دلار، بورس و ارزش جایگزینی
موضوع بعدی در مورد شرکتهای صادراتمحور قابل طرح است، زیرا این دست از شرکتها عمده محصولات خود را چه در صنعت پتروشیمی و چه در صنعت فلزات اساسی صادر میکنند. در همین حال، در برخی از صنایع دیگر همانند شویندهها و داروییها نیز صادرات داریم. اینها در شرایطی است که حجم صادرات به دلیل شیوع ویروس کرونا و تحریمها کاهش پیدا کرد و گمرک آمار خوبی را در این زمینه منتشر نکرده اما پیشبینی میشود مبلغ صادرات بهدلیل رشد نرخ ارز افزایشی شود. بهعنوان مثال در گذشته قیمت متانول ۷۰ درصد کاهش پیدا کرد و در نقطه مقابل صادرکنندگان این محصول هم با مشکلات عدیدهای دست و پنجه نرم کردند اما افزایش نرخ تسعیر ارز به مقداری چشمگیر بود که درپیش بینی سود EPS ریالی این شرکتها نهتنها کاهش دیده نمیشود بلکه روند افزایشی هم قابل مشاهده است.
به هر روی، نرخ ارز با تورم رابطه مستقیمی دارد و ناگزیر قیمت کالاهای داخلی از جمله سیمان، شویندهها، موادغذایی و... همانند کالاهای صادراتی با افزایش رو به رو میشوند، چرا که جایگزین خارجی این محصولات در بازار داخلی افزایش قیمت پیدا کرده و از طرفی به دلیل افزایش بهای تمام شده، محصولات داخلی با رشد قیمت فروش مواجه میشوند بنابراین سود این قبیل شرکتها نیز افزایشی خواهد شد.
چنین افزایش سودی صرفا یک تورم محسوب میشود چرا که منطبق بر واقعیات و کیفیت نیست بنابراین میتوان بر این نکته تاکید داشت که افزایش نرخ دلار به نفع ایران نخواهد بود زیرا این اتفاق علاوه بر ایجاد تورم، ضریب جینی را نیز بالا میبرد و در ادامه مشکلات عدیدهای برای اقشار ضعیف جامعه ایجاد میکند.
شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران با دلار همبستگی کاملی دارد و صرفا برخی از صنایعی که مواد اولیه وارد میکنند و به نوعی مصرفکننده دلار هستند ممکن است دستخوش اثرات منفی در این زمینه شوند. عمده بورس ایران با نرخ دلار همبستگی مثبت دارد، بر این اساس افزایش نرخ دلار چه از نظر ارزش جایگزینی و چه از لحاظ افزایش نرخ فروش اثرگذاری مثبتی در سایر صنایع خواهد داشت.