بازار کشاورزی و بیماری چند نرخی شدن کالاها

عکس:حمید جانی‌پور

گروه بورس کالا - سردار خالدی: بازار کشاورزی طی سالیان گذشته همواره درگیر نوسان شدید قیمت‌ها بوده است، پس از تشکیل بورس کالا انتظار همگان بر این بود که با ایجاد یک بازار رسمی‌دادوستد محصولات از نوسان شدید قیمت‌ها رهایی پیدا کند و با عرضه بیشتر کالاها در سیستم عرضه و تقاضا‌، نرخ‌ها به صورت شفاف و رقابتی کشف شود، ... ... اما پس از چند سال راه‌اندازی رینگ کشاورزی بورس کالا همچنان شاهد رکود در این بازار بوده؛ به طوری که در هفته‌های گذشته‌، بازار براثر تصمیمات و مصوبات جدید مجریان در برخی از کالاها همچون جو دچار چند نرخی و نوسان قیمت‌ها شده و همین عامل باعث شده تا حدودی اعتماد به بازار در سایر اقلام کاهش پیدا کند.

به گزارش دنیای اقتصاد‌، دیروز در بازار کشاورزی تنها سه کالای جو دامی ‌تضمینی سازمان تعاون روستایی و وارداتی اوکراین‌، ذرت دانه‌ای وارداتی آرژانتین و انواع کنجاله وارداتی روی تابلوی عرضه‌ها آمدند که از این میزان سهم دادوستد محصولات داخلی بسیار ناچیز بود. به گفته یکی از فعالان‌، دادوستد محصولات داخلی با قیمت بالای ثبت شده در صورتی که همان محصول خارجی (وارداتی) با کیفیت بهتر نرخ پایین‌تری دارد برای معامله‌گران به صرفه نیست و به همین خاطر رونق چندانی در این نوع از محصولات مشاهده نمی‌شود. براساس عقیده کارشناسان‌، نرخ بالای محصولات تنها یکی از دلایل کوچک اساسی در نبود رونق بازار است که به نظر می‌رسد نبود حمایت لازم دولتی‌ها از بازار کشاورزی و جا نیفتادن این بازار به عنوان بازار رسمی‌ همچون بازار پتروشیمی و بازار فلزی‌ها از عامل اصلی عدم اعتماد معامله‌گران به این بازار است.

در واقع صحت گفته این کارشناسان‌، روز گذشته ثابت شد‌؛ به طوری که از کل میزان ۴۲ هزار و ۱۸۶ تن عرضه جو دامی‌داخلی و وارداتی اوکراین‌، در پایان ۳ هزار و ۲۶۰ تن محصول مورد معامله قرار گرفت که از این میزان ۲ هزار و ۱۰ تن آن مربوط به دادوستد محصول اوکراین بود و تنها یک هزار و ۲۵۰ تن آن مربوط به ۴ استان قزوین‌، همدان‌، لرستان و اصفهان بود. نرخ ثبت شده و مورد توافق دو طرف معامله‌گران برای محصول وارداتی اوکراین ۳۰۶ تومان و ۵ ریال به ازای هر کیلو و برای جو داخلی ۳۲۰ تومان قیمت پایه به ازای هر کیلو بود. همین تفاوت نرخ ۱۳ تومان و ۵ ریالی دو محصول عرضه شده در تالار و حتی علاوه بر این قیمت‌ها‌، سه نرخ ۲۹۵‌، ۲۹۰ و ۲۸۵ تومان اعلام شده از سوی دولت هم موجود است که بازار را با عدم یکسانی و یکنواختی مواجه کرده است. به عقیده اکثر معامله‌گران، تنها راه حل موجود برای رهایی از این وضع نابسامان دادوستد محصول جو‌، انجام تمامی ‌مبادلات از طریق بورس است تا با از سرگیری معاملات در این بازار‌، تمامی‌ قیمت‌ها به صورت شفاف و رقابتی تک نرخی شود.همچنین به دلیل برداشتن تعرفه‌های بازار ذرت این روزها با افزایش حجم زیادی روبه‌رو شده است؛ به طوری که طی چند روز گذشته همان میزان عرضه با نرخ شفاف فروخته شد، اما دیروز نیز از ۱۵ تن محصول عرضه شده وارداتی آرژانتین‌، همان میزان به قیمت ۳۶۶ تومان فروخته شد. قراردادهای این محصول به صورت نقدی انجام می‌شود.

در جلسه معاملاتی انواع کنجاله‌، ۲۲ تن کنجاله آفتابگردان پلیت وارد بازار شد که همه ۲۲ تن به قیمت ۲۹۸ تومان و ۷۰ تن کنجاله سویا پلیت آرژانتین با نرخ ۴۷۶ تومان در بازار فروخته شد. به باور مطلعین‌، اعمال نرخ‌های متفاوت و نبود یکسانی در نرخ‌ها موضوعی است که تنها در دادوستد جو وجود ندارد، بلکه در سایر محصولات کشاورزی نیز این تفاوت نرخ‌ها وجود دارد؛ به طوری که براساس گزارش‌های رسیده برای انواع کنجاله و ذرت این تفاوت نرخ حتی تا ۲۰ یا ۳۰ تومان نیز می‌رسد. براساس این گزارش‌، مسوولان بازار و معامله‌گران حاضر در تالار کشاورزی در گفت‌وگو با خبرنگار ما همگی براین قول اتفاق نظر دارند که دولت به طور عام و وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی بخش کشاورزی و وزارت بازرگانی به عنوان تنظیم‌کننده بازار بایستی در راستای حل و از بین بردن این مشکل نهایت تلاش خود را انجام دهند.