ادبیات علیه نسل‌کشی در غزه

در همین راستا انجمن صنفی عکاسان مطبوعاتی ایران با صدور بیانیه‌ای این جنگ را محکوم کرده و این عبارت از کاوه گلستان، عکاس فقید، را یادآور شده است که: «من می‌خواهم صحنه‌هایی را به تو نشان دهم که مثل سیلی به صورتت بخورد و امنیت تو را خدشه‌دار کند و به خطر بیندازد. می‌توانی نگاه نکنی، می‌توانی خاموش کنی، می‌توانی هویت خود را پنهان کنی، مثل قاتل‌ها، اما نمی‌توانی جلوی حقیقت را بگیری، هیچ‌کس نمی‌تواند.» اما اعتراض به کشتار مردم بی‌گناه غزه، علاوه بر رسانه‌ها، در رویدادهای مهم ادبی و هنری جهان نیز به صورت پررنگ نمود یافته است. علاوه بر جشنواره فیلم «ایدفا» که هفته گذشته تحت‌تاثیر این وقایع قرار گرفته بود، دو جشنواره ادبی مطرح جهانی نیز در روزهای گذشته به‌شدت به ماجرای فلسطین واکنش نشان داده و اعتراض در آنها بازتاب گسترده‌ای داشته است.  

جوایز ملی کتاب آمریکا

در مراسم اهدای جوایز ملی کتاب ۲۰۲۳ آمریکا به برندگان، همه فینالیست‌ها روی صحنه آمدند و آتش‌بس اسرائیل و حماس و حمایت از مردم غزه را درخواست کردند. پس از اعلام نام برندگان جوایز جایزه ملی کتاب آمریکا ۲۰۲۳، بیست نفر از ۲۵ نویسنده فینالیست روی صحنه آمدند و با دادن بیانیه‌ای جمعی، مراسم را به مراسمی ضد رژیم صهیونیستی بدل کردند.

بیشتر فینالیست‌های امسال جوایز ملی کتاب، در مراسم روز پنج‌شنبه در نیویورک حضور داشتند و در میان توفانی که پشت صحنه در جریان بود، در‌حالی‌که حامیان مالی عقب‌نشینی می‌کردند، بیانیه‌ای دسته‌جمعی دادند و خواستار آتش‌بس در جنگ اسرائیل و غزه شدند.پس از اعلام نام جاستین تورس به عنوان برنده بخش داستانی، وی از همه فینالیست‌ها دعوت کرد تا روی صحنه بیایند و ۲۰ نفر از ۲۵ نامزد نهایی ۵ بخش شامل آثار داستانی، غیرداستانی، شعر، ادبیات کودک و ادبیات ترجمه، در حالی روی صحنه رفتند که عالیه بلال نویسنده، نامزد بخش داستان برای رمانش «مردم معبد» به نمایندگی از سوی دیگران بیانیه آماده‌شده را خواند.

بلال گفت: از طرف فینالیست‌ها می‌گویم؛ ما با بمباران مداوم غزه مخالفیم و خواستار یک آتش‌بس بشردوستانه برای رفع نیازهای فوری غیرنظامیان فلسطینی، به‌ویژه کودکان هستیم. وی ادامه داد: ما با یهودستیزی، احساسات ضدفلسطینی و اسلام هراسی به طور یکسان مخالفیم و کرامت انسانی همه طرف‌ها را می‌پذیریم و می‌دانیم که خونریزی بیشتر هیچ کمکی به صلح پایدار در منطقه نمی‌کند.

یک روز قبل از برپایی این رویداد روشن شد که یک حامی پس از اینکه متوجه شده قرار است در این رویداد چنین بیانیه‌ای خوانده شود، از حضور در مراسم انصراف داده است. زیبی اوونز، مدیر عامل شرکت زیبی میدیا، گفت که به او اطلاع داده شده بود که نامزدها دور هم جمع می‌شوند و تصمیم گرفته‌اند از پلتفرم خود در هنگام برنده شدن برای ترویج یک دستور کار طرفدار فلسطین و ضد اسرائیل استفاده کنند. حامی دیگر هم خدمات اشتراک کتاب «کتاب ماه» بود که به نیویورک‌تایمز گفت در مراسم شرکت نخواهد کرد، اما از این رویداد حمایت می‌کند. ند بلک‌هاوک، مورخ، در سخنرانی هنگام دریافت جایزه خود گفت عمیقا از روحیه سخاوت و بخشش قدردانی می‌کند و حمایت مشترک و همبستگی واقعا شدیدی که همه فینالیست‌ها در دو روز گذشته نشان داده‌اند، به‌یادماندنی است.

گیلر

مراسم جایزه گیلر، جایزه معتبر کانادایی، نیز تحت تاثیر این وقایع قرار گرفته است. معترضان طرفدار فلسطین در مراسم جایزه گیلر ۲۰۲۳ چند بار آن را قطع کردند تا اعتراض خود به حامی جایزه را نشان دهند. مراسم اهدای جایزه ۱۰۰ هزار دلاری اسکاتیا بانک گیلر اولین بار زمانی مختل شد که معترضان با تابلوهایی که روی آن نوشته شده بود «اسکاتیا بانک برای نسل‌کشی سرمایه‌گذاری می‌کند» روی صحنه رفتند تا با تابلوهایی که در دست داشتند، اعتراضشان را نشان دهند. مجری مراسم، ریک مرسر، تلاش کرد یکی از علائم را از دست یک معترض درآورد. تصاویر ویدئویی معترض دیگری را نشان می‌دهد که در محل تماشاچیان ایستاده و فریاد می‌زند: اسکاتیا بانک در حال حاضر ۵۰۰ میلیون دلار سهام در «البیت سیستمز» دارد که تامین‌کننده امکانات ارتش اسرائیل برای نسل‌کشی مردم فلسطین است.

یک معترض دیگر در مراسم افزود: ما دیگر سکوت نخواهیم کرد. «البیت سیستمز» سازنده تسلیحات مستقر در اسرائیل است که مدت‌هاست توسط فعالان به دلیل تامین تجهیزات نظامی اسرائیل مورد انتقاد قرار گرفته است. در ماه آوریل، «اینترسپت»، خبرگزاری تحقیقاتی آمریکایی، گزارش کرد که سهام «اسکاتیا بانک» در این کمپانی ۵۰۰میلیون دلار تخمین زده شده که آن را به بزرگ‌ترین سهامدار خارجی تبدیل می‌کند. به گزارش گلوب اند میل، سخنگوی جایزه گیلر گفت گروه معترضان توسط پلیس اسکورت و بعد دستگیر شدند. این مراسم همچنین در هنگام اعلام نام برنده قطع شد. سارا برنشتاین، نویسنده کانادایی، برای رمانش «مطالعه برای اطاعت» که در فهرست نهایی جایزه بوکر امسال نیز جای داشت، برنده جایزه شد. همان زمان که نام او خوانده شد، یک معترض با فریاد همان شعار را تکرار کرد.

این رویداد در حالی برگزار شد که کمی بیش از یک ماه از اعلام جنگ نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، پس از حمله حماس در ۷ اکتبر که منجر به کشته شدن ۱۲۰۰ اسرائیلی شد، رخ داد. از آن زمان تاکنون بیش از ۱۱هزار و ۲۰۰ فلسطینی کشته شده‌اند و در ۱۰ روز گذشته ۲۰۰هزار نفر از شمال غزه فرار کرده‌اند. برنشتاین که متولد مونترال است این جایزه را از راه دور از خانه‌اش در اسکاتلند و در حالی پذیرفت که به‌تازگی نوزادش را به دنیا آورده است. برنشتاین در سخنرانی پذیرش جایزه خود به اعتراض‌ها اشاره‌ای نکرد و نماینده او گفت که ارتباط ویدئویی یک‌طرفه به این معنی است که او از آنچه اتفاق افتاده بی‌اطلاع بود.

مارگارت آتوود که پیش از این برنده این جایزه شده، از مهمانان حاضر در این مراسم بود. از دیگر برندگان پیشین جایزه مایکل اونداتجه، آلیس مونرو و اسی ادوگیان رئیس هیات داوران جایزه بوکر ۲۰۲۳ هستند.اوایل این ماه، روپی کائور، شاعر کانادایی، در اعتراض به حمایت دولت آمریکا از حملات اسرائیل به غزه، دعوت برای حضور در جشن دیوالی در کاخ سفید را رد کرد. در ماه اکتبر هم پس از لغو مراسم اهدای جایزه عدنیه شبلی، نویسنده فلسطینی که قرار بود در نمایشگاه فرانکفورت برگزار شود، چندین کشور و انجمن انتشاراتی از نمایشگاه کتاب فرانکفورت خارج شدند.