همه احتمالات در سه تابلو
درباره نتیجه انتخابات ریاست جمهوری و کنگره در آمریکا و اثری که بر بازارها و اقتصاد این کشور گذاشته خواهد شد سناریوهای گوناگونی مطرح شده و تحقق هریک از این سناریوها بر رفتار سرمایهگذاران اثرات متفاوتی خواهد داشت. نخستین سناریو، پیروزی جو بایدن و به کنترل درآمدن سنا از سوی دموکراتها است. این پیروزی سبب میشود کل حکومت برای مدت دو سال یعنی تا انتخابات بعدی کنگره در سال ۲۰۲۲ در کنترل دموکراتها قرار گیرد. در این حالت بایدن بسیار راحتتر میتواند برنامههای خود را اجرا کند و نیز امکان تعیین قوانین جدید و رسیدن به اهداف سیاسی برای دموکراتها آسانتر خواهد شد. به باور کارشناسان، هرچه مقررات بیشتر شود اثرات آن بر بازارها افزایش مییابد. تحقق این سناریو فواید و زیانهایی در بر دارد. نخستین کاری که دولت بایدن انجام خواهد داد، تصویب بسته حمایتی جدید است. بدون شک این یک بسته بسیار بزرگ خواهد بود و به رونق بازار کمک خواهد کرد.
با تصویب این برنامه اثر آن فورا بر شاخصهای اقتصادی مشاهده خواهد شد و شاخصهای مالی رشد قابل ملاحظهای را تجربه خواهند کرد. اما کنگره جدید ژانویه تشکیل خواهد شد و مشخص نیست آیا تا آن زمان سنا که اکنون در کنترل جمهوریخواهان است با مجلس نمایندگان که در کنترل دموکراتهاست همکاریهای لازم را خواهد داشت یا نه. از سوی دیگر ترامپ تا ۲۰ ژانویه در کاخ سفید مستقر خواهد بود و هیچ قانونی بدون امضای او به مرحله اجرا نمیرسد. سرمایهگذاران بر مبنای این باور که در نهایت بسته حمایتی به تصویب خواهد رسید رفتار خواهند کرد. در ماههای آینده همهگیری کرونا همچنان به اقتصاد لطمه وارد میکند و باید دید واکسن آنچه وقت عرضه میشود و با چه سرعتی مردم واکسینه خواهند شد.
بایدن وعده داده مالیاتها را بالا خواهد برد. او و کاملا هریس، هر دو طرفدار دولت بزرگ هستند و هر چه مقررات بیشتری وضع شود موانع در مسیر پیش روی شرکتها بیشتر خواهد شد. بایدن قول داده اقداماتی برای محدود کردن شرکتهای فعال در حوزه نفت شیل انجام دهد و برنامههایی برای توسعه تولید انرژیهای پاک اجرا کند. انتظار میرود هزینه انرژی برای خانوارها و بخشهای مختلف اقتصادی بالا برود. اگر بایدن پیروز شود شرکتها با حجمی بزرگ از مقررات جدید مواجه خواهند شد که بر تمامی فعالیتهای آنها از استخدام نیروی کار گرفته تا پرداخت دستمزد اثر خواهد گذاشت. همچنین افزایش مالیاتها و اعمال مقررات جدید، به رشد اقتصاد لطمه وارد کند. درباره توانایی بایدن برای حضور در سمت ریاست جمهوری در ۴ سال آینده تردیدهایی وجود دارد. اگر او قبل از پایان دوره ریاست جمهوری به هر دلیلی نتواند مسوولیتهای این سمت را انجام دهد، هریس محتملترین جانشین اوست و اگر او رئیسجمهور شود سیاستهای تضعیفکننده بازار و شرکتها بیشتر خواهد شد. در مجموع اگر این سناریو تحقق یابد بازار و شرکتها باید برای دوران سخت آماده باشند.
در سناریوی دوم بایدن در انتخابات ریاست جمهوری پیروز میشود، اما سنا در کنترل جمهوریخواهان باقی میماند. بهطور تاریخی تقسیم قدرت در حکومت سبب رونق بورس میشود زیرا همراه نبودن سنا با دولت سبب میشود مقررات افزایش نیابد و فعالان اقتصادی بتوانند دیدگاه خود را به دولت و کنگره منتقل کنند. با این حال دموکراتها همچنان تلاش خواهند کرد سیاستهای خود را در زمینه انرژی، مالیات و... اجرا کنند و توانایی جمهوریخواهان در جلوگیری از پیشرفت این سیاستها یا تعدیل آنها به تعداد کرسیهایی وابسته است که آنها در اختیار دارند. با تحقق سناریوی یاد شده بسته حمایتی جدید به تصویب خواهد رسید. زیرا بایدن برای سامان دادن به اقتصاد به آن نیاز دارد و سنا همکاری خواهد کرد. همچنین انتظار میرود روند بهبود شرایط اقتصادی ادامه یابد و برنامه کاهش مالیاتها که ترامپ آن را اجرا کرده تغییر نخواهد کرد.
از سوی دیگر آن دسته از سیاستهای بایدن که با رونق کسب و کارها در تضاد است مورد تایید سنا قرار نخواهد گرفت و شرایط تا اندازه زیادی مثل قبل باقی خواهد ماند. اما به احتمال بسیار زیاد میزان بسته حمایتی جدید کمتر از حدی است که دموکراتها معتقدند باید باشد و نیز اگر قرار باشد بسته حمایتی دیگری در آینده تصویب شود تصویب آن با مانع مواجه میشود. اگر بایدن نتواند دوره چهار ساله ریاست جمهوری را به پایان برساند، هریس جانشین او خواهد شد و سیاستهای چپ گرایانه تر را دنبال خواهد کرد.
در سومین سناریو، ترامپ پیروز میشود و کنترل سنا در اختیار جمهوریخواهان باقی میماند و دموکراتها نیز در مجلس نمایندگان در اکثریت باقی خواهند ماند. اگر چنین شود طی چهار سال آینده ترامپ برنامههای خود در زمینه مالیاتها و مقررات را دنبال خواهد کرد و این به نفع رشد اقتصاد و بورس است. البته تاثیرات همهگیری کرونا همچنان احساس خواهد شد و تا وقتی مردم مانند قبل از بحران رفتار نکنند بهبود کامل در وضعیت اقتصاد مشاهده نخواهد شد. با تحقق این سناریو، بسته حمایتی جدید با رویکرد احیای شغلها و کمک به کسب و کارها تصویب خواهد شد و بورس حمایت میشود. همچنین تا زمانی که لازم است از اقتصاد حمایت میشود. انتظار میرود اصلاح قوانین ادامه یابد. اگر همهگیری کنترل نشود و اقتصاد بار دیگر به تعطیلی کشانده شود رونق برای مدتی طولانیتر به تعویق میافتد.