چرا چراغ بازار گردشگری در حال خاموش شدن است؟
حال ناخوش بزرگان بومگردی
او با بیان اینکه بومگردیها فعالیتی در راستای توسعه روستاهاست، میافزاید: آمارها نشان میدهند وضعیت جمعیت روستاها در یک دوره ۴۰ساله بین سال ۵۵ تا ۹۵ تغییر قابلتوجهی داشته است، به طوری که از عدد ۷۴درصد جمعیت روستانشین به آمار ۲۶درصد رسیدهایم که نشاندهنده موج مهاجرت از مناطق روستایی به شهرهاست. بنابراین برای توسعه روستاها ناچاریم مجموعه فعالیتهایی را انجام دهیم که یکی از آنها بومگردی است.
رئیس جامعه بومگردیهای استان گلستان ادامه میدهد: به عنوان مدرس دانشگاه که به طبیعت، سنت و فرهنگ کشورم اهمیت میدهم سال ۱۳۹۴ سراغ سرمایهگذاری در حوزه بومگردی به عنوان یک سرمایهگذاری پاک رفتم و توانستم دومین اقامتگاه بومگردی استان را افتتاح کنم. برای انجام این کار ۶ ماه کار مطالعاتی و میدانی در داخل و خارج از کشور داشتم و با مرمت و بازسازی یک خانه با مصالح سنتی مانند چوب و کاهگل و... آن را به اقامتگاه تبدیل کردم.
استان گلستان چهار سال پیاپی با چالش گردشگر در ایام داغ سفر مواجه شد، باقری در این باره میگوید: در سال ۹۷ سیل را در این استان داشتیم که تبعات آن به سال ۹۸ هم رسید. سال ۹۸ تا ۱۴۰۰ درگیر کرونا و رکود سفر بودیم و در سال ۱۴۰۱ شاهدیم که مردم به واسطه برخی مسائل انگیزهای برای سفر ندارند.
به گفته این فعال حوزه بومگردی در این چهار سال بهدلیل افول و رکود صنعت گردشگری در این استان ناچار شده است با فروش املاک و گرفتن وام هزینههایشان را جبران کند. او اضافه میکند: امسال به جایی رسیدیم که ناچار شدیم سراغ وام ۱۸درصد برویم تا برخی از هزینههای خود را جبران کنیم اما به واسطه قسطهای معوقه وام ۳۰ میلیون تومانی زمان کرونا که ۱۲درصد بود و باید ۱۸ ماهه تسویه میشد، این وام به ما نرسید. باقری با اشاره به اینکه امکان بقا برای بسیاری از بومگردیها وجود ندارد میگوید: در این شرایط شاهدیم مسوولان و متولیان این حوزه تنها آمار ارائه کرده و به ما تذکر میدهند دستورالعملها را رعایت و مدیر به آنها معرفی کنیم. در واقع آنچه در محل تمرکز مسوولان است بحثهای اداری برای مجموعههایی است که به شکل خانواده محور اداره میشوند.
او اضافه میکند: به تازگی به ما اعلام شده است اجرای موسیقی در بومگردی نیازمند مجوز است، در حالی که یکی از بخشهای سنت بومی هر منطقهساز و موسیقی آن است. همین موضوع در کنار چالشهایی که بر سر راه تمدید پروانه اقامتگاه و ضوابط و مقررات وجود دارد فشارهای مختلف روانی یا عملی را به ما وارد میکند.
به گفته رئیس جامعه بومگردیهای استان گلستان، بیمه کارکنان از دیگر چالشهای پیش روی صاحبان این کسب و کار است. او میگوید: در این حوزه مشوق بیمهای وجود ندارد و در این زمینه رفتار با ما مشابه صنایعدستی نیست. ما بارها درباره حاملهای انرژی یا بیمهای مشابه صنایعدستی که در آن ۲۰درصد پرداخت میشود صحبت کرده و چنین مواردی را پیشنهاد دادهایم که مورد قبول قرار نگرفته است.
او میافزاید: در ماههای اخیر شاهد رکود بازار توریسم هستیم، مردم به دلایل مختلف سفر نمیکنند و اگر قرار است کسب و کار بوم گردی حفظ شده و این سرمایه ملی هدر نرود، امروز زمان توجه به ماست.
این فعال حوزه بومگردی ادامه میدهد: در حال حاضر ۶درصد بومگردیها تعطیل شده یا در حال خروج از این بازار هستند. درست است که ما بیش از ۳هزار بومگردی داریم اما کسانی که در حال حاضر میخواهند از این بازار بروند یا تعطیل شدهاند همان گروهی هستند که آغازگر این کسب و کار بودهاند. راهکار نجات بومگردی از نظر باقری تغییر نگرش به کارکرد و خاستگاه بوم گردی است. او اضافه میکند: بسیاری از مسوولان اقامتگاه را با معیارهای هتل و خانه مسافر میسنجند، همین موضوع سبب شده به جای بومگردی، بازار خانههای غیرقانونی داغ شود و در عوض ما در چنبره مسائل مالی گرفتار شویم. نرخنامههای تهیه شده از سوی متولی گردشگری دیگر چالش فعالان این حوزه است. او در این باره توضیح میدهد: بر اساس این نرخنامه باید قیمتها به ازای اتاق به جای هر گردشگر باشد. ما بارها گفتهایم نرخ واحد یک سیاست نادرست است و هر بوم گردی تعرفه خاص خود را دارد که متناسب با خدمات و محتوایی که ارائه میدهد، آن را اعلام میکند.
باقری در این باره که افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی تعرفهها آیا هزینههای آنها را جبران میکند، میگوید: در حال حاضر پوشش یا ضریب اشغال ما در ایام داغ سفر ۷درصد است، به این معنا اقامتگاهمان که ۴۵ نفر ظرفیت دارد تنها پذیرای چهار یا پنج توریست است. همین موضوع سبب شده حتی نرخنامه هم برای ما موضوع فرعی باشد؛ زیرا در عین اینکه هزینههایی مانند پرسنل و. . . را میپردازیم ورودی درآمدی نداریم که بتوانیم آنها را پوشش دهیم.