چالش‌های هم‌زمانی انتخابات ریاست‌جمهوری و شوراها

ششمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا همزمان با انتخابات ریاست جمهوری در خردادماه ۱۴۰۰ برگزار می شود، اما این روزها کمتر خبری از چند و چون برگزاری این انتخابات، تصمیم گیری جریان ها و جناح های سیاسی برای بستن لیست های انتخاباتی و برنامه آنها برای نحوه حضور در این انتخابات منتشر می شود.

اینطور به نظر می رسد که تصمیم گیری احزاب برای انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم بر روی این انتخابات سایه انداخته و توجه مردم و سیاستمداران بیشتر به انتخاب رئیس جمهور و کابینه بعدی است.

امیررضا واعظ آشتیانی، فعال سیاسی اصولگرا و عضو پیشین شورای اسلامی شهر تهران هم بر این موضوع صحه می گذارد و به خبرگزاری خبرآنلاین، می گوید: اهمیت انتخابات ریاست جمهوری به گونه ای است که انتخابات شوراها را ناخودآگاه تحت تاثیر خود قرار می دهد.

تقسیم کار اصولگرایان برای برنامه‌ریزی دو انتخابات ۱۴۰۰

هرچند او از تقسیم کار اصولگرایان برای برنامه ریزی درمورد این دو انتخابات خبر می دهد و می گوید: در مجموعه اصولگرایی برنامه ریزی برای انتخابات ریاست جمهوری به عهده یک گروه گذاشته شده و گروهی دیگر انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا را پیگیری می کند هرچند این واقعیت وجود دارد که انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات شوراها را تحت الشعاع خود قرار داده است اما اینگونه نیست که توجهی به آن نباشد.

این فعال سیاسی اصولگرا تاکید می کند آن گروهی که انتخابات ریاست جمهوری را پیروز می شود باید انتخابات شوراها را هم در همان راستا پیش ببرد تا یک پیروزی یکدست حاصل شود.

واعظ آشتیانی ابراز امیدواری می کند اصولگرایان به اشتراکی برای شورای شهر تهران و ریاست جمهوری برسند و به گفته او این موضوع محتمل است تا دو گانگی باعث گسست اصولگراها نشود چراکه تجربه نشان داده به یک اتحاد واحد چه در خصوص شوراها و چه در خصوص ریاست جمهوری خواهند رسید.

عملکرد شورای پنجم پاشنه آشیل اصلاح‌طلبان است

او در پاسخ به این پرسش خبرآنلاین که شانس اصولگرایان برای پیروزی در انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا چقدر است، می گوید: انتخابات همواره تحت تاثیر عملکرد رقیبی است که در مسؤلیت مستقر است و شورای پنجم نشان داد که شورای اثرگذاری نبوده و عملکرد قابل توجهی هم نداشته است و این خود یک پاشنه آشیل برای گروه رقیب هست که یک فرصت برای اصولگراها محسوب می شود.

این عضو پیشین شورای اسلامی شهر تهران تاکید می کند وضعیت اصولگراها طبق تحلیل ها تاکنون و روی کاغذ بهتر است اما باید دید که تا یک هفته قبل از انتخابات فضای رقابت چگونه خواهد بود و شرایط به چه گونه پیش می رود اما معتقدم که اقبالی برای گروه فعلی شورای شهر تهران نیست.

مسئله اصلی اصلاحات، میزان مشارکت است

از سوی دیگر اما حسن رسولی، عضو اصلاح طلب شورای شهر تهران نظر دیگری دارد؛ او در گفت‌وگویی با خبرآنلاین می گوید مسئله اصلی، مسئله میزان مشارکت است و اگر زمینه های تشویق و ترغیب مردم و مشارکت در انتخابات تقویت شود و بهبودی پیدا کند به همان میزان اعتبار نظام تقویت می شود و طبعا در چنین شرایطی با حضور درصد بیشتری از صاحبان رای، افق امیدوار کننده تری فرا روی جریان اصلاحات خواهد بود و هر میزانی که نرخ مشارکت پایین باشد، به همان میزان شانس کمتری برای پیروزی، متوجه اصلاح طلبان است.

اصلاح طلبان که این روزها با تشکیل نهاد اجماع ساز تمرکز خود را بر چگونگی انتخاب کاندیدایی اصلاح طلب برای انتخابات ریاست جمهوری معطوف کردند، کمتر سخنی از برنامه خود برای انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا به میان می آورند.

چالش‌های هم‌زمانی انتخابات ریاست‌جمهوری و شوراها

حسن رسولی، عضو بنیاد باران در این باره اینطور توضیح می دهد: هم زمانی انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات شوراها که هر دو به صورت سراسری برگزار می شوند در عین حال مشترک در سراسری بودن، واجد وجوه تمایز و تفاوتی است؛ انتخابات ریاست جمهوری انتخاباتی است که از حیث انتخاب شوندگان به خصوص نامزدهایی که از صافی شورای نگهبان عبور می کنند بسیار محدود و معدود هستند؛ طبق ادوار گذشته حداکثر شاید کمتر از عدد انگشتان دو دست باشند، اما در انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا که مجموعا بیش از ۱۱۰ هزار نفر نماینده در هزار و ۲۳۰ شهر و چند ۱۰ هزار روستا انتخاب می شوند از بالاترین حد تکثر برخوردار هستند.

او ادامه می دهد: هرچند رای دهندگان به این دو انتخابات به دو دسته تقسیم می شوند، برای انتخابات ریاست جمهوری در همه نقاط کشور و در تمامی حوزه های انتخابیه اصلی و فرعی  انتخاب شوندگان به یک نفر به عنوان رئیس جمهور از بین نامزدها رای می دهند، اما در انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا به تعداد شهرها و روستاهای کشور رای دهندگان به تعدادی از نامزدها رای می دهند.

رسولی درباره تفاوت دیگر این دو انتخابات می گوید: بر اساس اصل ۱۱۳ قانون اساسی در جایگاه دومین مقام سیاسی و اداری کشور پس از رهبری قرار می گیرد اما منتخبین مردم در شهرها و روستاها بر حسب اصل هفتم قانون اساسی و اصول ۱۰۰، ۱۰۱، ۱۰۲ و ۱۰۳، در شوراهای محلی اعم از شهر و روستا که پارلمان محلی هستند برای پیشبرد امور توسعه محلی انجام وظیفه می کنند.

این عضو اصلاح طلب شورای شهر تهران با بیان اینکه از حیث انگیزه مشارکت کنندگان در این دو انتخابات هر چقدر به سمت شهرها و روستاهای کشور از مرکز پیش رویم تحت تاثیر معادلات و حساسیتهای محلی، شوق و ذوق بیشتری را در بین رای دهندگان شاهد هستیم، می افزاید: البته در شهرهای بزرگ به ویژه تهران که عوامل انگیزشی کمتر ماهیت محلی دارند و بیشتر سبقه ملی دارند از تاثیرگذاری کمتری برخوردار هستند. صرف نظر از این وجوه تمایز و تشابه امر مشارکت در انتخابات، صرف نظر از نوع انتخابات چه شوراها و چه ریاست جمهوری و چه مجلس و چه مجلس خبرگان رهبری و چه رفراندوم هایی که در قانون اساسی پیش بینی شده است، یکی از مهمترین مؤلفه ها و موضوعات کلیدی در فرهنگ سیاسی کشور ما پس از پیروزی انقلاب است.

طبق توضیحات رسولی، همچنان که رهبری فرمودند در این دو انتخابات مساله هم میزان شرکت مردم است و مساله مهمتر انتخاب اصلح است اما با کمال تاسف در انتخابات اخیر مجلس یازدهم برای اولین بار در کشور ۲۰ در صد از میزان مشارکت کنندگان در انتخابات در مقایسه با ده دوره قبلی مجلس کاسته شد. در شهر تهران که از منظر سیاسی ویترین کل کشور است از بین هر ۱۰۰ نفر واجد شرایط رای دادن به ۳۰ نفر از نمایندگان تهران، فقط ۱۶ نفر شرکت کردند و به عبارتی ۷۴ درصد از صاحبان رای تحت تاثیر شرایط سخت معیشتی و سایر زمینه های نارضایتی از حضور در پای صندوق های رای منصرف شدند، اگر شرایط کرونا را هم اضافه کنیم بنابراین در انتخابات ۲۸ خرداد هم برای شوراها و هم برای ریاست جمهوری مساله مشارکت همانطور که رهبری فرمودند بیش از ادوار گذشته باید مورد توجه ارکان حاکمیت، بخش های اجرایی و نظارتی و صدا و سیما باشد.

تلاش اصلاح‌طلبان برای به میدان آوردن همه ظرفیت‌های سیاسی

او تصریح می کند: در بخش مردمی هم احزاب سیاسی و نهادها باید نسبت به مقوله مشارکت با حساسیت جدی تری برخورد کنند. آنچه که مربوط به جریان فکری ما می شود، با تشکیل جبهه اصلاحات ایران بنا داریم که با به میدان آوردن تمامی ظرفیتهای سیاسی اعم از احزاب و سایر شخصیتهای تاثیر گذار متناسب با بستر و فرصتی که در این دو انتخابات فراهم می شود از منظر نظارتی در ریاست جمهوری، شورای نگهبان تعیین کننده است و در انتخابات شورای اسلامی شهر و روستا هیئت های نظارت استانی منتخب مجلس تعیین کننده هستند به وظیفه ملی و انقلابی خود عمل کنند، اما با توجه به توضیحاتی که دادم شرایط بسیار سخت و زمان کوتاه و دلسردی زیاد است و کار بسیار فشرده و پیچیده ای در پیش است تا از تکرار کاهش مشارکتی که در انتخابات اسفندماه سال گذشته در مجلس شاهد بودیم، جلوگیری شود.