شماره روزنامه ۵۹۹۵
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • گسترش مدارس انتظار مشروطه‌خواهان و طالبان علم و دانش را برآورده نکرد. انتظار می‌رفت پیشرفت فرهنگ پس از انقلاب مشروطیت یک شبه ره صد ساله بپیماید، اما همچنان‌که تاریخ گواهی می‌دهد درگیری‌های پس از انقلاب و ایجاد شکاف بین مشروطه‌خواهان و مجلس و دولت و دخالت‌های استعمارگران، کوشندگان را به خود مشغول داشت و پس از استقرار مشروطیت و وضع قوانین و نظام‌نامه‌های آموزشی بود که مدارس گسترش نسبی یافت؛ همین گسترش نیز در مقایسه با انتظاراتی که از انقلاب می‌رفت، رضایت‌بخش نبود و ریشه این عقب‌ماندگی‌ها را باید در علت یا علل دست نیافتن آزادی‌خواهان و مشروطه‌طلبان به خواسته‌هایشان جست‌و‌جو کرد.

  • داگلاس نورث، اقتصاد‌دان و پژوهشگر حوزه تاریخ اقتصاد، پنجم اکتبر 1920 در ماساچوست به دنیا آمد. پدر او مدیر یک شرکت بیمه عمر بود و مکررا به ماموریت فرستاده می‌شد، به‌همین دلیل نورث دوران مدرسه خود را در شهرهای مختلف سپری کرد. او در دانشگاه کالیفرنیا درس خواند. سپس تحصیلات خود را در دانشگاه برکلی و در سه رشته علوم سیاسی، اقتصاد و فلسفه ادامه داد. او قصد جدی داشت که پس از فراغت از تحصیل به دانشکده حقوق برود؛ اما شروع جنگ جهانی دوم این کار را به تعویق انداخت. نورث ادعا می‌کند که «این حس قوی در من وجود داشت که هرگز نمی‌خواهم آدم بکشم؛ بنابراین به ناوگان دریایی بازرگانی پیوستم.

  • آخوند خراسانی در آغاز به سلطنت رسیدن احمد شاه نامه‌ای به او می‌نویسد که نکات جالبی دارد. ۳ بند از این نامه مربوط به اقتصاد مقاومتی است. بند سوم این نامه این‌گونه نگارش شده است: «جد و جهد ملوکانه در وطن‌پروری و مملکت‌داری و تشویق رعیت در صنایع و در این باب و منسوجات وطنیه انتخاب فرمایند قاطبه رجال دولت و ملت هم به پادشاه جوان بخت تأسی خواهند کرد و از ذل احتیاج به خارجیه رها خواهند شد، همچنان که میکادو (امپراتور) ژاپن مفتاح ترقی دولت خود را در این رشته دانست و از این باب داخل و به مقصد خودش نایل گشت، اگر ذات اقدس شهریاری هم در این بدو سلطنت و عنفوان شباب از این طریق در مقام ترقی دولت و رفع فقر و احتیاح ملت برآیند که عن‌قریب بااعلی درجه شوکت و استقلال سلطنت و آبادی ملک و رعیت را نائل خواهند بود.

  • خبر رسید پرتغالی‌ها با چند کشتی کوچک به سواحل خلیج‌فارس پیاده شده‌اند و هدف‌شان محاصره مسقط یکی از شهرهای عربی واقع در نزدیک هرمز است. مدت‌هاست که پرتغالی‌ها با مردم مسقط به دشمنی برخاسته‌اند و با آنان می‌جنگند؛ اما هیچ‌یک از دو طرف متخاصم وسایل کافی برای تحصیل پیروزی ندارند. مثلا پرتغالی‌ها با این سفاین کوچک و معدود خود هرگز نمی‌توانند مسقط را محاصره کنند. غایت جهد و پیشروی آنان تعرض به کشتی‌های کوچک و قایق‌های عرب‌هاست و چنین شایع است پرتغالی‌ها ضمن همین تعرضات و جنگ و گریزهای پیاپی در حدود 40 هزار لیور اموال عرب‌ها را غارت کرده‌اند.