قیمت گاز هم منفی میشود؟
بلومبرگ در گزارش خود از وضعیت بازار گاز میگوید قطر در فوریه برای کنترل عرضه، مقصد صادرات LNG خود را از آسیا که درگیر شیوع کرونا بود به شمال غرب اروپا تغییر داد، اما بیفایده بود؛ چراکه کرونا بهسرعت اقتصاد اروپا را هم درگیر کرد و این به معنای باقیماندن گاز تولیدی روی دست این کشور بود. در چنین شرایطی قطر باید تصمیمی کلیدی اتخاذ کند که ممکن است تبعات جدی و پایداری در بازار داشته باشد. از طرفی کاهش تولید به معنای کاهش درآمد این کشور از اصلیترین منبع صادراتش خواهد بود آنهم همزمان با سقوط قیمت نفت در بازارهای جهانی که منجر به افزایش فشار روی قیمت گاز طبیعی در بازار هم خواهد شد. کاهش تولید برای قطر میتواند به معنای خدشه به یکی از افتخارات ملی آنها هم باشد و جایگاه بزرگترین صادرکننده گاز جهان را از دست دهند و استرالیا جایگزین این کشور شود. اگر قطر برای تضمین فروش خود قیمتها را در بازار کاهش دهد، ممکن است سقوط قیمتها حاشیه امن تولیدکنندگان گاز با هزینه پایین را هم مورد تهدید قرار دهد. قطر در هر صورت با یک بازی دو سر باخت روبهروست.
بلومبرگ در گزارش خود مدعی است که میزان کشتیهای صادراتی گاز قطر پس از تحویل سفارشهای آوریل با کاهش روبهرو شده است. اطلاعات آیاچاس مارکت، بلومبرگ، وسلترکر و دادههای بنادر اروپایی نشان میدهد که تحویل گاز LNG قطر به شمال غربی اروپا در ماه آوریل به اوج خود رسید. اما قطر در ماه جاری مشغول کاهش صادرات به اروپاست و در حال حاضر ۱۷ کشتی حمل LNG در سواحل این کشور معطل ماندهاند که برای این برهه از سال عدد بالایی محسوب میشود. کمپانی قطر پترولیوم هم که صادرات گاز کشور را مدیریت میکند در اینباره سکوت کرده است.
بهزودی ممکن است نیاز شرکت قطرپترولیوم برای صادرات گاز طبیعی مایع خود به اروپا کاهش پیدا کند؛ چرا که در صورت افزایش مجدد تقاضا در آسیا این شرکت قطری سراغ مشتریان همیشگی خود خواهد رفت. اما باید در نظر داشت که حتی در صورت وقوع این پیشبینی، بازگشت تقاضا به سطح پیش از شیوع کرونا نمیتواند روندی سریع باشد و احتمالا ماهها طول خواهد کشید. بلومبرگ میگوید میزان گاز مصرفی جهان در سال ۲۰۲۰ احتمالا با کاهشی ۳ درصدی نسبت به میزان مصرف این حامل انرژی پیش از شیوع بیماری کووید-۱۹ روبهرو شود.
طی سال جاری قیمت گاز بیش از نیمی از تولیدکنندگان در جهان به حدود ۲ دلار بر Btu رسیده است. در چنین شرایطی این کشور در سال ۲۰۱۹ بیشترین میزان صادرات گاز جهان را داشته است و در جنگ بر سر بازار دست بالا را دارد. طبق گزارش بلومبرگ تاسیسات راس لفان قطر سومین گاز طبیعی ارزان دنیا را تولید میکند. در حالیکه آمریکا با هزینههای گزاف نسبت به قطر این گاز را تولید میکند و احتمالا پس از لغو سفارشهای ژوئن دست به کاهش تولید بزند. نروژ و روسیه هم صادرات گاز خود را به اروپا کاهش دادهاند.
تحلیلگران بلومبرگ میگویند بازار اروپا خواهان محمولههای گازی نیست و به همین دلیل گاز صادراتی قطر در این کشور باقی میماند یا آنها مجبور میشوند تولید خود را کاهش دهند. اگر قطر بر صادرات گاز خود به اروپا پافشاری کند احتمالا قیمتها در بازار مانند آنچه در مورد نفت رخ داد منفی خواهند شد و تنها راه پیشگیری از قیمتهای منفی، کاهش تولید خواهد بود.
از دیگر مواردی که به تردیدها در بازار گاز جهانی دامن زده و ممکن است در آن قیمتها و میزان تولید به شکل غیرقابل پیشبینی تغییر کند، ضعف تولیدکنندگان عمده گازی جهان است که نتوانستهاند مشابه تولیدکنندگان عمده نفتی جهان تشکیلاتی مانند اوپک را سازماندهی کنند تا از این طریق بتوانند از قیمتها حمایت کنند یا میزان تولید را در بازار جهانی کنترل کنند. علاوه بر ضعف نبود چنین تشکیلاتی، همگرایی و اراده مشترکی که امید بخش بازار برای نجات آن از خطر قیمتهای منفی باشد هم در میان تولیدکنندگان دیده نمیشود. در چنین شرایطی هیچ سناریویی در بازار گاز ناممکن نیست و قطر در صورت ادامه عرضه و پایین آوردن قیمتها میتواند بدون توجه به وضعیت دیگر تولیدکنندگان زیان بزرگی را به بازار تحمیل کند.