سعدی نماد تفاهم و دیپلماسی فرهنگی است

استاندار فارس در این مراسم با بیان اینکه سعدی واژه‌ها را در زلال‌ترین چشمه‌های حکمت شست‌وشو داد و به جهان عرضه کرد، گفت: چه سعادتی بالاتر از اینکه در تکریم مردی گام برمی‌داریم که نه تنها زبان فارسی بلکه روح ایرانی را طی قرون متمادی با طنین کلام خویش زنده نگه داشته است. سعدی حکیمی است که گرچه قرن‌ها از عمر خاکیش می‌گذرد اما اندیشه‌ها، پیام و شعرش همچنان در رگ‌های این دیار بزرگ جاری است.

حسینعلی امیری گفت: سعدی فرزند شیراز است اما به جغرافیای شیراز محدود نمی‌شود؛ او آموزگاری جهانی است و سخنش از دمشق تا دهلی از بلخ تا بخارا و از پاریس تا پکن، رفت و دل‌ها را تسخیر کرد.

امیری با تأکید بر اینکه جهان اسلام به سعدی و زبان او، اخلاق، مدارا، حکمت زیستن در کنار یکدیگر نیاز دارد، گفت: آیا در عصری که خشونت، تبعیض و بی‌عدالتی سیمای جهان را در هم کشیده است ما بیش از هر زمان دیگر به سعدی و اندیشه‌های او نیاز نداریم؟ کلام سعدی زینت‌بخش سازمان‌های جهانی است و باید در جان ما نیز خانه کرده باشد. سعدی شاعری چند وجهی است؛ او هم در بوستان و گلستان، معلم اخلاق است و هم در غزل‌های عاشقانه‌اش مرشد دل‌های شکسته و هم زبان عقل است و هم سخنگوی دل. این جامعیت و توازن راز ماندگاری اوست.

امیری ضمن یادآوری اینکه شعر سعدی فقط برای انجمن‌های ادبی نیست، برای زیستن است، تصریح کرد: گلستان و بوستان فقط برای آزمون سراسری یا جشنواره‌های شعر نیست بلکه راهنمای زندگی است. او به ما می‌آموزد که چگونه در ارتباط با دیگران، طبیعت و ارتباط با خود و آفریدگار بزرگ، انسان باشیم. از این‌رو مناسبت سعدی نباید صرفاً یک مناسبت تقویمی باشد بلکه باید اندیشه‌های سعدی را در مدرسه، مسجد، خیابان، رسانه و بازار و مدیریت بازخوانی و بازآفرینی کنیم.

استاندار فارس گفت: در جهان متلاطم امروز ادبیات و فرهنگ می‌تواند رساترین پیام‌های صلح، انسانیت و همبستگی را منتقل کند و پیام چه کسی رساتر از پیام سعدی است. در همین راستا ما در استان فارس در کنار اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهرداری شیراز، نهادهای علمی و فرهنگی، اداره میراث و فرهنگی و گردشگری و با هم‌افزایی دانشگاهیان و فرهیختگان مصم هستیم، شیراز نه تنها به نام سعدی بلکه به روش سعدی، حکمت، مهر، محبت و فرهنگ او اداره کنیم.

شناخت سعدی نیازمند آشنایی با قرآن و حدیث است

نماینده ولی فقیه در استان فارس و امام جمعه شیراز نیز گفت: همه می‌دانیم که سعدی بزرگ است و این نام بزرگ از کلام و سخن او ایجاد شده است اما سئوالی که مطرح است، این است که اگر بخواهیم سعدی را بفهمیم باید چه کار کنیم.

آیت‌الله لطف‌الله دژکام گفت: از سعدی بسیار تجلیل می‌کنیم و جا هم دارد اما ما می‌خواهیم اندیشه‌های سعدی را به درون و متن زندگی خود وارد کنیم، بیش از آنی که تاکنون بوده است. اگر بخواهیم این کار را انجام دهیم باید سعدی را بفهمیم و برای این کار هم باید حکمت فارسی و خسروانی خود را خوب بفهمیم زیرا جای جای سخن سعدی نقل آن چیزی است که در حکمت ما بوده است.

وی با بیان اینکه از زمان ورود ترجمه‌های حکمت یونانی کشور ما، بزرگان حکمت همیشه از این حکمت خسروانی فارسی یاد کرده‌اند، ادامه داد: در بحث حکمت عملی، میراث ما زمین مانده است؛ کاری که سعدی انجام داد، این بود که حکمت عملی را در مجموعه دیوانش بالاخص در بوستان و گلستان به میدان آورده است و این نیاز را برای مسائل تربیتی و ارزش‌ها و بایدهای زندگی بشر که در حکمت ما بوده، مطرح کرده است، بنابراین نمی‌توان حکمت باستان ایران را ندانیم و بخواهیم سعدی را بفهمیم اما کار سعدی که همه ما را به اعجاب آورده و جاوادانه کرده، این است که در مرز آن میراث کهن نمانده و از آن بهره‌مند شده است.

دژکام اضافه کرد: سعدی از سرچشمه زلال وحی بهره گرفته و به گونه‌ای آن حکمت قدیمی با وحی و قرآن را درهم آمیخته است که مرزش برای ما واقعا سخت است. مسیر را بسیار دقیق پیموده است و یک نگاه کثرت‌گرایانه اما بدون فرو کاستن دانش نوین به حد آنچه که قبل بوده، داشته است؛ این‌ها را باید بدانیم تا بفهمیم سعدی چه کار کرده است.

او گفت: اگر بخواهیم به نوعی کثرت‌گرایی را بپذیریم از نوع کار سعدی می‌پذیریم برای اینکه غیرفروکاهشی است و خودش را در مرز گذشته محبوس نکرده است وبه زمان حال آمده و برای آینده حرف زده است و این کار بزرگ سعدی است.

آیت‌الله دژکام با بیان اینکه در کار آماری استاد غلامحسین یوسفی مشخص شده است که سعدی از ۱۲۷ آیه در بوستان بهره جسته است، گفت: طبق این آمار به ازای هر ۲۰ بیت بوستان، حتماً با یک آیه یا حدیث روبه‌روییم، لذا تا زمانی که حدیث و قرآن را ندانیم نمی‌توانیم آثار سعدی را عمیق بفهمیم و معنا کنیم.

نماینده ولی فقیه در استان فارس بیان کرد: برای اینکه بالندگی دوران جدید ایران را آغاز کنیم، باید سعدی خود را بفهمیم. مدارج و شخصیت سعدی را از حکمت فارسی و قرآنی او بشناسیم.

سعدی نماد فرهنگ صلح و دوستی است

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس هم در این مراسم سعدی را، استادِ بی‌بدیلِ نثر و نظم، حکیمِ نازک‌خیالِ شیراز، سعدی شیرین‌سخن توصیف کرد که قرن‌هاست کلامش نه‌تنها بر لب ایرانیان بلکه بر زبان جهانیان جاری‌ است.

مهدی رنجبر با بیان اینکه کلام سعدی، آیینه‌ای‌ است که در آن، نه‌فقط چهره‌ ایران، بلکه چهره‌ تمام بشریت را می‌توان دید، گفت: او شاعر عدالت و راوی رنج تهیدستان و مبلغ مهر و دوستی بود. سعدی نه تنها شاعر بزرگ اخلاق و معرفت بود، بلکه نمونه‌ٔ تمام‌عیاری از مداراگری، گفت‌وگومداری و فرهنگ‌دوستی بود؛ مردی که در هر سطر کلامش، مهربانی موج می‌زند و در هر حکایتش، خرد و انسانیت تنیده شده است.

او با بیان اینکه سعدی، اهل گفت‌وگو بود، نه ستیز، افزود: او شیرینی بیان را با عمق معنا درآمیخت، چنان‌که تلخی حقیقت را نیز در جامی از لطف و لبخند به مخاطب می‌نوشاند. این ویژگی را مردم شیراز ، پارس و ایرانیان از او به ارث برده‌اند؛ مردمانی که سخن‌پرور هستند و قرن‌هاست با زبان مهر، روح صلح، لبخند و با احترام به دیگری زیسته‌اند.

رنجبر گفت: شاید راز ماندگاری سعدی نیز در همین باشد که کلامش نه زبانی برای سلطه، بلکه پلی برای تفاهم است. نه ابزاری برای قضاوت، بلکه چراغی برای درک متقابل است و امروز، در جهانی که بیش از هر زمان دیگری به صدای خردمندانه‌، آرام و انسانی نیاز دارد، بازگشت به سعدی، بازگشت به گفت‌وگوی اصیل انسانی‌ است.

کلام سعدی ابزار دیپلماسی فرهنگی است

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری وصنایع دستی شامگاه شنبه در افتتاحیه بیست و هشتمین هفته جهانی سعدی گفت: اگر به دنبال دیپلماسی هستیم، زبان سعدی ابزار دیپلماسی است.

رضا امیری صالحی اظهار کرد: فراتر از حفظ این میراث، به تولید قدرت نرم ملی از زاویه سعدی می‌نگریم، چرا که او کانون قدرت نرم ملی ایران است.

او افزود: ایرانیان صلح طلب هستند، هیچگاه نماد خشونت را در فرهنگ ایرانی نمی‌بینیم و رمز ماندگاری فرهنگ ایرانی انطباق پذیری و صلح آن است.

وزیرمیراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با بیان اینکه تمدن بزرگ ایران همواره در جهان می‌درخشد و تلاش دشمن برای ایران هراسی هیچگاه به نتیجه نمی‌رسد. تا زمانی که قدرت نرم بزرگی چون سعدی و حافظ داریم، تمدن ایرانی همیشه ماندگار است.

صالحی امیری با بیان اینکه، ما دور هم جمع شده ایم تا از این ظرفیت بزرگ معرفت و فضیلت جامی بنوشیم و جانی تازه کنیم، گفت: جامعه امروز بیش از هر زمان دیگر به حافظ و سعدی و مولوی نیاز دارد و بدانیم که اگر ما هستیم به خاطر هویتی است که آنها برای ما خلق کردند.

او ضمن اشاره به اینکه نسل جوان، زنان و مردان و دختران و پسران ایرانی امروز بیش از هر زمان دیگر به اخلاق و عرفان و معرفت و صلح سعدی نیاز دارند، افزود: امشب در آرامگاه سعدی جمع شدیم تا از او طلب اخلاق و معرفت و فضیلت کنیم و یادآوری کنیم که اگر ایران و ایرانی به مثابه خورشیدی دردنیا می‌تابد و نور و حرارت می‌دهد بخاطر بزرگانی چون او است.

صالحی امیری ادامه داد: اگر امروز در دنیا شاهد جنگ و انتقام هستیم و رژیم کودک کش صهیونیستی جز انتقام و خون و خشونت چیزی نمی فهمد برای آن است که از زبان و معرفت و فضیلت سعدی بویی نبرده است.

او با بیان اینکه امروز باید پرچم صلح و همزیستی مسالمت آمیز را از شیراز برافراشته کنیم، گفت: کاش دنیا بجای نفت و پتروشیمی زبان سعدی و حافظ می‌شناخت.

وزیر میراث فرهنگی گفت: جمع شده ایم تا از این جغرافیا فریاد برآوریم که دنیای جنگ و انتقام امروز از فرهنگ سعدی فاصله گرفته است. کاش می‌توانستیم با زبان، رسانه و دانشگاه خود زبان سعدی را در دنیای امروز به یک گفتمان تبدیل کنیم تا جهان از این چشمه جوشان سیراب می‌شد.

صالحی امیری افزود: ما در کنار اقیانوس هستیم و تشنه لب به دنبال قطره می‌گردیم، این سرمایه بزرگ را داریم و جهانیان باید ما را از دروازه سعدی بشناسند. دانشگاه، حوزه و آموزش و پرورش و نهادهای فرهنگ کشور باید بدانند که راه نجات بشر و نجات دنیای امروز سعدی و حافظ است.

برنامه پایانی آئین آغازین هفته بزرگداشت سعدی، اجری رپرتوار «وصال یار» با خوانندگی حمیدرضا ترکاشوند، بود که نوایی دلنواز و لحظات هنرمندانه ای را برای تماشاگران و مخاطبان از جنس شعر و اندیشه و ادبیات این شاعر پرآوازه به ارمغان آورد.