷ مرداد ماه ۱۳۲۲ مجلس شورای ملی بر‌اساس یک ماده واحده انجمن‌های نظارت را مکلف کرد که هنگام اخذ رای از رای‌دهندگان ورقه شناسنامه رای‌دهنده را نیز ملاحظه و شماره آن را در دفاتر ثبت کنند و شناسنامه را به مهر انجمن برسانند. داشتن شناسنامه دو دهه پیش از آن روز الزامی شده بود. روز اول مهر 1297 قانون ثبت‌احوال و الزامی بودن سجل احوال برای هر فرد در هیات وزیران به تصویب رسید.

مسوولان کشوری همزمان با نوسازی و مدرنیزاسیون و احساس نیاز به شناسایی اتباع برای اخذ مالیات و ایجاد ارتش منظم به فکر راه‌اندازی سازمان ثبت‌احوال افتادند.

بنیه و مزاج شاه را هیچ‌کس در روی کره نداشت. چنانچه حضور داشتم که حکیم‌باشی طولزان فرانسوی که مدت 37 سال شمسی است سفرا و حضرا در رکاب مبارک است و یکی از محارم وجود مسعود بود به صدراعظم عرض می‌کرد در روی کره زمین اگر دو معده صحیح باشد اول معده شاه است. من یقین دارم اگر آهن و سرب بخورند همین قدر که به معده داخل شود فورا آب شده و هضم می‌شود. دفعه دیگر می‌گفت که کوه‌ها زیروزبر شده، جنگل‌ها کم و زیاد شده، معادن دنیا آشکارا و پنهان شده، انقلابات بی‌شمار در این مدت روی داده، چیزی که فرق نکرده و توفیر نخواهد کرد مزاج و معده شاه است که روزبه روز بهتر می‌شود و همچو معده در ربع مسکون دیده نشده است.