«دنیایاقتصاد» به بررسی فعل و انفعالات حاکم بر بازار جهانی نفت پرداخت
نفت ۱۰۷دلاری در افق ۲۰۲۴ ؟
رشد اقتصادی عربستان در سال‌گذشته
اقتصاد عربستان در ۲۰۲۲ به لطف قیمت مناسب نفت، حدود ۹درصد رشد را تجربه کردکه موجب شد دولت سعودی اولین مازاد بودجه‌خود در یک دهه‌گذشته را ثبت کند، اما کاهش تولید در سال‌میلادی جاری و کاهش قیمت نفت، به عایدات نفتی ضربه زده و ترمز رشد اقتصادی این کشور را خواهد کشید. صندوق بین‌المللی پول نرخ رشد تولید ناخالص داخلی غیرنفتی عربستان‌سعودی در سال‌میلادی جاری را تا ۵درصد پیش‌بینی کرده‌است. صندوق در جدیدترین گزارش خود، اعلام کردکه بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان در سال‌جاری میلادی با کسری مالی معادل ۲/ ۱درصد تولید ناخالص داخلی در مقایسه با مازاد ۵/ ۲درصدی در سال۲۰۲۲، روبه‌رو خواهد شد.
از روسیه چه خبر؟
روسیه نیز صادرات نفتخام خود را تا پایان دسامبر، برابر با ۳۰۰هزار بشکه در روز کاهش خواهد داد که این کاهش را هر ماه بازبینی و در صورت لزوم، تغییراتی اعمال خواهد شد. بر اساس گزارش رویترز، روسیه در راهبرد تمدید کاهش داوطلبانه عرضه نفت، به عربستان‌سعودی پیوسته تا بتواند از این مسیر، از درآمدهای نفتی بالاتری منتفع شود. لازم به ذکر است عمده نفت روسیه اکنون بالاتر از سقف قیمت تعیین‌شده توسط گروه هفت، به بازار عرضه می‌شود.
نفت ۹۰ دلاری
به باور ناظران بازار انرژی، با اجرای مصوبات کاهش تولید از سوی ریاض، قیمت نفت‌برنت برای نخستین‌بار از نوامبر گذشته، به بالای ۹۰دلار در هر بشکه صعود کرد. این افزایش قیمت به‌رغم افزایش صادرات نفت ایران و ونزوئلا روی‌داد. ونزوئلا به دلیل افزایش تولید توسط شرکت شورون که نوامبر گذشته از دولت آمریکا مجوز گرفت، تولید و صادرات نفت خود را در سال‌جاری افزایش داده‌است. مسائلی همچون کمبود سرمایه «شرکت پی‌‌‌‌‌دی‌‌‌‌‌وی‌‌‌‌‌اس‌‌‌‌‌ای»، تحریم‌های آمریکا و زیرساخت‌های ضعیف، محدودیت‌هایی را در تلاش‌های این شرکت برای حفظ روند افزایش تولید و رشد صادرات، به‌وجود آورده است. صادرات نفت ونزوئلا از بیش از ۸۷۰هزار بشکه در روز در ژوئیه، به حدود ۵۴۰هزار بشکه در روز در ماه اوت کاهش یافت. چین همچنان مقصد اصلی بخش عمده صادرات نفت و سوخت این کشور است. شرکت شورون در ماه گذشته، حدود ۱۴۰هزار بشکه در روز نفتخام را برای پالایشگاه‌های خود تامین کرد که تقریبا ۲۰هزار بشکه روزانه کمتر از میانگین ژوئیه بود. رویترز نوشت، ونزوئلا حدود ۸۰۰هزار بشکه نفتا در ماه اوت وارد کرد که شامل محموله عرضه‌شده توسط شورون و محموله فراهم شده از سوی شرکت ایتالیایی انی از طریق سوآپ نفت بود.
پیش‌بینی نفت ۱۰۷ دلاری
دپارتمان تحقیق و توسعه گلدمن‌ساکس با انتشار گزارشی اعلام کرد که استمرار کاهش تولید نفت از سوی تولیدکنندگان مطرح جهانی، به جریان صعودی قیمت نفت دامن می‌زند. چنانچه اوپک‌پلاس به راهبرد کاهش تولید خود تا پایان سال۲۰۲۴ ادامه دهد و عربستان‌سعودی با شنا در جهت مخالف، سطح تولید خود را به‌تدریج افزایش دهد، می‌توان پیش‌بینی کرد قیمت نفت در ماه پایانی سال۲۰۲۴، تا ۱۰۷ دلار در هر بشکه نیز صعود کند. به باور تحلیلگران گلدمن‌ساکس، با توجه به عواملی مانند عرضه بالای نفت شیل آمریکا، واکنش سرمایه‌‌‌‌‌گذاران به بحران انرژی در سال۲۰۲۲ و تبعات سیاسی و اجتماعی نوسان قیمت بنزین در ایالات‌متحده دور از ذهن خواهد بود اگر ائتلاف اوپک‌پلاس بخواهد قیمت نفت را به بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه برساند.
هندوستان و نفت گران‌‌‌‌‌تر روسی
از سویی دیگر و به گزارش رویترز، هندوستان به‌رغم افزایش بی‌‌‌‌‌سابقه قیمت نفت اورال روسیه، کماکان به‌عنوان خریدار اصلی نفت این کشور در ماه اوت، معرفی شد. پالایشگاه‌های این کشور در ماه گذشته اعلام کردند که تخفیف قیمت نفت اورال نسبت به برنت، بسیار کاهش یافته و آنها را واداشته‌است تا میزان خرید این گرید نفتی را برای سپتامبر کاهش دهند. تخفیف برای بارگیری نفت اورال در ماه اوت، به پنج دلار در هر بشکه کاهش یافت که پایین‌ترین تخفیف از زمان وضع تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه نفت روسیه بوده‌است. اتحادیه اروپا، گروه هفت و استرالیا در دسامبر گذشته در واکنش به تهاجم نظامی روسیه علیه اوکراین، سقف قیمت ۶۰دلار در هر بشکه را برای صادرات نفت کرملین از طریق دریا تصویب کردند. افزایش قیمت نفت اورال، به دلیل تصمیم روسیه برای کاهش صادرات نفت به میزان ۵۰۰هزار بشکه در روز در ماه اوت رقم خورد. امری که در راستای همکاری با اوپک‌پلاس برای متوازن‌کردن بازار جهانی نفت، به اجرا درآمد.
وابستگی بالای روسیه به هندوستان به‌عنوان مشتری شماره یک نفت این کشور در ماه اوت نگرانی‌هایی را درمیان شرکت‌های نفتی روسی ایجاد کرد، چراکه رشد قابل پیش‌بینی صادرات نفت از مبادی پریمورسک، اوست‌‌‌‌‌لوگا و نووروسیسک در سپتامبر، با ریزش تقاضای هندوستان به دلیل تعمیرات فصلی، هم‌‌‌‌‌زمان شد.
افزایش زیر‌‌‌‌‌پوستی قیمت نفت عربستان
عربستان‌سعودی پس از اعلام تمدید کاهش داوطلبانه تولید تا پایان سال۲۰۲۳، قیمت فروش نفت صادراتی خود به مشتریان آسیایی و آمریکایی را اندکی افزایش داد. به گزارش «ایسنا» شرکت دولتی آرامکوی سعودی قیمت گرید نفتی عرب‌لایت به آسیا در اکتبر را به میزان ۱۰سنت افزایش داد و سه دلار و ۶۰سنت در هر بشکه بالاتر از قیمت پایه منطقه‌ای تعیین کرد. هرچند این قیمت بالاترین قیمت از دسامبر گذشته است اما این افزایش، کمتر از افزایش ۳۰ سنتی است که تحلیلگران درنظرسنجی بلومبرگ پیش‌بینی کرده‌بودند. قیمت فروش همه گریدهای نفتی آرامکو به آمریکا هم ۲۰سنت در هر بشکه افزایش یافت.
این افزایش قیمت پس از آن اعلام شد که عربستان، از تصمیم خود برای تمدید کاهش داوطلبانه تولید تا دسامبر خبر داد. این کشور تولید نفت خود را در حدود ۹میلیون بشکه در روز نگه خواهد داشت که پایین‌ترین میزان در چند سال‌اخیر است. اقدام عربستان این اطمینان را ایجاد‌کرده که بازار جهانی نفت، پایانی قوی در سال۲۰۲۳ را تجربه خواهد کرد. پس از ماه‌ها محدودیت عرضه، نفت‌برنت در روزهای اخیر به بالای مرز ۹۰ دلار در هر بشکه صعود کرده است و بعضی از معامله‌گران منتظر صعود قیمت‌ها به کانال ۱۰۰ دلار هستند.
رشد واردات نفت اژدهای زرد
از چین خبر می‌رسد با استناد به آمار گمرک، حجم واردات نفت به این کشور در ماه اوت که پالایشگاه‌ها به ذخیره‌سازی پرداخته و برای بهره‌‌‌‌‌مندی از سود بیشتر از محل صادرات سوخت، نرخ پالایش را بالا بردند، افزایش یافت. «ایسنا» نوشت، آمار اداره‌کل گمرک نشان‌داد چین در ماه میلادی گذشته، ۸/ ۵۲میلیون‌تن معادل ۴۳/ ۱۲میلیون بشکه در روز نفت وارد کرده‌است. بر پایه آمار گمرکی، واردات نفت به چین در ماه اوت نسبت به ژوئیه، ۹/ ۲۰درصد و نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته، ۹/ ۳۰درصد افزایش داشته‌است. واردات نفت به چین در هشت ماه نخست سال‌میلادی جاری، با ۷/ ۱۴درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته، به ۳۷۹میلیون تن رسید.
واردات نفت به چین از سال‌میلادی گذشته و از زمانی‌که تقاضای داخلی برای سوخت دیگر با محدودیت‌های گسترده برای مقابله با کرونا سرکوب نمی‌شود، افزایش پیدا کرده‌است. در همین رابطه شو پنگ، تحلیلگر محصولات پالایش‌شده در شرکت مشاوره کالای جی‌‌‌‌‌ال‌‌‌‌‌سی گفت: نرخ تولید پالایشگاه‌ها به‌طور مداوم در حال افزایش بوده ضمن آنکه حاشیه سود صادرات دیزل خوب است، بنابراین صادرات بالاتر دیزل دور از ذهن نخواهد بود. با این حال، چشم‌انداز کلی اقتصاد چین به دلیل ضعف بخش املاک و کاهش مصرف داخلی که تقاضا برای سوخت را کمتر کرده، روشن نیست. لازم به ذکر است، بر اساس گزارش رویترز، داده‌های گمرک نشان می‌دهد که چین در ماه اوت، ۸۶/ ۱۰میلیون‌تن گاز طبیعی وارد کرده که ۷/ ۲۲درصد در مقایسه با ۸۵/ ۸میلیون‌تن در مدت مشابه سال‌گذشته، افزایش یافته‌است.
