روند معکوس تقاضا در صنعت سیمان
از بعد تکنولوژیک نیز حدود ۸۰درصد تجهیزات فنی و مهندسی و دانش مربوط به این صنعت در کشور موجود است. از طرفی براساس قیمت‌های مصوب داخلی حدود ۵/ ۲درصد و براساس قیمت‌های جهانی حدود ۴درصد از تولید ناخالص ملی کشور در اختیار صنعت سیمان قرار دارد. نکته مهم دیگر اینکه صنعت سیمان یکی از صنایع انرژی‌بر به‌حساب می‌آید. این صنعت ۱۴درصد مصرف انرژی صنایع و ۳درصد مصرف انرژی کل کشور را به خود اختصاص داده است. انرژی مصرفی در صنعت سیمان به دو صورت نیروی الکتریکی و حرارتی است که حدود ۲۰درصد از سبد انرژی صنعت سیمان مربوط به انرژی الکتریکی و حدود ۸۰درصد آن مربوط به انرژی حاصل از سوخت‌های فسیلی نظیر مازوت و گاز است؛ به‌طور متوسط برای تولید هر تن سیمان ۱۱۰ کیلووات برق و معادل ۱۰۰ لیتر مازوت مصرف می‌شود و دولت یارانه انرژی بالایی را به این صنعت پرداخت می‌کند.
با توجه به اینکه سیمان فرآورده‌ای است حجیم که ارزش آن به نسبت فضایی که اشغال می‌کند بسیار پایین است، عواملی نظیر مسافت و هزینه حمل‌ونقل در فروش و صادرات سیمان بسیار تاثیرگذار هستند. کما اینکه امروزه اگرچه سیمان با قیمت هر تن ۳۱۰ هزار تومان از درب کارخانه به فروش می‌رسد، اما درنهایت باقیمتی بیش از ۶۰۰ هزار تومان توسط واسطه‌ها به دست مصرف‌کننده می‌رسد. گرانی سیمان یک روی سکه است و کمبود سیمان در بازار به دلیل قطع برق شرکت‌های سیمانی روی دیگر این چالش به شمار می‌رود. بنابراین در حالی که در سال ۹۹ سیمان مازاد بر نیاز بازار تولید می‌شد و شرکت‌ها برای فروش آن با مشکل مواجه بودند، در سال ۱۴۰۰ نیاز بازار به‌سختی تامین می‌شود. شرکت سیمان ساروج اصفهان با ظرفیت ۲ هزار تن کلینکر در روز معادل ۶۰۰ هزار تن در سال با هدف تولید سیمان مورد نیاز کشور و به‌ویژه استان اصفهان و اشتغال‌زایی در سال ۱۳۸۲ در منطقه مهردشت واقع در شهرستان نجف‌آباد استان اصفهان احداث شد. این محل به دلیل دسترسی آسان به شاهراه مرکزی ایران از شمال به جنوب و غرب به شرق و همچنین منابع غنی سنگ‌آهک با مرغوبیت منحصر به فرد شرایط مناسبی را برای تولید سیمان باکیفیت فراهم آورده است.
سیمان را نمی‌توان در انبار نگه داشت
مدیرعامل «سیمان ساروج اصفهان» به خبرنگار «دنیای اقتصاد» می‌گوید: در شرایط کنونی یکی از مشکلات اصلی صنعت سیمان حضور افراد فاقد مجوز به‌عنوان خریدار در بازار است و از طرفی شرکت‌های تولیدکننده هم موظف به فروش سیمان به این افراد هستند. واقعیت این است که تولیدکننده هم نمی‌تواند سیمان را تولید و انبار کند چون به دلیل حجیم بودن، بلافاصله بعد از چند روز انبارها پر می‌شود.
حمیدرضا صمدی گفت: مشکلات قطع برق این روزها صدای تولیدکننده‌های سیمان را درآورده است. آنها معتقدند دولت باید تدابیری برای مدیریت مصرف برق و سوخت اتخاذ کند نه اینکه با شروع دوران پیک مصرف، بلافاصله سراغ قطع برق شرکت‌های سیمانی بیایند. مدیرعامل سیمان ساروج اصفهان اما نظری متفاوت دارد. «قطعا هیچ تولیدکننده‌ای از قطع برق و سوخت راضی نیست، اما واقعیت این است که در حال حاضر مشکل کمبود برق در کشور وجود دارد و به‌طور طبیعی اولویت با مشترکان خانگی است، اما انتظار ما هم این است که دولت برنامه‌ای برای مدیریت مصرف در نظر بگیرد. علاوه بر این ما مردم هم در به وجود آمدن این وضعیت بی‌تقصیر نیستیم و صرفه‌جویی در مصرف انرژی را به‌عنوان یک ضرورت انکارناپذیر نپذیرفته‌ایم. به‌طور نمونه نوع پوشش ما در محیط خانه منطبق بر فصول سال نیست.»
تاثیر حمل‌ونقل بر سیمان
وی با بیان اینکه علاوه بر قطعی برق و کاهش تولید سیمان بخش زیادی از افزایش قیمت ناشی از افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل است وکسی در این میان مقصر نیست، می‌افزاید: در سال ۹۹ تولیدکننده‌ها به دنبال جذب مشتری برای سیمان تولیدی خود بودند، اما در سال جدید این روند بالعکس شده و به دلیل اینکه برای تامین نیاز سایر استان‌ها، از استان‌های دیگر سیمان وارد می‌کنند، هزینه حمل‌ونقل و متعاقب آن قیمت نهایی افزایش می‌یابد.
این تولیدکننده معتقد است: برای اینکه صنعت سیمان در مسیر درستی حرکت کند، باید اقتصاد کشور در مسیر درست باشد چون تمامی متغیرهای اقتصادی زنجیروار به هم متصل هستند. امروز هزینه استهلاک بالای بخش حمل‌ونقل باعث شده قیمت‌های حمل افزایش یابد و نهایتا قیمت سیمان تا این اندازه متاثر شود. بنابراین نمی‌توان صنعت سیمان را جدا از اقتصاد کلان دید.
