چرخش پارامترهای بنیادی در بازار نقره

گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد-امین مکرمی؛ قیمت جهانی نقره برای نخستین بار از مرز ۶۰ دلار عبور کرده، اما اهمیت این تحول در خود عدد نیست؛ بلکه در نشانه‌هایی است که درباره وضعیت بنیادین بازار ارسال می‌کند.

نقره در سال جاری مسیری کم‌سابقه را طی کرده و طبق گزارش فایننشال‌تایمز، رشد آن حاصل انباشت چند سال کسری عرضه و موج جدید تقاضا از سوی سرمایه‌گذاران و صنایع است؛ روندی که بازار را وارد مرحله «فوق‌فشرده» کرده است.

در کوتاه‌مدت، چشم‌انداز تصمیم فدرال‌رزرو—که روز چهارشنبه اعلام می‌شود—به محرک روانی بازارهای فلزات گرانبها تبدیل شده و انتظارات کاهش نرخ بهره، گرایش به دارایی‌های غیر‌بهره‌ای را تشدید کرده است. با این حال، تحلیلگران تاکید می‌کنند که ریشه جهش اخیر در عوامل ساختاری نهفته است.

طی پنج سال گذشته، عرضه جهانی نقره پیوسته از تقاضا عقب مانده و همزمان اختلالات منطقه‌ای، به‌خصوص در موجودی انبارهای تجاری، بر شدت این ناترازی افزوده است.

در سمت تقاضا، رشد صنایع الکترونیک، انرژی خورشیدی و سایر بخش‌های فناوری‌محور، مصرف نقره را به‌رغم ضعف پراکنده بخش‌های سنتی افزایش داده است. این فلز همچنان در جواهرات و سکه‌ها مصرف دارد، اما نقش رو‌به‌رشد آن در فناوری‌های پاک، اهمیتش را در زنجیره‌های صنعتی بالا برده است.

نکته تعیین‌کننده، ویژگی عرضه نقره است: برخلاف طلا، بخش عمده تولید این فلز «محصول جانبی» استخراج سایر مواد معدنی است؛ بنابراین تولیدکنندگان قادر نیستند به‌صورت سریع و مستقل تولید را افزایش دهند و همین انعطاف‌ناپذیری، نوسان قیمت را تشدید می‌کند.

در آمریکا، یک عامل سیاستی نیز به تنش بازار افزوده است. نگرانی از تعرفه‌های احتمالی باعث شده ذخایر نقره در ماه‌های اخیر افزایش قابل‌توجهی پیدا کند؛ اگرچه موجودی انبارها اندکی کاهش یافته، اما همچنان بسیار بالاتر از میانگین تاریخی است. انتشار نتایج بررسی «بند ۲۳۲» درباره مواد معدنی حیاتی می‌تواند تعرفه‌های تازه‌ای را برای نقره تعریف کند؛ به‌ویژه حالا که این فلز به فهرست مواد معدنی حیاتی آمریکا اضافه شده است.

همزمان، ورود سرمایه‌گذاران خرد—به‌خصوص در آمریکای شمالی که نقره را «طلای مردمان عادی» می‌دانند—بر شدت تقاضا افزوده است. به باور تحلیلگران، حتی با تعدیل احتمالی هیجان کوتاه‌مدت، کمبود مزمن عرضه و سطح پایین موجودی‌ها در چین و سایر مناطق، نشان می‌دهد تنگنای بازار پابرجا خواهد ماند.

تحولات اخیر تأیید می‌کنند که بازار نقره بیش از آن‌که تحت‌تأثیر شوک‌های مقطعی باشد، درگیر یک ناترازی ساختاری عمیق است؛ ناترازی‌ای که چشم‌انداز این فلز را با عدم‌قطعیت و حساسیت بالا نسبت به عوامل سیاستی و صنعتی گره زده است.