دورخیز تقاضا و انتظار بهبود حجم معاملات

محمد‌حسین بابالو: کاهش جذابیت معاملات در رینگ محصولات پتروشیمی بورس کالا در حالی تجربه شد که افزایش قیمت‌های محدودی در بازار به ثبت رسید ولی هنوز روند عمومی معاملات در بازار داخلی ضعیف ارزیابی می‌شود. با توجه به شرایط سخت بازارهای جهانی و انتظار برای اعلام قیمت‌های پایه جدید به نظر می‌رسد که بازار منتظر بهبود اوضاع است و می‌توان به افزایش جذابیت معاملات امیدوار بود. در روز گذشته عرضه‌های PVC مهمترین کالای‌ها جذاب رینگ پتروشیمی بورس کالا بود.

شرایط بازار داخلی محصولات پلیمری

در بازار داخلی قیمت گریدهای مختلف پلیمرها به‌صورت کلی از یک روند دوگانه تبعیت کردند تا جایی که برخی از آنها افزایش قیمت یافتند و برخی دیگر افت نرخ پیدا کردند. افزایش قیمت دلار و افزایش محدود تحرک در بازار را می‌توان دلیل اصلی این رخداد دانست. البته برخی دیگر از گریدها نیز کاهش قیمت داشتند که به انواع سنگین و پیشرفته‌تر مربوط می‌شدند. با توجه به نزدیکی به روزهای پایانی سال و تعطیلات عید نوروز انتظار افزایش تقاضا مدتی است که وجود داشت ولی خودنمایی نکرده بود.

با توجه به تلاش تولیدکنندگان برای حفظ بازارهای فروش خود در ایام نوروز انتظار برای افزایش تقاضا نیز وجود دارد. این در حالی است که افزایش تحرک بازار مخصوصا برای انواع نایلونی را می‌توان در کنار افزایش قیمت دلار به تبع بازگشت تقاضای شب عید دانست که به افزایش قیمت و افزایش حجم خرید منجر شده است.

کاهش قیمت‌های انواع سنگین و پیشرفته پلی‌اتیلن‌ها که بیشتر کاربرد صنعتی دارند را نیز می‌توان به تبع شرایط رایج در بازار دانست زیرا کاهش قیمت‌های جهانی و افزایش حجم عرضه‌ها در بازارهای داخلی در کنار عقب‌نشینی خریداران هنوز هم واقعیت‌های این بازار است و حتی به دلیل انتظار برای کاهش قیمت‌های پایه جدید می‌توان به کاهش قیمت‌های بازار این قبیل کالاها نیز امیدوار بود.

درخصوص پلی‌وینیل کلراید (PVC) هم در بازار داخلی افزایش محدود قیمت‌ها تجربه شد که البته تولیدات پتروشیمی بندرامام با توجه بیشتر بازار رو‌به‌رو بود.

کیفیت بالاتر تولیدات و همچنین اورهال بودن این تولیدکننده می‌تواند دلایل اصلی این وضعیت باشد. این در حالی است که عرضه‌های نقدی PVC پتروشیمی بندرامام هنوز هم در بورس کالا به ثبت می‌رسد که نشان‌دهنده عرضه موجودی انبارها است.

در هر صورت PVC کالایی است که همیشه متقاضی خود را داشته و دارد بنابراین کاهش حجم خرید به معنای عقب‌نشینی خریداران نبوده بلکه تقاضا در حال تجمیع شدن است تا در زمانی دیگر خودنمایی کند.

عرضه‌های محصولات پلیمری در بورس کالای ایران

در بورس کالای ایران یکی از ضعیف‌ترین سه‌شنبه‌ها را شاهد بودیم که به جز PVC بقیه کالاها با بی‌میلی شدید خریداران رو‌به‌رو شد تا ضعف شدید معاملات به ثبت برسد. ورود اکثریت قریب به اتفاق عرضه‌ها به مچینگ و کاهش جذابیت عرضه‌ها حتی انواع OFF گرید در بورس کالا هم یکی دیگر از واقعیت‌های روز سه‌شنبه در رینگ پتروشیمی بورس کالا بود که نشان‌دهنده عقب‌نشینی حجم بزرگی از خریداران است. تنها انواع PVC با افزایش جذابیت و رقابت همراه شدند که پلی‌وینیل کلراید S۶۵ پتروشیمی بندر امام و پتروشیمی غدیر، پلی‌وینیل کلراید OFF - S۶۵ درجه ۱ پتروشیمی اروند، معدود کالاهایی بودند که در تالار افزایش قیمت پیدا کردند.

پلی‌اتیلن سنگین تزریقی ۵۲۵۱۸ پتروشیمی جم نیز با توجه خریداران رو‌به‌رو شد، ولی به افزایش قیمت‌ها منجر نشد.

با توجه به پایان یافتن دی ماه و انتظار برای اعلام قیمت‌های پایه جدید، تا حدی عقب نشینی خریداران در بورس کالا توجیه پذیر است زیرا از یک طرف سهمیه خرید آنها کاهش یافته و از طرفی دیگر این انتظار وجود دارد که قیمت‌های پایه کاهش پیدا کند. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که قیمت‌های پایه جدید در روز جاری یعنی ابتدای بهمن ماه اعلام می‌شود و امید است کاهش قیمت‌های مطلوبی در بورس کالا به ثبت برسد تا با افزایش حجم خرید تمامی فعالان بازار از جمله فروشنده و خریدار مواد اولیه پلیمری منتفع شوند. از سویی با توجه به شرایط خاص جهانی انتظار داریم تا فروشندگان اصلی بازارهای داخلی را بیشتر مد نظر قرار دهند تا با بهبود زنجیره ارزش افزوده در داخل هم بازار قدرتمند داخلی تقویت شود و هم محصولات خارجی فضای کمتری از بازار داخلی را تحت‌الشعاع قرار دهند.

شنیده‌ها حکایت از آن دارد قیمت‌های پیشنهادی در بورس کالا که توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی محاسبه و اعلام می‌شود شامل کاهش ۴ درصدی قیمت‌ها خواهد بود که امروز رسما اعلام می‌شود. بهتر است تا اعلام قیمت های جدید و واکنش بازار صبر کرد زیرا به نظر می‌رسد که فعالان بازار انتظار کاهش قیمت بیشتری را داشته باشند.

بازارهای جهانی نفت خام و محصولات پتروشیمی

در بازار جهانی نفت قیمت‌ها پس از افزایش محدودی از کف قیمتی آن مجددا صعودی شده‌اند و اکنون وارد یک فاز شکننده شده است. قیمت سبد نفت اوپک پس از نزدیک شدن به قیمت ۴۱ دلار در هر بشکه اکنون تا ۴۳ دلار و ۸۷ سنت افزایش داشت. این افزایش قیمت را که باعث شد قیمت‌ها در پایان هفته گذشته پس از هفته‌ها صعودی شود می‌توان یک نقطه قوت بزرگ برای بازار نفت به شمار آورد زیرا می‌تواند احتمال به کف رسیدن قیمت‌ها را تقویت کند، البته باز هم با کاهش قیمت‌ها رو‌به‌رو شدیم ولی نمی‌توان گفت که نرخ‌ها باز هم کاهش خواهد یافت یا خیر. این در حالی است که در لحظه تنظیم این گزارش و در بازارهای آمریکایی قیمت هر بشکه نفت خام این کشور با نزدیک به ۳ درصد کاهش به ۴۷ دلار ۱۳ سنت کاهش یافت و نفت برنت با نزدیک به یک درصد کاهش به ۴۸ دلار و ۳۱ سنت رسید.

با توجه به ثبات نسبی ایجاد شده در قیمت نفت، در بازارهای جهانی محصولات پالایشی شاهد وقفه‌ای در روند کاهشی قیمت‌ها بودیم که توانست شیب نزولی قیمت نفتا را محدود و آن را با افزایش آرامی به ثبات نزدیک، البته جهت‌گیری کلی قیمت‌ها در بازارهای جهانی به نسبت ماه‌های پیش هنوز هم کاهش شدیدی را نشان می‌دهد، ولی می‌توان انتظار داشت این روند کاهشی شدید؛ تعدیل و به ثبات نسبی نزدیک شود. به‌عنوان مثال شاخص پلتز به‌عنوان یکی از معرف‌های قیمت‌های جهانی پتروشیمی‌ها با محوریت بازارهای غربی که در ماه نوامبر ۲۰۱۴ برابر با ۱۲۰۵ واحد بود در ماه دسامبر و پایان سال گذشته میلادی به ۹۸۴ واحد رسید که نشان دهنده کاهش ۲۲۱ واحدی برابر با ۱۸ درصد کاهش آن هم برای یک ماه است. البته این حجم کاهش به نسبت سال پیش از آن نشان‌دهنده کاهش ۳۰ درصدی نیز هست. البته باید در نظر گرفت که این کاهش قیمت‌ها می‌تواند به کف قیمت رسیدن بازار پلیمرها را تقویت کند و شاید بازار جهانی بتواند به ثبات قیمتی نزدیک شود. ذکر این مطلب ضروری است که همیشه بین کاهش قیمت نفت خام تا محصولات پلیمری نزدیک به یک تا ۲ ماه فاصله زمانی لازم است، ولی این بار که تولیدکنندگان بزرگ محصولات پلیمری برای از رده خارج کردن سایر رقبا از ابزار کاهش نرخ‌ها استفاده کرده‌اند این روند کاهشی، همبستگی بیشتری بین قیمت محصولات پتروشیمی و قیمت نفت خام داشته است.