زمزمه احیای برجام، سرمایه‌گذاران را به سمت صنایع ریالی سوق داد
اقبال بورس‌بازان به خدماتیها
علی محمدی/دنیای اقتصاد
بر این اساس فلز روی هفته گذشته با جهش مثبت به بالای ۳هزار دلار رسید. دکتر کوپر (مس) در این هفته درخشش بی‌نظیری را تجربه کرد و به بیش از ۱۰هزار دلار رسید. نفت نیز تحت‌تاثیر رشد مثبت کامودیتی‌‌‌ها روند صعودی را تجربه کرد و سطح کلیدی ۷۰دلار را باز پس گرفت؛ هرچند در انتهای هفته دوباره نزولی شد. تحت‌تاثیر رشد کامودیتی‌‌‌ها صنعت فلزات گرانبهای غیرآهن که معادن مس را نیز شامل میشود، با ثبت بازدهی ۴.۷درصدی در جایگاه ششم جدول هفتگی قرار گرفت. از جمله اخبار کلیدی این هفته میتوان به موضوع FATF اشاره کرد که به گفته سخنگوی دولت دو معاهده باقی‌‌‌مانده نیز با صلاحدید مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار است پذیرفته شود. همچنین سفر پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، به نیویورک و سخنرانی او در سازمان ملل انتظارات از احیای برجام را افزایش داد.
این دو خبر در کنار زمزمه تسعیر ارز بانک‌ها محرکی بود تا گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری بازار سرمایه پس از چند ماه جو مثبتی به خود بگیرد و با ثبت بازدهی ۸درصدی در صدر جدول بازدهی هفتگی صنایع بدرخشد. در حوزه حملونقل، لجستیک دریایی و ریلی در این هفته تحرکات مثبتی را تجربه کردند. بر این اساس دو صنعت مذکور به‌‌‌ترتیب با ثبت بازدهی ۵.۲ و ۴.۹درصدی در جایگاه‌های دوم و چهارم جدول هفتگی قرار گرفتند. عامل اصلی تحرکات مثبت در لجستیک را میتوان افزایش تجارت ایران و همین‌طور انتظار جهش صادرات و واردات با رفع تحریم‌‌‌ها عنوان کرد. دو صنعت کاشیوسرامیک و فعالیت‌‌‌مهندسی به‌‌‌ترتیب با ثبت بازدهی ۵.۲ و ۴.۸درصدی در جایگاه‌های سوم و پنجم جدول جای گرفتند. همان‌طور که مشاهده شد، صنایع ریالی در این هفته پیشتاز میدان بودند و علت اصلی آن نیز بحث احیای برجام است. معمولا با داغ‌‌شدن بحث برجام، انتظارات تورمی کاهش می‌‌‌یابد و به تبع آن سهامداران به‌‌‌سوی صنایع ریالی سوق می‌‌‌یابند.
چهار صنعت خدماتی در کانون توجه
در هفته آغازین پاییز ۱۴۰۳، سرمایه‌گذاران به‌‌‌سوی صنایع ریالی سوق پیدا کردند. از میان این پنج صنعت، چهار صنعت مربوط به حوزه خدماتی بوده و تنها یک‌صنعت مربوط به حوزه تولید است. پنج‌صنعت برتر این هفته به‌‌‌ترتیب بانک‌ها و موسسات اعتباری، بنادر و کشتیرانی، کاشیوسرامیک، حملونقل ریلی و فعالیت مهندسی بودند. از مهم‌ترین اخبار هفته اول مهرماه میتوان به اخبار مرتبط با بحث احیای برجام اشاره کرد. پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، در هفته گذشته به نیویورک سفر کرد و در سازمان ملل صحبت‌‌‌های بسیار مهمی را ارائه کرد. وی عمدتا به بحث صلح و عدم‌جنگ‌دوستی ایران اشاره کرد و تمام‌قد آمادگی ایران را برای احیای مذاکرات برجام عنوان کرد. از طرفی یکی دیگر از بحث‌‌‌های بسیار مهم این هفته سرمایه‌گذاران، پذیرش FATF بود.
به گفته سخنگوی دولت، بحث FATF شامل چهار معاهده است که چند سالی است ایران دو معاهده آن را رعایت می‌کند. با این حال دو معاهده پالرمو و CFT از معاهدات FATF باقی مانده است که ایران برنامه دارد با تایید مجمع تتشخیص مصلحت نظام به آن بپیوندد. از گذشته هرگاه که خبر مثبتی در مورد برجام منتشر شد، نمادهای گروه بانکی با جو مثبت بالایی همراه شدند. این در حالی است که در چند ماه اخیر، بانکی‌‌‌ها در هیچ هفته یا ماهی در صدر جدول بازدهی نبودند و عمدتا فعالان نسبت به این صنعت بی‌توجه بودند؛ تا جایی که نسبت قیمت به سود هر سهم این صنعت به ۲واحد رسید.
اقبال یکباره سرمایه‌گذاران به نمادهای بانکی، به رفع تحریم بانک‌ها و ارتباط شبکه بانکی کشور با شبکه بانکی بین‌المللی بازمی‌گردد که موجب رونق فراوانی در بانک‌های ایرانی خواهد شد. از طرف دیگر، اواسط هفته، زمزمه‌‌‌ای مبنی بر تسعیر ارز بانک‌ها شنیده شد و نمادهای بانکی را به صف خرید نشاند. این موضوع در کنار پذیرش FATF و رفع تحریم شبکه بانکی موجب اقبال بالای سهامداران به نمادهای بانکی و در نتیجه ایجاد جو مثبت پایدار در این صنعت شد. متوسط بازدهی کسب‌شده توسط بانکی‌‌‌ها در هفته آغازین مهرماه ۸درصد بوده است. ارزش بازار این صنعت در پایان هفته به ۴۶۵همت افزایش یافت و نسبت قیمت به سود هر سهم بانکی‌‌‌ها نیز به ۲.۶واحد ارتقا یافت.
دومین صنعت برتر در هفته آغازین مهر، شرکت‌های حوزه حملونقل دریایی بودند. بنادر و کشتیرانی چند هفته‌‌‌ای است که با اقبال زیاد سهامداران مواجه میشود. از آنجا که میزان تجارت ایران طی دوره‌‌‌های اخیر افزایش چشمگیری را تجربه کرده، سودآوری شرکت‌های این حوزه افزایش خوبی داشته است. از طرفی زمزمه احیای برجام موجب اقبال سرمایه‌گذاران به صنایع حمل‌‌‌ونقلی، به‌خصوص حملونقل دریایی شده است. عامل کلیدی این موضوع به بحث رفع تحریم و درنتیجه افزایش تجارت بین‌الملل برمی‌‌‌گردد. هرچه میزان تجارت افزایش یابد، مسلما درآمد شرکت‌های حمل دریایی بیشتر خواهد شد. متوسط بازدهی کسب‌شده صنعت حمل دریایی ۵.۲درصد بوده و ارزش بازار این صنعت در پایان هفته به ۲۵هزار میلیارد تومان جهش یافته است. با این حال نسبت قیمت به سود هر سهم این صنعت همچنان در محدوده ارزنده ۶.۱واحدی قرار دارد و براساس آن میتوان انتظار تداوم جو مثبت در این گروه از بازار سرمایه را داشت.
سومین صنعت از صنایع ریالی که در این هفته جزو صنایع برتر قرار گرفت، صنعت کاشیوسرامیک بود. این صنعت طی هفته آغازین مهرماه، به‌طور متوسط بازدهی ۵.۲درصدی را نصیب سهامداران خود کرد و با این اوصاف جایگاه سوم صنایع برتر هفته را از آن خود کرد. ارزش بازار شرکت‌های کاشیوسرامیک بازار سرمایه در انتهای هفته به ۱۰هزار و ۹۱۳میلیارد تومان رسید و نسبت قیمت به سود هر سهم این صنعت در محدوده ارزنده ۶.۴واحدی قرار گرفت. خبر مهمی در این هفته برای کاشی‌‌‌سازان منتشر نشد و عمده تحرکات مثبت در این صنعت به بحث ارزندگی قیمتی نمادهای کاشی‌‌‌ساز بازمی‌گردد. البته باید در نظر داشت زمانی که مباحث مربوط به برجام مطرح است و انتظارات تورمی فروکش می‌کند، اقبال سرمایه‌گذاران به صنایع ریالی نسبت به دلاری بیشتر است.
چهارمین جایگاه جدول بازدهی هفتگی به صنعت حملونقل ریلی اختصاص دارد. میانگین بازدهی کسب‌شده توسط شرکت‌های حملونقل ریلی در هفته گذشته ۴.۹درصد بوده است. مجموع ارزش بازار این صنعت به ۱۵همت رسید و نسبت قیمت به سود هر سهم لجستیک ریلی نیز در محدوده ۷.۶واحدی قرار گرفت. این سومین صنعت خدماتی است که در این هفته جایگاه برتر را از آن خود می‌کند. عامل اصلی رونق حمل ریلی‌‌‌ها را میتوان افزایش مسافرت‌‌‌ها خصوصا در انتهای شهریور دانست. در اواسط شهریورماه همزمان با پایان ماه صفر، تا قبل از مهرماه و آغاز مدارس تقاضا برای مسافرت‌‌‌های ریلی پیش از پیش افزایش یافت.
پنجمین صنعت برتر این هفته، صنعت فعالیت مهندسی است. این صنعت که عمدتا جزو صنایع ناشناخته و تازه‌وارد بازار سرمایه محسوب میشود، در هفته اول مهر با ثبت بازدهی ۴.۸درصدی توانست جایگاه پنجم جدول را تصاحب کند. صنعت مذکور چهارمین صنعت خدماتی است که در این هفته مورد اقبال سرمایه‌گذاران قرار گرفت و توانست در جایگاه برتر هفته قرار گیرد. مجموع ارزش بازار شرکت‌های فعالیت مهندسی ۷۶همت است که عمده آن مربوط به هلدینگ «مپنا» است. نسبت قیمت به سود هر سهم این صنعت در حال حاضر در محدوده ۷.۳واحدی قرار دارد که با توجه به میانگین نسبت ۶.۳واحدی بازار سرمایه میتوان گفت تا حدی از محدوده ارزندگی فاصله گرفته است. شرکت‌های عضو صنعت فعالیت مهندسی عمدتا پروژه‌محور کار می‌کنند و هر زمان که سود خوبی از پروژه‌‌‌ای کسب کنند، با اقبال سرمایه‌گذاران همراه می‌‌‌شوند. در صورت احیای برجام و ورود سرمایه‌گذاران خارجی به کشور، اوضاع و احوال این صنعت نیز بهبود چشمگیری را تجربه می‌کند. بنابراین عامل اصلی ایجاد جریان مثبت در این صنعت طی هفته گذشته را میتوان بحث احیای برجام عنوان کرد.
چهار صنعت قعر جدولی
در هفته آغازین پاییز تنها چهار صنعت بازدهی منفی را نصیب سهامداران خود کردند که به‌‌‌ترتیب عبارتند از: سایر مواد معدنی، لاستیک و پلاستیک، فعالیت مرتبط با اوراق بهادار و حفاری. در خصوص شرکت‌های لاستیک و پلاستیک خبر منفی در این هفته مخابره نشد. با این حال گارد صعودی دلار عمدتا برای شرکت‌هایی که مواداولیه خود را دلاری تهیه می‌کنند می‌‌‌تواند آلارم خطر باشد. در این هفته دلار به دلیل تنش‌‌‌های منطقه، گارد صعودی به خود گرفت و این موضوع موجب شد تا سهامداران از شرکت‌هایی که مواداولیه دلاری با نرخ دستوری دارند روی برگردانند. متوسط بازدهی کسب‌شده توسط تایرسازان در این هفته منفی ۰.۴درصد بوده است.
ارزش بازار این صنعت به ۳۴هزار و ۸۰۴میلیارد تومان رسید و نسبت قیمت به سود هر سهم آن نیز در محدوده ۵واحد قرار گرفت. صنعت فعالیت‌‌‌های مرتبط با اوراق بهادار برای چندمین مرتبه متوالی در قعر جدول بازدهی هفتگی قرار گرفت. از آنجا که دامنه نوسان همچنان محدود است، خرید و فروش سهام در مدت اخیر بسیار محدود بوده و صفوف خرید و فروش فراوانی در بازار تشکیل شده که این موضوع خود به رکود معاملات دامن زده است. از این منظر، درآمد شرکت‌های عضو فعالیت‌‌‌های مرتبط با اوراق بهادار که عمدتا شامل کارمزد خرید و فروش است بسیار کاهش می‌‌‌یابد. متوسط بازدهی کسب‌شده توسط این صنعت در هفته گذشته منفی یک‌درصد بوده و ارزش بازار آن در انتهای هفته به ۳۲همت کاهش یافته است.
نسبت قیمت به سود هر سهم در صنعت مذکور در محدوده ۱۷واحد قرار دارد که عدد بسیار بالایی نسبت به متوسط شرکت‌های بورسی است. جایگاه آخر جدول بازدهی هفتگی به صنعت حفاری تعلق دارد. صنعت مذکور شامل تنها دو شرکت است که ارزش بازاری معادل ۷همت از بازار سرمایه را تشکیل می‌دهند. نسبت قیمت به سود هر سهم این صنعت در حال حاضر در محدوده ۴.۹واحد قرار دارد و از این منظر ارزنده است. با این حال سهامداران هفته گذشته اقبالی به دو شرکت حفاری پیدا نکردند و این دو شرکت با ثبت متوسط کاهش ۲.۵درصدی ضعیف‌‌‌ترین عملکرد را در هفته آغازین مهر از آن خود کردند.
