اعتراض به نخستین مصوبات برنامه پنجم

عکس:‌خبرگزاری فارس، مهدی مریزاد دولت موظف است یا مجاز؟

مجادله دولت و مجلس درباره جزئیات برنامه

نماینده دولت به تبدیل احکام اختیاری دولت به وظایف دولت اعتراض کرد

دنیای‌اقتصاد- هادی چاوشی: نمایندگان مجلس در نخستین روز بررسی جزئیات لایحه برنامه پنجم توسعه، در چندین مورد، احکام «تجویزی» مصوب کمیسیون تلفیق را به احکام «تکلیفی» برای دولت تبدیل کردند.

این در حالی است که یکی از مهم‌ترین نقاط اختلاف نظر دولت و مجلس در لایحه برنامه که به مطرح شدن استرداد لایحه از سوی دولت منجر شده بود، همین افزایش شمار «احکام تکلیفی» در مصوبات اولیه کمیسیون تلفیق بود. در واقع استفاده از عبارت «وظایف دولت» یا «تکالیف دولت» در برنامه پنجم توسعه محوری‌ترین اختلاف دولت و مجلس به حساب می‌آید. به این معنا که دولت تمایل دارد در برنامه پنجم توسعه کمترین احکام تکلیفی از او خواسته شود چرا که وقتی در مصوبه مجلس قید شود؛ که دولت مکلف است، یعنی اینکه دولت چاره‌ای جز اجرا ندارد. اما وقتی در برنامه تصویب شود که دولت مجاز است، به معنای این است که دولت ملزم به اجرای احکام نیست و اختیار دارد که احکام برنامه را اجرا بکند یا اجرا نکند.

افزایش شمار این تغییر‌ها در جلسه عصر دیروز مجلس، باعث اعتراض نماینده دولت نیز شد. آنجا که محمد قاسم حسینی، معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور که به عنوان نماینده دولت در جلسه حاضر بود، در مخالفت با یکی از این پیشنهادات گفت: «ما درباره این ماجرا با کمیسیون تلفیق توافق کرده‌ایم. دولت در کمیسیون تلفیق در بسیاری از موارد از خواسته‌های خود کوتاه آمده است و انتظار داریم که مجلس هم به توافقات به دست آمده در کمیسیون پایبند باشد.»وی افزود: «این تکالیف، مصداق تکالیف مالایطاق است و در چارچوب مقدورات دولت نیست. تصویب لایحه برنامه به این شکل، باعث می‌شود که بعدها در مجلس جمع شوید و بگویید دولت قانون را اجرا نکرد.»نماینده دولت بار دیگر از نمایندگان خواست به آنچه کمیسیون تلفیق در توافق با دولت تصویب کرده، پایبند باشند و تصریح کرد: «من به شما عرض می‌کنم که فقط مصوبات کمیسیون تلفیق در حد و حدود مقدورات سیاسی کشور برای دوره برنامه پنجم است.» در پایان این مخالفت حسینی، علی لاریجانی رییس مجلس هم خطاب به نمایندگان گفت: «آن جاهایی که خیلی مساله مهمی نیست، اگر بشود زودتر عبور کنیم بهتر است» اما باز هم نمایندگان در رای خود، به تغییر احکام تجویزی به تکلیفی رای دادند.ساعتی بعد، احمد توکلی، نماینده تهران و محمدجواد ابطحی، نماینده خمین شهر نیز از دو زاویه مختلف نسبت به این تغییرات تذکر دادند.

توکلی با اشاره به اصل ۷۵ قانون اساسی، جایگزین کردن «تکلیف» به جای «اجازه» را دارای بار مالی برای دولت دانست و گفت: چون این جایگزینی باعث ایجاد بار مالی برای دولت می‌شود و محل تامین آن نیز مشخص نشده، با اصل ۷۵ قانون اساسی مخالف است و نباید در مجلس مطرح شود. ابطحی هم در تذکری آیین‌نامه‌ای، روند تغییر تجویزها به تکالیف را مصداق «تبدیل کلی لایحه دولت» و مخالف خواست مقام معظم رهبری برشمرد و خواهان جلوگیری رییس مجلس از این روند شد. ولی لاریجانی، تذکر ابطحی را وارد ندانست و اظهارنظر درباره اخطار توکلی را نیز به برگزاری جلسه هیات رییسه مجلس موکول کرد.

مصادیق تغییر احکام تجویزی

بر اساس این گزارش، در جلسه دیروز که بیشتر به بررسی فصل «فرهنگ ایرانی - اسلامی» لایحه برنامه گذشت، با رای نمایندگان تکالیف دولت در مواد ۱، ۳، ۶ و ۱۱ به وظایف دولت تبدیل شد و همین تغییرات موجبات اعتراض نماینده دولت در مجلس را برانگیخت، اما با این وجود اکثریت نمایندگان به تبدیل تکالیف دولت به وظایف دولت رای مثبت دادند.

جلسه ویژه برای قانون یارانه‌‌ها

همزمان با بررسی لایحه برنامه پنجم در صحن علنی مجلس، کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی صبح دیروز با حضور وزیر اقتصاد و امور دارایی، معاون پارلمانی رییس‌جمهور، سخنگوی طرح تحول اقتصادی دولت و مدیرعامل سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، نحوه اجرای قانون یارانه‌ها را بررسی کرد.غلامرضا مصباحی‌مقدم، رییس کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری فارس از برگزاری جلسه مشترک کمیسیون متبوعش با حضور شمس‌الدین حسینی، محمدرضا میرتاج‌الدینی، محمدرضا فرزین و بهروز مرادی در خصوص اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها خبر داد و گفت: این جلسه صبح دیروز برگزار شد و نمایندگان سوالات و ابهامات موجود را از مجریان قانون هدفمندکردن یارانه‌ها پرسیدند. وی افزود: در این جلسه مباحث مختلفی مطرح و قرار شد که جلسه دیگری نیز برگزار شود.رییس کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی مجلس با بیان اینکه رییس سازمان هدفمندکردن یارانه‌ها در خصوص اجرای قانون یارانه‌ها توضیحاتی را به نمایندگان ارائه کرد. وی گفت: از سوی مسوولان حاضر در جلسه هیچ تاریخ خاصی برای اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها اعلام نشد. به گفته مصباحی‌مقدم، ساعتی قبل از اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها مردم می‌توانند یارانه‌های خود را از بانک‌ها برداشت کنند. در همین حال، محمدرضا تابش، نایب رییس کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی مجلس درباره این جلسه گفت: در جلسه غیرعلنی کمیسیون تلفیق، نمایندگان از توضیحات نمایندگان دولت درباره شیب تند اجرای هدفمندی یارانه‌ها که منجر به پیامدهای منفی در جامعه می‌شود، قانع نشدند و مقرر شد در جلسه دیگر دولت توضیحات بیشتری در این باره بدهد.