روز پنجشنبه جهان شاهد یک لحظه تاریخی بود: دولت بریتانیا اعلام کرد که کنترل مجمعالجزایر چاگوس را به موریس واگذار خواهد کرد. این تصمیم، نقطه پایان بر یکی از طولانیترین مناقشات دیپلماتیک میان دو کشور است.
امیدها نسبت به حل موضوع افایتیاف (FATF) با روی کار آمدن دولت چهاردهم و اظهارات جستهوگریخته مقامات این دولت، خصوصا رئیسجمهور پزشکیان، افزایش یافته است. اما واقعیت این است که کلید قفل FATF در دست مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجلس شورای اسلامی، قوه قضائیه و دولت است و ارکان مختلف حاکمیت در حل این موضوع دخیل هستند. این شرایط به طور طبیعی حل مساله را بسیار پیچیده و سخت کرده است.تداوم قرار گرفتن ایران در لیست سیاه FATF، سالهاست به چالشی بزرگ برای ساختار اقتصادی و معضلی برای نظام سیاستگذاری ایران تبدیل شده است.
در دنیای امروز، تجارت بینالمللی به یکی از عوامل مهم رشد و توسعه اقتصادی کشورها تبدیل شده است. تعاملات تجاری بینالمللی نهتنها برای تولیدکنندگان داخلی اهمیت بسزایی دارد، بلکه به مصرفکنندگان نیز امکان میدهد تا به کالاها و خدمات متنوع و باکیفیتتر دسترسی داشته باشند. تجارت جهانی مرزهای جغرافیایی را از میان برداشته است و به کشورها اجازه میدهد تا از مزایای رقابت بینالمللی بهرهمند شوند. با این حال، برای کنترل و مدیریت جریان واردات و صادرات، دولتها از سیاستهای تجاری مختلفی مانند تعرفههای گمرکی استفاده میکنند. تعرفههای تجاری بهعنوان یکی از ابزارهای سیاستگذاری اقتصادی، میتوانند تاثیرات گستردهای بر رفاه کلی اقتصادی یک کشور، بهویژه رفاه مصرفکنندگان داشته باشند.
استانی که شما به عنوان نماینده عالی دولت در آن حضور دارید استانی است که ظرفیتهای صنعتی و معدنی خاصی ندارد؛ نهاینکه تهی از اینهاست، بلکه آنگونه که زیستگاه شما کرمان به عنوان بهشت معادن یا مکانهایی که در آن خدمت داشتهاید سرشار از مراکز صنعتی باشد، اینگونه نیست.
سال ۱۳۵۴ و در سفری که شهردار وقت تهران به سئول پایتخت کرهجنوبی داشت، توافقی برای نامگذاری خیابانی به نام تهران در سئول و برعکس به امضا رسید و شهردار سئول آرزو کرد که روزی این شهر هم مانند تهران به پایتختی پیشرفته بدل شود.حالا بعد از گذشت حدود ۵۰ سال از این توافق، تهران به یکی از آلودهترین شهرهای جهان با سیستم حمل و نقل عمومی ناکارآمد، ترافیک دائمی و... تبدیل شده و در مقابل، سئول به یکی از مدرنترین شهرهای زیستپذیر جهان بدل شده است.
انفجار مرگبار در معدن زغال سنگ طبس که در روزهای اخیر منجر به کشته شدن بیش از ۵۰ انسان بیگناه شد، نهتنها خانوادههای قربانیان و جوامع محلی و مردم کشور ما را در غم و اندوه فرو برد، بلکه بار دیگر پرسشی را مطرح کرد که پس از هر فاجعهای در صنایع پرخطر تکرار میشود: «مقصر کیست؟» درحالیکه برخی ممکن است در تحلیل این حادثه به دنبال یافتن یک مقصر واحد باشند، واقعیت این است که چنین حوادثی نتیجه یک زنجیره پیچیده از عوامل متعدد و متقاطع هستند.
جنگ تحمیلی طولانی عراق علیه ایران با هزینههای انسانی دهشتناک و تخریب فراوان در سال۱۳۶۷ با پذیرش قطعنامه۵۹۸ به پایان رسید. در نهایت صدام حسین، رئیسجمهور وقت عراق پس از تحمیل خسارات جانی و مادی عظیم به دو ملت، طی نامهای به رئیسجمهور ایران در مرداد۱۳۶۹، عهدنامه۱۹۷۵ الجزایر را مجددا به رسمیت شناخت و گفت: «با این تصمیم ما، دیگر همه چیز روشن شده و به این ترتیب همه آنچه را که میخواستید و بر آن تکیه میکردید، تحقق مییابد»، لیکن در عمل پس از گذشت ۳۶سال از پایان جنگ تحمیلی هنوز ترتیبات اجرایی قطعنامه۵۹۸ بر اساس مفاد بند۴ آن تنظیم نشده و به امضای طرفین نرسیده است. همچنین لایروبی آبراهه اروند بر اساس ترتیبات اجرایی منظور در عهدنامه۱۹۷۵ الجزایر عملی نشده است. لذا، همچنان دو بندر بزرگ تجاری ایران از گردونه فعالیت خارج هستند و هنوز تکلیف نحوه جبران خسارات ایران نامعلوم است.
طی دهههای اخیر، ایران با مشکلات متعددی در حوزه نیروی انسانی و مدیریت منابع مواجه بوده است. یکی از مهمترین این مشکلات، تورم نیروی انسانی در بخش دولتی و تورم بوروکراسی است که بهطور مستقیم بر عملکرد اقتصادی کشور تاثیر منفی گذاشته است.
بر خلاف تصور، در بانکها نه پولها پارو میشوند و نه از پارو بالا میروند، بلکه «پول»ها در بانکها خلق میشوند. پولها در حسابهای بانکی، میعان میکنند و در آرزوی رسیدن به یک حساب آبرومند و توقف در آن یا استقرار در یک حساب، بدون دغدغه سررسید شدن، از این سرفصل یا حساب بانکی به سرفصل یا حساب بانکی دیگری، آواره و سرگردانند. اما در مقاطعی از سال «پول»ها در هرجای بانک که باشند یکجا و در همان سرفصل حسابی که قرار دارند، ثابت میمانند، به رد پاهای خود نگاهی میاندازند و با همبندانشان عکس دستهجمعی میگیرند.
در دنیای امروز، تغییرات اقلیمی به یکی از بزرگترین چالشهای جهانی تبدیل شده و دولتها را ناگزیر به اتخاذ تدابیر جدی برای مقابله با گرمایش زمین و کاهش انتشار گازهای گلخانهای کرده است. اگرچه میزان و سرعت این اقدامات در کشورهای مختلف متفاوت است، اما روند کلی نشان میدهد در سالهای آینده دامنه این تدابیر بهطور قابل توجهی گسترش خواهد یافت، بهطوریکه حتی کشورهایی که تاکنون تمایلی به اجرای این سیاستها از خود نشان نداده اند نیز ناگزیر به پیوستن به این مسیر خواهند بود.
اقتصاد ایران طی سالهای اخیر با چالشهای زیادی مواجه بوده است که رکود اقتصادی و کاهش سرمایهگذاری خارجی از جمله مهمترین آنها بوده است. این وضعیت، نیاز به تعامل بیشتر با نهادهای مالی بینالمللی و جذب سرمایههای خارجی را بیش از پیش آشکار کرده است. یکی از مباحثی که در این زمینه بسیار مورد توجه قرار گرفته، پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی (FATF) است. درحالیکه برخی از کارشناسان معتقدند FATF میتواند کلید حل بسیاری از مشکلات اقتصادی ایران باشد، عدهای دیگر بر این باورند که تنها پذیرش آن برای خروج از بحران اقتصادی کافی نیست. در این مقاله، سعی میکنیم ضمن بررسی نقش FATF، به سایر چالشهای داخلی و خارجی که مانع جذب سرمایههای خارجی میشوند، بپردازیم.
سخن گفتن درباره اهمیت روابط دوجانبه ایران و عراق صرفا مکررگویی است و بهتر است اینجا به مرزهای طولانی و پیوستگیهای قومی، مذهبی و تاریخی آنها اشاره کنیم. اگر بخواهیم مهمترین دستاورد سفر رئیسجمهور پزشکیان به عراق را برشمریم، بیگمان روحیه گرم و صلحطلبیاش در جریان این سفر کاملا جلب توجه میکرد. اما گذشته از این نکته، مجموعه موضوعات دیگری در جریان سفر رئیسجمهوری اسلامی ایران به عراق و منطقه کردستان عراق مورد بحث و توجه قرار گرفت که به آنها اشاره میشود.
در فرهنگ ژاپنی، پاریس شهری آرمانی تصویر شده است، نماد مدرنیته اروپایی، نظم، تمیزی، شیکپوشی، آدابدانی پاریسی و شکوه معماری، همه آن چه «برند پاریس» را در دنیای گردشگری، خرید و مد در قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم ساخت و آن را تا این زمان تداوم بخشید. اما وقتی پای گردشگران ژاپنی به پاریس میرسد با شهری کاملا متفاوت روبهرو میشوند: بینظم، شلوغ، نه چندان تمیز و پر از مهاجر و با فرور یختن تصویر آرمانی مشوق ذوق و شور سفر به این شهر و مواجهه با واقعیت تلخ پاریس به یکباره دچار «شوک فرهنگی» میشوند و هر سال تقریبا ۲۰ نفری از آنها کارشان به فروپاشی روانی میرسد و نیاز به درمان و رسیدگی جدی پیدا میکنند.
در نظام بینالملل در حال گذار با تکانههای سیاسی معنادار در میانه زوال نظم کهنه و نظمیابی جدید، الگوی رفتار سیاست خارجی بازیگران، اقتصادمحور و با منطق کنشهای بدهبستان تنظیم شده است. در فرآیند نقشیابی دیپلماسی اقتصادی، دولتها در تلاشند سهم خود از کیک جهانی را افزایش دهند و زمینه جایگاهیابی در زنجیرههای تامین و تولید ارزش جهانی را پیدا کرده و ارتقا دهند.
توافق جامع هستهای موسوم به برجام، میان ایران و کشورهای ۱+۵، یکی از مهمترین دستاوردهای دیپلماتیک ایران در دهه اخیر محسوب میشود. این توافق به دنبال حلوفصل مناقشات هستهای میان ایران و قدرتهای جهانی بود و توانست در مقطعی به کاهش تنشها و باز شدن فضای اقتصادی ایران کمک کند. اما با خروج ایالاتمتحده در دوره ریاستجمهوری دونالد ترامپ، برجام تضعیف شد و اجرای آن عملا به حالت تعلیق درآمد.