شماره روزنامه ۵۹۹۴
|

آرشیو اخبار : تاریخ اقتصاد

  • مجید خلیل‌زاده- دریاچه‌ای در آذربایجان که امروزه دریاچه نیمه خشک ارومیه خوانده می‌شود در دوران قاجاریه دریاچه شاهی نام داشت. در مورد دریاچه ارومیه آنچه از دیرباز بیش از هر چیز توجه جغرافیدان‌ها و سفرنامه‌نویسان را جلب کرده است، غلظت زیاد نمک و سایر املاح و در نتیجه نبود ماهی، در آب آن بوده است. شبه جزیره شاهی در شرق دریاچه نیز به وقت افزایش آب به جزیره تبدیل می‌شد. به‌رغم این ویژگی‌ها کشتیرانی در آن سابقه دیرینه داشت که رونق آن به ادوار پیش از حمله مغول باز می‌گردد. نخستین گزارش‌هایی که از قرن نوزدهم در باب کشتیرانی در دریاچه در دست است نشان می‌دهد که شناورهایی هرچند تکامل نیافته و با خدمه‌های فاقد مهارت‌های دریانوردی در دریاچه وجود داشت.
  • گروه تاریخ اقتصاد- «صد سال دیگر باید بگذرد تا ایران فقیر ناتوان و دولت و ملت سست و بی‌تهور و بی‌‌ابتکار آن شایستگی شرکت در نقشه ساخت راه‌آهن را پیدا کند. ساختن راه‌آهن البته موجب افزایش قدرت ایران خواهد شد، استعداد‌های آن را که تا کنون بر اثر فقر و نیازمندی و خمودگی خفته مانده، بیدار خواهد ساخت. در جهت دیگر منحرف شدن راه تجارت مغرب به هند بر اهمیت و اعتبار ایران بسیار می‌افزاید و آن را متکی‌ به انگلستان می‌کند. در عین حال سرنوشت تجارت عظیم انگلیس با مشرق تا خاک چین، به دست هوس کاری این ملت دورو سپرده خواهد شد.
  • گروه تاریخ اقتصاد- زمانی که در دخانیات بودم، از دادگاهی زنگ زدند. اتفاقا منشی‌ها هم نبودند و خودم گوشی را برداشتم. از پشت تلفن نام مرا بردند، گفتم خودم هستم. گفتند چند بار زنگ زدیم نبودید. گفتم اگر بودم مثل حالا که گوشی را برداشتم حتما با شما صحبت می‌کردم. متوجه شدند که بی‌ربط نمی‌گویم. اضافه کردند: چند سوال در مورد پرونده‌ای است، می‌خواستیم بیاییم آنجا. گفتم اگر مانعی نداشته باشد من خدمت شما می‌رسم. معمولا برای بار اول به دفتر یا محل کار افراد مراجعه می‌کنم زیرا از مشاهده محل، تصور بهتری از موقعیت طرف مذاکره کننده خود پیدا می‌کنم.
  • گروه تاریخ اقتصاد- خبر جریمه شدن عابرین پیاده‌ای که خط‌کشی‌ها را نادیده گرفته، باعث بی‌نظمی و تلفات و تصادفات می‌شوند در شماره پیشین روزنامه(ستون گاهشمار) منتشر شد و حال خبر جریمه نادیده گرفتن حریم عابرین پیاده در 4 دی‌ماه 1352 در این روزنامه را می‌خوانید: «رانندگان وسائط نقلیه که به حریم خط‌کشی مخصوص عابرین تجاوز نمایند 500 ریال جریمه می‌شوند. پلیس راهنمایی و رانندگی از صبح روز شنبه همزمان با کنترل وضع عبور و مرور عابرین پیاده و جریمه کردن عابرین متخلف در مورد وسائط نقلیه‌ای که مقررات مربوط به خط‌کشی‌ها را رعایت نکنند، شدت عمل نشان می‌دهند.
  • گروه تاریخ اقتصاد- حسابداری در جهان نزدیک به 6 هزارسال قدمت دارد و تاریخ نخستین مدارک کشف شده حسابداری به ۳۶۰۰سال قبل از میلاد برمی‌گردد. پیشینه حسابداری در ایران نیز به نخستین تمدن‌هایی می‌رسد که در این سرزمین پا گرفت و مدارک حسابداری به‌دست آمده با ۲۵قرن قدمت، گواه بر پیشرفت این دانش در ایران‌باستان است. در طول تاریخ، روش‌های حسابداری متنوع و متعددی برای اداره امور حکومتی و انجام دادن فعالیت‌های اقتصادی ابداع شد، که در پاسخ به نیازهای زمان، سیر تحولی و تکاملی داشته است. ممیزی املاک در تمدن ساسانی (در جریان اصلاحات انوشیروان، به‌منظور تشخیص مالیات‌های ارضی، کلیه زمین‌های مزروعی کشور ممیزی و مشخصات آن از جمله مساحت، نوع زمین و نوع محصول در دفتری ثبت می‌شد.
  • محمودخان ناصرالملک مورد توجه و عنایت ناصرالدین شاه بود. ناصرالملک در مقام وزیر تجارت تلاش کرد صنایع نوین را به کشور وارد کند. از جمله در زمینه معماری و طراحی و راه‌سازی، حجاری، نجاری، چینی‌سازی، مجسمه‌سازی، سنگ‌بری و صنایع‌دستی، پرورش کرم ابریشم و کشاورزی، ایجاد چمنزار و باغچه به سبک اروپا، کشف معادن زغال‌سنگ و به کار بردن زغال‌سنگ اقداماتی انجام داد. وی همچنین نخستین کارخانه نساجی ایران را به مبلغ نودهزار تومان خرید، ولی ظاهرا به دلیل نو نبودن آن، کارخانه پس از مدتی از کار افتاد. منبع: روزنامه دولت علیه ایران، ش495، ص4؛ اعتمادالسلطنه، 1350 ه ش.
  • گروه تاریخ اقتصاد- آنچه می‌خوانید بخش اول از لایحه کمیسیون مالیه در مجلس اول شورای ملی است در روز پنج‌شنبه، 28 آبان ماه 1286 شمسی؛ این لایحه پس از تعیین اولین بودجه مالیه، قرائت شده است: «قوت و ضعف بلکه حیات و ممات هر ملت مستقیما با اوضاع مالیه آن ملت متناسب است و این قضیه مسلما هر چند در اعصار قدیمه نیز محسوس عقلاى عالم بوده مثل امروز داخل بدیهیات اولیه و معلومات عمومیه نشده بود؛ زیرا در قرون سابقه چون احتیاجات معدود و روابط تجارتى محدود بود جذر و مد مالیه در داخل هر مملکت محصور و فقر و ثروت ملل چندان منشا اثرات بین‌المللى نمی‌شد، رفته رفته مقتضیات تمدن احتیاجات را از حدود سکناى ملل خارج کرده ترقى احتیاجات مورث انکشافات جدیده و آن انکشافات موجب اختراعات بدیعه شد و تعدد اختراعات موجد امتعه متنوعه و وفور امتعه…
  • گروه تاریخ اقتصاد- پرتغالی‌ها در اواخر سده چهاردهم میلادی سواحل شرق آفریقا را تصرف کرده و کسب‌وکار تجارت برده، چوب، نمک، طلا و میوه را به راه انداختند. پرتغالی‌ها بعدها با دست یافتن به سواحل چین به خرید و فروش برده در این کشور پرداختند.

    .