اخبار غیر فعال ها

دنیای اقتصاد: جنگل‌های چالوس روزهاست که در محاصره آتش گرفتار مانده است؛ همان چالوسی که سرسبزی همیشگی آن یکی از جاذبه‌های سفر به نوار شمالی کشور است. آنچنان‌ که لذت سفر را درختان پیچیده به‌هم در دره و کوه‌های چالوس دوچندان می‌کرد و به قول تهرانی‌ها، شمال از همان اولین درخت چالوس شروع می‌شد. اما همان جنگل‌ها و درختان که پیش‌تر درگیر کاهش شدید بارش بودند، حالا طعمه حریق شده‌اند؛ حریقی که مهار آن به سبب تنش آبی و البته دشواری دسترسی به مناطق آتش گرفته باعث شد تا جان بگیرد و عمرش به درازا بکشد.

گاهی برخی از علوم را می‌توان در قدمت جوامع به‌راحتی مشاهده کرد. در آداب آیینی و ملی ایران ضرب‌المثل زیبا و در فراخور مهندسی مواد و متالورژی می‌توان یافت که به این شرح است: «خاک را به هنر کیمیا کنیم». به‌راحتی می‌توان دریافت که منظور از خاک همان خاکی است که دارای ارزش بوده و به خاطر آن کیمیاگری را به طرح مثال کشیده‌اند. کیمیاگری در جوامع گذشته دارای ارزش و اهمیت خاص بوده که شامل تغییرات و فعل‌وانفعالات است و به تولید محصولات منتهی شده است. از‌این‌رو می‌توان کیمیاگری را به مهندسی مواد و متالورژی نسبت داد و خاک را به فرآورده‌های معدنی و سنگ معدنی که دارای ارزش و سرمایه‌هایی باورنکردنی هستند و به حساسیت مهندسی مواد و متالورژی از خاک تا کیمیاگری اشاره کرد.

بیست‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی متالورژی، فولاد، ریخته‌گری، آهنگری و صنایع وابسته (ایران متافو) در حالی برگزار می‌شود که اقتصاد ایران بیش از هر زمان دیگری به افزایش بهره‌وری، صادرات صنعتی، توسعه زنجیره ارزش فلزات و ارتقای فناوری نیاز دارد. در این گزارش ضمن تشریح جایگاه صنعت فولاد در اقتصاد ایران و بررسی نقش نمایشگاه «ایران متافو» در گسترش این صنعت پایه، به این پرسش کلیدی پاسخ می‌دهیم که نمایشگاه بین‌المللی متالورژی، فولاد، ریخته‌گری، آهنگری و صنایع وابسته چگونه می‌تواند به بهبود اقتصاد ایران کمک کند؟

براساس داده‌های بین‌المللی، مجموع منابع مس شناسایی‌شده و اکتشاف‌نشده جهان در سال ۲۰۲۴ حدود ۶/ ۵ میلیارد تن برآورد می‌شود. از این میان، ۱/ ۲ میلیارد تن منابع شناسایی‌ شده و حدود یک میلیارد تن ذخایر قطعی اقتصادی است. ظرفیت تولید فعلی معادن جهان نزدیک به ۲۸ میلیون تن در سال است، درحالی‌که تولید واقعی ۴/ ۲۲ میلیون تن گزارش شده است. این آمار نشان می‌دهد با وجود رشد تقاضا در صنایع کلیدی همانند خودروسازی، انرژی‌های تجدیدپذیر و زیرساخت‌های الکترونیکی، ریسک اتمام ذخایر مس در کوتاه‌مدت پایین ارزیابی می‌شود.

اوراق سپرده مس، بحث تازه و جذابی در حوزه بازار سرمایه است، ابزاری که ظرفیتی ایجاد کرده تا هم سرمایه‌گذاران خرد و هم تولیدکنندگان بتوانند از آن بهره ببرند و نقش مهمی در توسعه بازار مس و فرآورده‌های آن در ایران ایفا کنند. در مهرماه امسال (تنها یک ماه)، ۴۰۴ اوراق سپرده مس در بورس کالای ایران راه‌اندازی شد. پیش از این، تجربه اوراق سپرده طلا، نقره و برخی دیگر از فلزات را داشتیم، اما ضرورت ایجاد اوراق سپرده بر مبنای مس، با توجه به جایگاه ایران در تولید این فلز و فرآورده‌های آن، به‌طور کامل مشهود بود. پس از جلسات متعدد و بررسی‌های کارشناسی، بورس کالا تصمیم به راه‌اندازی این بازار گرفت و این اقدام اجرایی شد.

صنعت فولاد به‌عنوان یکی از پیشران‌های اقتصادی و صنعتی در کشورمان، در هفت‌ ماه نخست سال جاری مسیری پرچالش و همراه با نقاط امید را پشت سر گذاشته است. اگرچه در ظاهر به‌نظر می‌رسد محدودیت‌های انرژی و شرایط محیطی می‌توانست این صنعت را بیش از گذشته زمین‌گیر کند، اما فولادسازان در کشورمان با اتکا به برنامه‌ریزی و اقدامات جبرانی توانستند از کاهش شدید تولید جلوگیری کرده و در شش‌ ماه نخست سال، رشدی یک تا دودرصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل ثبت کنند. این رشد کوچک و مهم، نتیجه مجموعه‌ای از تلاش‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایی بود که اگر استمرار پیدا می‌کرد، می‌توانست صنعت فولاد را در جایگاهی بالاتر از وضع فعلی قرار دهد.

ایران‌ متافو مهم‌ترین رویداد در حوزه صنایع فلزی و متالورژی است، نمایشگاهی سالانه که تولیدکنندگان، تامین‌کنندگان، سازندگان تجهیزات، سرمایه‌گذاران و کارشناسان فنی را در فضای مشترک گرد هم می‌آورد. این رویداد در سال‌های گذشته با مساحت بیش از ۲۰ هزار مترمربع فضای نمایشگاهی و میزبانی از صدها شرکت داخلی و خارجی و ده‌ها هزار بازدیدکننده تخصصی، جایگاهی فراتر از نمایشگاه ملی یافته و عملاً به محور منطقه‌ای زنجیره‌های تامین فلز در خاورمیانه تبدیل شده است.

بیست‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی متالورژی (ایران متافو) به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای صنعت متالورژی (زنجیره کامل از معدن تا محصول نهایی) به‌عنوان بزرگ‌ترین رویداد منطقه از ۲۹ آبان به مدت چهار روز برگزار می‌شود. البته ایران متافو ۱۴۰۴ در شرایطی برگزار می‌شود که صنایع معدنی و فلزی در کشورمان در کنار توسعه ظرفیت‌های داخلی، با چالش‌های جدی ناشی از تحریم‌ها و محدودیت‌های تامین انرژی مواجه‌اند. آن‌گونه که سمیه خلوصی، معاون برنامه‌ریزی و توانمندسازی ایمیدرو، تاکید می‌کند، این رویداد تنها نمایشگاه نیست، بلکه بستری برای ارائه توان ساخت داخل، ایجاد ارتباط میان تولیدکنندگان، فناوران و مصرف‌کنندگان و کاهش ریسک‌های زنجیره تامین تجهیزات و فناوری‌های نوین محسوب می‌شود. معاون برنامه‌ریزی و توانمندسازی ایمیدرو، برگزاری بیست‌ودومین دوره ایران متافو را فرصتی برای نمایش توان تولید و ساخت داخل و بسترساز همکاری‌های داخلی و خارجی در صنعت متالورژی می‌داند. او می‌گوید، این رویداد می‌تواند در شرایط محدودیت‌های بین‌المللی با شناسایی شرکت‌های فناور، کاهش ریسک تامین تجهیزات و توسعه زنجیره فلزی کشور نقش‌آفرینی کند. به‌دلیل اهمیت این رویداد به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای نمایشگاهی در منطقه، با وی به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

طلا به‌عنوان دارایی استراتژیک در اقتصاد جهانی مطرح بوده است. این فلز گرانبها نقش چندوجهی ایفا می‌کند: از یک‌سو به‌عنوان ذخیره ارزش و پشتوانه پولی از سوی بانک‌های مرکزی نگهداری می‌شود و از سوی دیگر به‌عنوان دارایی امن در زمان بی‌ثباتی‌های اقتصادی و سیاسی به آن پناه برده می‌شود. پس از کنار گذاشته شدن سیستم استاندارد طلا در دهه ۱۹۷۰، طلا همچنان بخش مهمی از ذخایر رسمی کشورها باقی مانده است. به‌طوری‌که بانک‌های مرکزی جهان در سال ۲۰۲۴ در مجموع حدود یک‌پنجم کل طلای جهان را در اختیار داشتند. این حجم انبوه ذخایر طلا، همراه با قیمت‌های بالای آن، سبب شده طلا پس از دلار آمریکا به دومین دارایی ذخیره‌ای بزرگ جهان از نظر ارزش بازار تبدیل شود.

در چهار سال گذشته، صنعت فولاد (به‌عنوان سومین صنعت بزرگ کشورمان) زیر فشار ناتوانی دولت در تامین پایدار انرژی قرار گرفته است؛ فشاری که نه‌تنها ظرفیت تولید، بلکه اعتماد تولیدکنندگان به سیاست‌گذاری را نیز تخریب کرده است. در این مدت، واحدهای فولادی به‌طور متوسط سالانه سه ماه کامل با تعطیلی اجباری مواجه بوده‌اند؛ تعطیلی‌هایی بدون برنامه، بدون جبران و بدون آنکه نهادی مسئولیت آن را بپذیرد.

ایران با داشتن پنجمین ذخایر معدنی جهان به ارزش بیش از ۲۷ هزار میلیارد دلار، ظرفیت بالایی برای رشد اقتصادی و ارزآوری در بخش غیرنفتی دارد؛ چالش‌های کمبود انرژی، تجهیزات فرسوده، مشکلات ارزی و قوانین ناپایدار مانع استفاده کامل از این فرصت‌ها شده و مسیر توسعه پایدار بخش معدن و صنایع معدنی را با محدودیت مواجه کرده است.

تحقق رشد ۱۳درصدی در بخش معدن طی برنامه هفتم توسعه، مستلزم فراهم بودن مجموعه‌ای از الزامات ساختاری، حقوقی و سیاستی است. الزاماتی که بدون توجه به آنها، دستیابی به اهداف تعریف‌شده صرفاً در حد شعار باقی می‌ماند. امروز بخش معدن و صنایع معدنی، بنا به ارزیابی بسیاری از کارشناسان، به یکی از مهم‌ترین ارکان اقتصادی در کشورمان تبدیل شده و در برخی شاخص‌ها حتی با صنعت نفت و پتروشیمی قابل مقایسه است. بااین‌حال، فقدان زیرساخت‌های لازم و کاستی‌های سیاستی، ظرفیت واقعی این بخش را محدود کرده است.

بیست‌ودومین دوره نمایشگاه بین‌المللی متالورژی-ایران متافو از ۲۹ آبان تا ۲ آذر ۱۴۰۴ در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار می‌شود. اما چرا حضور در ایران متافو و بازدید از این نمایشگاه اهمیت دارد؟ شاید بهتر باشد در ابتدا درباره مزایای حضور در این رویداد نمایشگاهی پاسخ داد و سپس به دلایل اهمیت آن در اقتصاد ایران پاسخ داد.

با توجه به اینکه دنیای پیرامون بشری تحت مواد گوناگونی است، از این‌رو نقش مهندسی مواد و متالورژی در زندگی جوامع بشری زیاد و پرکاربرد است. شاید نتوان نادیده گرفت، ولیکن تمامی وسایل پیرامونی ما دارای موادی هستند که سایر علوم باید با همکاری مهندسی مواد و متالورژی، به بهره‌برداری و تولید آن اقدام کنند. در نتیجه نقش مهندسی مواد و متالورژی در تولید و فرآیندهای قبل از تولید و در حوزه معدن و در فرآیندهای تولیدی و شکل‌دهی و محافظت و تامین تجهیزات و بازیافت کامل واضح بوده و نقش این رشته در این عملکردها غیرقابل اجتناب است.

یک‌بار دیگر با افتخار در بزرگ‌ترین و جامع‌ترین گردهمایی صنعت فلزات در خاورمیانه، یعنی نمایشگاه بین‌المللی متالورژی (IranMetafo ۲۰۲۵)، میزبان صنعتگران محترم، استادان فرهیخته جامعه بزرگ و توانمند متالورژی هستیم.

بخش معدن و صنایع معدنی نقش حیاتی در اقتصاد ایران ایفا می‌کند. با وجود سهم بالای ایران از تولید جهانی این محصولات، به دلیل تمرکز بر محصولات خام و کمتر فرآوری‌شده، درصد ناچیزی از صادرات جهانی این محصولات از آن ایران است. مطابق یافته‌ها، درجه پیچیدگی محصولات معدنی ایران پایین‌تر از متوسط جهانی بوده و تمرکز بر صادرات محصولات کمتر فرآوری‌شده را نشان می‌دهد. حدود ۸۵ درصد صادرات ایران بر تولید آهن و فولاد پایه و تولید محصولات پایه مسی و آلومینیومی متمرکز است.

ایران، کشوری که در میان ۱۰ تولیدکننده برتر فولاد جهان قرار دارد و از ذخایر غنی مس و آلومینیوم بهره می‌برد، صنعتی استراتژیک را در دل خودش جای داده است که نقش حیاتی در اقتصاد غیرنفتی ایفا می‌کند. این صنعت، با تمام فرازونشیب‌هایش، هر سال در یک رویداد بزرگ، توانمندی‌ها، چالش‌ها و آرزوهایش را به نمایش می‌گذارد: نمایشگاه بین‌المللی متالورژی ایران (ایران متافو). بیست‌ودومین دوره این نمایشگاه، نه‌تنها جشن دو دهه و اندی تجربه و تخصص است، بلکه به مثابه آینه‌ای تمام‌نما از وضع کنونی صنعت فلزات ایران عمل می‌کند؛ آینه‌ای که هم نقاط قوت بومی‌سازی و خودکفایی را نشان می‌دهد و هم چالش‌های ساختاری و پتانسیل‌های تحقق‌نیافته را.

در روز گذشته، بازارهای ارز و طلا بار دیگر تحت‌تاثیر مجموعه‌ای از اخبار هسته‌ای، سیگنال‌های دیپلماتیک و داده‌های تازه از سیاستگذاری ارزی کشور، با رشد قابل‌توجه قیمت‌ها روبه‌رو شدند. دلار آزاد با افزایش ۳۷۰ تومانی از ۱۱۲ هزار و ۶۷۰ تومان به ۱۱۳ هزار و ۴۰ تومان رسید و بار دیگر سطحی بالاتر از مقاومت‌های روزهای گذشته را لمس کرد. هم‌زمان، سکه امامی با ۷۸۵ هزار تومان رشد تا سطح ۱۱۶‌میلیون و ۴۹۰ هزار تومان پیش رفت و طلای ۱۸ عیار نیز با افزایش ۲۴۲ هزار تومانی در محدوده ۱۱‌میلیون و ۳۶۵ هزار تومان قرار گرفت؛ رشدی که از هم‌سویی انتظارات افزایشی در بازار ارز و طلا حکایت دارد.

در مهرماه سال جاری، نمایندگان مجلس حذف چهار صفر از پول ملی را به تصویب رساندند. پس از آن شورای نگهبان از عدم مغایرت لایحه حذف چهار صفر از پول ملی با موازین شرع و قانون اساسی خبر داد.

بررسی قیمت خودروهای داخلی در ماه میانی پاییز نشان می‌دهد بازار در این دوره با روندی باثبات و نسبتا آرام همراه بوده‌است. در این بازه، قیمت انواع خودروهای تولید داخل به‌‌‌‌‌طور میانگین تنها حدود سه‌درصد افزایش داشته؛ رشدی محدود که از تلاطم‌های شدید ماه‌های گذشته فاصله دارد. آنچه مشخص است جهش نرخ ارز همچنان مهم‌ترین عامل جهت‌‌‌‌‌دهنده به رفتار بازار تلقی می‌شود و می‌توان گفت تغییرات ارزی نقش اصلی را در همین افزایش محدود قیمت‌ها ایفا کرده‌است.

علی مطهری در واکنش به دستور پزشکیان در مورد حجاب نوشت: این گام اول است برای جبران صحبت‌های قبلی ایشان که موجب ترویج بی‌حجابی شد.

وزیر کشور گفت: تاکنون ۱ و نیم میلیون اتباع از کشور خارج شدند.

اسماعیل سقاب اصفهانی گفت: در هیچ جلسه حزبی، جناحی یا سیاسی شرکت نکرده‌ام. هیچ عضویتی هم ندارم.

مژده ساجدین، داستان‌نویس درگذشت.

وزیر کشور اعلام کرد که مقصران حادثه اخیر در اهواز عزل شدند.

شرکت کلمبیاشیپ‌منیجمنت اعلام کرد که ایران نفتکش تالارا با تمام ۲۱ خدمه آن را آزاد کرده است.

رئیس جمهور «قانون حمایت از ایرانیان خارج از کشور»، «تفسیر ماده ۲۴ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران و دهیاران» و «قانون فهرست قوانین و احکام نامعتبر در حوزه ایثارگران» را برای اجرا به دستگاه‌های ذیربط ابلاغ کرد.

رئیس سازمان حج و زیارت در خصوص محتوای نامه رئیس جمهور به ولیعهد عربستان توضیحاتی ارائه داد.

یک میدان جدید گازی به نام توس در ۴۰ کیلومتری میدان گازی خانگیران کشف شده است.

در پی تنش‌های شدید اخیر میان چین و ژاپن، سخنگوی وزارت خارجه چین اظهارات نخست وزیر ژاپن را محکوم کرد.