واکنش‌ها به ترک میزگرد فرهنگی توسط محمد فاضلی چه بود؟
شب گذشته، آخرین شب میزگردهای تخصصی نامزدهای ریاست جمهوری ۱۴۰۳ بود. مسعود پزشکیان نیز به همراه محمد فاضلی و محمد بهشتی در میزگرد فرهنگی حضور پیدا کرد.
معصومه ابتکار در حمایت از محمد فاضلی در توئیتی نوشت: محمد فاضلی صدای مردم ایران بود، صدای اعتراض به سالها بی عدالتی و جفا…
در بخشی از این میزگرد بین محمد فاضلی، جامعه شناس و استادیار اخراج شده دانشگاه شهید بهشتی به عنوان مشاور پزشکیان و شهاب اسفندیاری کارشناس برنامه میزگرد فرهنگی درگیری لفظی اتفاق افتاد.
اسفندیاری خطاب به پزشکیان گفت: «آقای پزشکیان، کسی که کنار شما نشسته است به دلیل تخلف از دانشگاه اخراج شده است.» پاسخ فاضلی به این صحبت ناتمام ماند و صداوسیما میکروفون او و اسفندیاری را قطع کرد. محمد فاضلی نیز در واکنش به این امر برنامه را ترک کرد.
ترک جلسه توسط محمد فاضلی و صحبت‌های او در حین برنامه با واکنش‌های زیادی از جانب مطبوعات، اساتید دانشگاه، جامعه نخبه و توده مردم کشور در فضای مجازی روبه‌رو شد.
حامیان فاضلی چه کسانی بودند؟
فریدون جعفری ، استاد حقوق، مدیرکل بازرسی وزارت علوم دولت دوازدهم در توئیتی در واکنش به تنش در میزگرد فرهنگی پزشکیان و ترک استودیو از سوی فاضلی، نوشت: «ملت شریف ایران. بنده به عنوان حقوقدانِی مستقل و بیطرف و مدیر کل سابق بازرسی وزارت علوم در دولت دوازدهم که از نزدیک در جریان ادعای پایان همکاری (اخراج) آقای دکتر فاضلی بودم، صحبت های آقای اسفندیاری کارشناس میزگرد فرهنگی را تایید نکرده و آن را دروغ و نشر اکاذیب می‌دانم. مکاتباتی نیز در همین خصوص در آن برهه در دفتر بازرسی وزارت علوم با دانشگاه انجام دادم که اگر در راستای شفافیت منتشر شود، بسیاری از حقایق مبرهن خواهد شد. این اخراج بدون رعایت ضوابط لازم الاجرای وزارت علوم صورت گرفته است.»
محسن برهانی ، حقوقدان و از اساتید در آستانه اخراج دانشگاه تهران در پیامی در حساب ایکس خود نسبت به عملکرد صداوسیما نوشت: «به عنوان معلمی که داغ دانشگاه را چشیده است، دکتر فاضلی را درک می‌کنم، ولی اگر جای ایشان بودم صبوری پیش می‌گرفتم و در دام کارشناس نمی‌افتادم. اما یادمان باشد که شروع کننده ظال‌متر است (البادی الظلم)؛ کارشناس مغالطه و مسأله را شخصی کرد.»
رهام افغانی‌خراسانی ، استاد اخراجی دانشگاه شهیدبهشتی، نیز نوشت: موقع صحبت از اخراج اساتید از دانشگاه در ابتدای میزگرد، گلوله گلوله اشک از چشمان من جاری بود.
مسعود نیلی ، اقتصاددان برجسته و استاد بازنشسته دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف، در کانال تلگرامی خود نوشت: «اتفاق دیشب بسیار تاسف آور بود. آقای دکتر فاضلی را همواره به عنوان فردی متین، صبور، علمی و بسیار دغدغه مند می شناخته ام. آنچه دیشب بر ایشان گذشت، غیرمنصفانه و خارج از چارچوب های انسانی و اخلاقی بود. میزگردی که برای بررسی نظرات یک نامزد ریاست جمهوری تشکیل شده، تبدیل به میدان حمله به شخص دیگری می شود که همزمان، ابزار پاسخ دادن هم از او سلب می گردد.»
مجید تفرشی ، پژوهشگر و تاریخ‌دان ایرانی نیز نوشت: باید سالها دکتر محمد فاضلی را بشناسید تا بدانید چرا این انسان فرهیخته متین باشرف، این گونه در برابر لمپنیسم تبهکار ظاهرا آکادمیک به خروش آمد. می‌گویند فاضلی باید عذرخواهی کند؛ از کی عذرخواهی کند؟ از مجری معرض؟ از بازجو/ کارشناس؟ از بسته شدن میکروفن؟ از عدم رعایت حق پاسخ؟ از سه سال ظلم و عدم پیگیری، از دو بار اخراج ظالمانه از دانشگاه؟ از صحنه آرایی غیرمنصفانه؟ فاضلی در عمل گفت: من نی‌ام در خور این مهمانی/ گند و مردار تو را ارزانی
علی شریفی‌زارچی ، رییس کمیته علمی بین‌المللی المپیاد جهانی کامپیوتر و استاد اخراجی هوش مصنوعی و بیوانفورماتیک دانشگاه صنعتی شریف، از دیگر چهره‌های دانشگاهی است که به این اتفاق واکنش نشان داد. او در توئیتی نوشت: «دکتر محمد فاضلی عزیز شما صدای رسای ده‌ها استاد بودید که به ناحق از دانشگاه‌ها اخراج شدند یا از تمدید قرارداد و تبدیل وضعیت آن‌ها جلوگیری شد. شهامت، راستگویی و میهن‌دوستی شما در تاریخ این سرزمین ماندگار شد.»
عباس عبدی ، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی نیز در توییتی نسبت به اتفاق شب گذشته اینطور واکنش نشان داد: « محمد فاضلی یکی از برجسته‌ترین جامعه‌شناسان ایران است. استادی او در یک دانشگاه افتخاری است برای آن دانشگاه و نه بر عکس. تا کنون هم چوب شرافت علمی و آزادگی اخلاقی خود را خورده است. حسادت نسبت به او و تعداد زیاد مخاطبان فرهیخته‌اش ریشه این رفتار است. او سرمایه بی‌بدیل ایران است.»
عبدالناصر همتی ، رییس پیشین بانک مرکزی نیز در شبکه ایکس نسبت به رفتار محمد فاضلی با اشاره به شعار انتخاباتیش در سال ۱۴۰۰ نوشت: «امروز محمد فاضلی در برابر دروغ و ظلم صداوسیما #زد_زیر_میز»
علی مطهری ، نایب رییس پیشین مجلس نیز در این باره گفت: «به نظر من مقصر اینجا آقای اسفندیاری بودند، یعنی این سوال مطرح کردن و وارد شدن به مسئله شخصی آقای فاضلی درست نبود و باعث عصبانیت ایشان شد.»
مطهری اظهار کرد: «مجری این برنامه می‌توانست بهتر عمل کند و اینقدر زود میکروفن را قطع نکند که باعث عصبانیت فاضلی شود. تقصیر بر گردن آقای اسفندیاری است و با اینکه او دوست ماست اما مقصر می‌دانم.»
معصومه ابتکار ، معاون امور زنان و رییس سازمان محیط زیست در دولت روحانی در شبکه ایکس نوشت: «یک کسی یک جایی بالاخره در برابر سالها بی‌عدالتی در صدا و سیما باید می‌ایستاد و فریاد می‌زد. دکتر محمد فاضلی صدای مردم ایران بود، صدای اعتراض به سالها بی‌عدالتی و جفا.»
محمود واعظی ، رییس دفتر حسن روحانی نیز در این باره نوشت: «برنامه میزگرد فرهنگی پزشکیان فرهنگ، استراتژی تخریبی صدا و سیما را عیان ساخت. ادبیات توهین آمیز کارشناس «خالص» و «مخلص»، موجب فوران بغض فروخورده سالها بد اخلاقی نسبت به فاضلی و فاضلی‌ها شد.»
علی ربیعی ، سخنگوی دولت دوازدهم در شبکه ایکس نوشت: «لَّا یُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَن ظُلِمَ وَکَانَ اللَّهُ سَمِیعًا عَلِیمًا
سوره نساء آیه ۱۴۸
خدا بلند کردن صدا را به بدگویى دوست ندارد، مگر از آن کس که به او ستمى شده باشد، و خدا شنوا و داناست.»
محمدجواد آذری جهرمی ، وزیر ارتباطات دولت دوازدهم، از دیگر چهره‌های دولت روحانی بود که به این اتفاق واکنش نشان داد. او در شبکه ایکس خود نوشت: «نشنیدن و هلهله کردن با هدف قطع صدای مظلوم، از سنت امویان است.»
منتقدان فاضلی چه گفتند؟
روزنامه فرهیختگان در صفحه اول خود با تیتر «اخراج اخلاق روی آنتن زنده» نوشت: «متأسفانه کاری که دکتر فاضلی روی آنتن زنده و مقابل جناب پزشکیان کرد، یک شوک بزرگ انتخاباتی بود. سیاستمدارانی که نتوانند بدیهی‌ترین اصول اخلاقی را رعایت کنند، چگونه می‌خواهند کشور را اداره کنند؟»
روزنامه جوان نیز در مطلبی در نقد حرکت محمد فاضلی نوشت: «دلسوزانه به آقای پزشکیان می‌گوییم که در اطرافیان خود تجدیدنظر کند. همین آقای دکتر محمد فاضلی با آن افتضاحی که مقابل چشم میلیون‌ها بیننده ایرانی نشان داد و تحمل نقد خود را نداشت، چگونه می‌تواند همراه خوبی برای ایشان باشد و دولتی نقدپذیر را ترسیم کند؟! به فرض که حرف منتقد ایشان خلاف باشد، از جا برخاستن و پرت کردن میکروفن به سمت نامزدی که او را همراهی می‌کرد، یعنی پرت کردن در چشم مردم!»
علی شمسی‌پور ، سخنگوی وزارت علوم تحقیقات و فناوری، در توییتی نوشت: «پیرو اظهارات نادرست بیان شده در برنامه تلویزیونی یکی از کاندیداها و در دفاع از حیثیت آموزش عالی کشور اعلام می‌کنیم که آقای دکتر فاضلی توسط دکتر نصیری قیداری رییس دانشگاه شهید بهشتی منصوب دولت آقای روحانی اخراج شده و با ایشان برخورد سیاسی نشده است.»
همچنین نظام الدین موسوی ، فعال سیاسی اصول‌گرا و دبیرکل «انجمن روزنامه‌نگاران مسلمان» در این باره نوشت: «این حرکت زشت آقای فاضلی مقابل میلیون‌ها بیننده تلویزیون، هر کجای دنیا رخ می‌داد، احتمالا مرتکب را تا سالها از حضور در مجامع عمومی و رسمی منع می‌کردند. منتها جریان روشنفکری ایران آمادگی دارد تا از سخیف‌ترین رفتارها که در جوامع بدوی هم قباحت دارد، حماسه بسازد!»
واکنش محمد فاضلی و شکایت ستاد پزشکیان
محمد فاضلی با انتشار یادداشتی در کانال تلگرامی خود نسبت به واقعه روز گذشته واکنش نشان داد.
در بخشی از یادداشت او آمده است:
من دو بار به ناحق از دانشگاه اخراج شدم (۱۳۹۰ و ۱۴۰۰) و همکارانم در هر دو دانشگاه شاهدان این رفتار ناحق هستند.
من اطمینان پیدا کردم که مسعود پزشکیان بهترین گزینه موجود است، صداقت دارد، ساختار مجلس و دولت و نظام حکمرانی را می‌فهمد، کلامی دروغ نمی‌گوید، و یکی از بزرگ‌ترین دردهای این کشور یعنی عدم توافق میان نخبگان و نزاع دائمی میان آن‌ها و در نتیجه عقب‌ماندگی کشور را می‌فهمد و برای درمان آن منش و روش دارد.
آنچه مرا به هم ریخت، جز مشاهده یک صحنه کاملاً آماده شده در همه ابعاد برای تبدیل کردن یک امر ملی، امری حیاتی برای ایران، به صحنه کینه‌توزی شخصی بود. هیچ دلیلی وجود نداشت که در برنامه‌ای در این سطح به زندگی شخصی کسی وارد شوند که در آن برنامه مشاور نامزد ریاست جمهوری است نه شخص محمد فاضلی. با این‌حال، از بینندگانی که از این رخداد ناراحت شدند، عذرخواهی می‌کنم.
از صمیم قلب به دکتر مسعود پزشکیان احترام می‌گذارم و امیدوارم آنچه گذشت ایشان را در پیمودن راهی که انتخاب کرده‌اند استوارتر سازد؛ ایمانش به سیاست اخلاقی و رفع تبعیض بیشتر شود.
من رفتنی‌ام، ما رفتنی هستیم، ایران تو بمان.
علی عبدالعلی‌زاده ، رییس ستاد مسعود پزشکیان در رابطه با میزگرد فرهنگی پزشکیان، می‌‌گوید رفتار مجری و کارشناسان در طول برنامه «میزگرد فرهنگی» غیرحرفه‌ای و تنش‌زا بوده است و این موضوع مورد پیگیرد حقوقی قرار خواهد گرفت.
بسیج دانشجویی دانشگاه شهید بهشتی نیز با انتشار پیامی از محمد فاضلی دعوت به حضور در دانشگاه و گفتگو در خصوص ماجرای پیش آمده کرده است.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
