«دنیای اقتصاد» بررسی کرد
مسیر پرتلاطم پتروشیمی تا افق ۲۰۳۲
بسته‌بندی، موتور محرکه رشد
پیش‌بینی گسترش صنعت بسته‌بندی به ارزش ۹میلیارد دلار تا ۲۰۳۰، شریان تازه‌ای به بازار پتروشیمی تزریق کرده است. مصرف پلاستیک در این بخش، همراه با تقاضای فزاینده در خودروسازی و کالاهای مصرفی، ستون اصلی توسعه بازار را شکل می‌دهد. آمارها نشان می‌دهد رشد درآمد سرانه در اقتصادهای نوظهور، به‌ویژه چین و هند، خرید محصولات مصرفی و خودرو را تقویت کرده که هر دو، مصرف‌کنندگان کلیدی پتروشیمی هستند.
شمشیر دولبه نوسان نفت
میانگین قیمت نفت خام در ۵سال گذشته با تغییرات چشمگیری همراه بوده است: از ۳۹.۶۸دلار در سال ۲۰۲۰ تا نقطه اوج ۹۴.۵۳ دلار در سال ۲۰۲۲ و بازگشت به محدوده ۷۷ دلار در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴. این بی‌ثباتی، برنامه‌ریزی بلندمدت را برای شرکت‌های پتروشیمی دشوار ساخته است. همزمان، موج قوانین زیست‌محیطی در اروپا و آمریکا، با هدف کاهش آلودگی و ضایعات، هزینه‌های جدیدی را به تولیدکنندگان تحمیل کرده است. سیستم تجارت انتشار اتحادیه اروپا، تنها یکی از مکانیسم‌های نظارتی است که شرکت‌ها را ملزم به خرید مجوز برای انتشار کربن مازاد می‌کند.
نبرد برای بازارهای بکر
هند، با جمعیت ۱.۴میلیاردی و صنعتی‌سازی شتابان، به حوزه‌ای جذاب برای توسعه پتروشیمی تبدیل شده است. سرمایه‌گذاری‌های کلان در برزیل، کشورهای آفریقایی و جنوب شرق آسیا نیز افق‌های تازه‌ای را پیش روی این صنعت گشوده است.
همزمان، پژوهش‌های گسترده روی پتروشیمی‌های زیستی، مشتق از منابع تجدیدپذیر، امید تازه‌ای برای غلبه بر چالش‌های محیط‌زیستی ایجاد کرده است. این مسیر جایگزین، با جلب نظر مصرف‌کنندگان آگاه به مسائل زیست‌محیطی، می‌تواند بخشی از بازار آینده را شکل دهد.
دست‌انداز‌های ژئوپلیتیک
تنش‌های منطقه‌ای و بی‌ثباتی در مناطق نفت‌خیز، همچنان تهدیدی برای زنجیره تامین پتروشیمی محسوب می‌شود. اختلال در مسیرهای حمل‌ونقل دریایی، تحریم‌های بین‌المللی و منازعات مرزی، از عواملی هستند که امنیت عرضه مواد خام را به خطر می‌اندازند.
بازی قدرت در بازار انرژی
رقابت استراتژیک میان تولیدکنندگان نفت سنتی و شرکت‌های پیشرو در انرژی‌های تجدیدپذیر، آینده مواد خام پتروشیمی را با پرسش‌های جدی مواجه کرده است. اوپک پلاس با سیاست‌های محدودسازی تولید، همچنان بر قیمت‌گذاری نفت تاثیر می‌گذارد، در حالی که سرمایه‌گذاری فزاینده در فناوری‌های سبز، موازنه قدرت در بازار انرژی را به چالش کشیده است. تغییرات سیاسی در قطب‌های مصرف مانند اتحادیه اروپا و آمریکا، با تاکید بر گذار انرژی و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، تصویر بلندمدت تقاضای پتروشیمی را دگرگون می‌کند.
نقشه محصولات و کاربردها
اتیلن، پیشتاز محصولات پتروشیمی، بیشترین سهم بازار را به خود اختصاص داده است. تقاضای فزاینده برای این ماده در صنایع مراقبت شخصی، بسته‌بندی و شیمیایی، جایگاه آن را تثبیت کرده است. در بخش کاربردها، صنعت بسته‌بندی با مصرف گسترده پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن، صدرنشین بازار است. این مواد به دلیل هزینه پایین، وزن سبک و مقاومت، همچنان گزینه‌های اصلی تولیدکنندگان بسته‌بندی هستند.
سلطه آسیایی بر بازار
چین، غول پلاستیک جهان، تنها ۳۲درصد از تولید جهانی را در اختیار دارد – رقمی که از ۲۶ درصد در سال ۲۰۱۴ افزایش یافته است. همسایگان آسیایی مانند هند، کره جنوبی و ژاپن نیز با توسعه صنایع خودروسازی، الیاف مصنوعی و محصولات مصرفی، بر اهمیت این منطقه در نقشه جهانی پتروشیمی افزوده‌اند.
نوآوری‌های میلیاردی
شرکت داو با سرمایه‌گذاری ۸.۹میلیارد دلاری در کانادا، پرچمدار حرکت به سمت تولید کم‌کربن شده است. این کارخانه عظیم، قرار است سالانه ۳ میلیون تن اتیلن و مشتقات پلی‌اتیلن با انتشار پایین تولید کند. در همین حال، سابیک با معرفی نسل جدید محصولات خود با ترکیب مواد زیستی و بازیافتی، عملا استانداردهای جدیدی برای پایداری در صنعت تعریف کرده است. خرید شرکت Denbury توسط اکسون‌موبیل نیز نشان‌دهنده اهمیت فزاینده فناوری‌های جذب و ذخیره‌سازی کربن در آینده این صنعت است.
نبرد غول‌های صنعتی
رقابت میان شرکت‌هایی مانند BASF، BP، شورون، CNPC، سینوپک و شل، صحنه جهانی پتروشیمی را شکل می‌دهد. این غول‌ها با سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین، بهینه‌سازی فرآیندها و گسترش ظرفیت تولید، تلاش می‌کنند سهم بازار خود را در این صنعت یک‌تریلیون دلاری آینده تضمین کنند. به‌‌رغم تمام چالش‌ها، پتروشیمی همچنان یکی از ستون‌های اقتصاد جهانی باقی خواهد ماند، اما مسیر آن به سمت پایداری بیشتر، کارآیی بالاتر و سازگاری با محیط زیست تغییر جهت داده است.
