گشایش گام به گام
تعدادی از کشورها قدمهایی در مسیر کاهش محدودیتها برداشتهاند و شاید بتوان گفت درک زمان و چگونگی بازگشایی اقتصاد چالش برانگیزترین وظیفه دولتها در این همهگیری است. بازگشایی زودهنگام ریسک شروع موج دوم همهگیری را در بر دارد و اگر خیلی دیر این اقدام انجام شود اثرات اقتصادی همهگیری بسیار بزرگتر خواهد بود و رکودی که رخ خواهد داد عمیقتر است.
برای بازگشایی موفقیت آمیز اقتصاد، دولت، متخصصان پزشکی و مدیران کسبوکارها باید با هم همکاری کنند تا برنامه مرحله به مرحله شروع کار اجرا شود. در این مسیر چند فاز یا مرحله باید به ترتیب طی شود. فاز نخست، وضعیت همین حالای اقتصادهاست؛ کار از خانه یا بیکاری. بسیاری از شرکتها آموختهاند با استفاده از اینترنت به فعالیت خود ادامه دهند و نیروی کار این شرکتها با استفاده از این شبکه و اپلیکیشنها مشغول فعالیت هستند. این روند که در هفتههای اخیر در اکثر کشورها مشاهده شده، در جلوگیری از شیوع ویروس کرونا موثر بوده اما در بلندمدت نمیتوان صرفا روی دورکاری حساب کرد. بنابراین فاز بعدی چیست؟
فاز دوم، شروع فعالیتهای محدود است یعنی بازگشایی کسبوکارها و حمایت از آنها. این گروه از کسبوکارها آنهایی هستند که میتوان در آنها تدابیر حفاظتی در برابر ویروس کرونا را رعایت کرد. آن دسته از فضاهای شغلی که میتوان در آنها فاصلهگذاری اجتماعی را رعایت کرد، نیروی کار آنها به آب و صابون دسترسی آسان دارد و امکان ضدعفونی کردن مرتب همهجا وجود دارد، جزو این گروه هستند. ممکن است لازم باشد کسبوکارها ساعات کمتری فعالیت کنند. در یک همهگیری، تبعیض کوتاه مدت سنی در بین نیروی کار موجه است. کارفرماها باید تشویق شوند نیروی کار جوانتر استخدام کنند و دولت باید به حمایت از نیروی کار با سن بالا ادامه دهد زیرا نیروهای جوان کمتر در معرض دچار شدن به علائم سخت بیماری هستند. موفقیت در این فاز به تستگیری سریع کارکنان وابسته است و کارفرماها باید به نیروی کار تاکید کنند اگر احساس بیماری میکنند در خانه بمانند.
فاز سوم، شروع فعالیتهای اجتماعی است که یک ماه پس از کاهش مستمر موارد جدید ابتلا به سطوح قابلقبول اجرا میشود. البته هنوز این سطوح تعریف نشده است. همزمان با کشف الگوهای شیوع ابتلا بهویروس کرونا در بین گروههای مختلف جامعه، کسبوکارها میتوانند بر فعالیت خود بیفزایند و این به معنای آغاز حضور مردم در مغازهها و رستورانهاست. همچنین میتوان به گردهماییهای کوچک اجازه برگزاری داد. مدارس میتوانند فعالیت خود را شروع کنند و به لیگهای حرفهای ورزشی اجازه داده میشود مسابقات خود را برگزار کنند. در این مرحله نیز حفظ تدابیر حفاظتی از جمله فاصلهگذاری اجتماعی و ضدعفونی کردن مستمر مکانها ضروری است.
در فاز چهارم، گردشگری داخلی امکانپذیر میشود. خطوط هواپیمایی و هتلها باید امکانات لازم برای ضدعفونی کردن همهجانبه در اختیار داشته باشند. باز کردن مرزها صرفا باید با کشورهایی انجام شود که آنها هم شیوع ویروس کرونا را کنترل کردهاند. در این بازگشایی مرحله به مرحله دولتها باید غیر از حمایت مالی از مردم و شرکتها، اقدامات دیگری هم انجام دهند. باید از کسبوکارها حمایت شود تا آنها بتوانند به آموزش نیروی کار در زمینه ایمنی و ... بپردازند. همچنین باید فناوریهای لازم جهت نظارت مستمر بر اجرای تدابیر حفاظتی نظریه فاصلهگذاری اجتماعی بهوجود آید. موفقیت در این روند مستلزم همکاری همهجانبه دولت، مردم و کسبوکارهاست. واقعیت این است که کرونا آخرین تهدید برای سلامت بشر و اقتصاد جهان نیست. باید بر مدیریت تهدیدهای ناشی از وضعیتهای خطرناک سلامت در محیطهای کار تمرکز شود، در غیر این صورت با بروز هر تهدید شاهد تبعات فاجعهبار آن برای اقتصاد خواهیم بود.