دنیای اقتصاد: مخالفان مسلح سوریه پس از پیشرویهای چند روز اخیر خود که ابتدا از حلب آغاز شد و به حماة رسید، روز شنبه از جنوب سوریه حرکت خود را به سمت دمشق آغاز کردند و صبح روز یکشنبه کنترل آن را در دست گرفتند.
با فرار اسد و فروپاشی رژیم او پرسشهای بسیاری نزد افکار عمومی و محافل فکری در دنیا مطرح شده است. هر کسی از «ظن» خود «یار» تحلیلی شده و بُعدی از ابعاد این فروپاشی خیرهکننده را مورد بررسی قرار داده است.
یون سوکیول، رئیسجمهور کرهجنوبی بهدلیل تلاش نافرجام برای اعمال حکومت نظامی، در بحبوحه درخواستها برای کنارهگیری از قدرت و عمیقتر شدن بحران رهبری، از خروج از کشور منع شده است.
ائتلافی از گروههای مسلح سوری اوایل صبح دیروز یکشنبه (۸ دسامبر برابر با ۱۸ آذرماه) ورود خود به دمشق و سقوط رسمی پایتخت سوریه را اعلام کردند. گزارش تمام خبرگزاریها حاکی از این بود که اسد گریخته است و نشانی از او نیست. در ساعات اولیه دیروز یکشنبه اخبار ضد و نقیضی از سرنوشت اسد به گوش میرسید. اگرچه «باراک راوید»، خبرنگار آکسیوس به نقل از یک مقام اسرائیلی نوشت که «رئیسجمهور سوریه حوالی بامداد یکشنبه دمشق را ترک و به پایگاه روسیه در سوریه رفت تا از آنجا به مقصد مسکو سفر کند»
بحران کرهجنوبی با تحقیقات کیفری از رئیسجمهور عمیقتر شد
بر اساس گزارش رسانههای کرهجنوبی، بحران رهبری این کشور روز یکشنبه عمیقتر شد؛ زیرا دادستانها یون سوکیول، رئیسجمهور این کشور را بهعنوان موضوع تحقیقات کیفری درباره تلاش هفته گذشته در برقراری حکومت نظامی معرفی کردند و وزیر دفاع سابق وی نیز بازداشت شد. به گزارش رویترز، یون در اواخر روز شنبه از یک رای استیضاح در پارلمان تحت رهبری مخالفان، جان سالم به در برد که درخواست برای استیضاح بهدلیل تلاش کوتاهمدت او برای اعمال حکومت نظامی در روز سهشنبه گذشته صورت گرفت، اما استیضاح صورت نگرفت و رهبر حزب حاکم نیز تصریح کرد که خود رئیسجمهور زودتر از موعد رأسا کنارهگیری خواهد کرد. این پیشنهاد که به نظر میرسد روز یکشنبه مورد موافقت ضمنی نخستوزیر منصوب یون قرار گرفت، با محکومیت قانونگذاران مخالف مواجه شد که گفتند این یکی دیگر از تصاحب قدرت غیرقانونی برای تفویض اختیار بدون استعفا یا استیضاح است.
یکشنبه، ۱۸ آذر ۱۴۰۳
سفیر پیشین ایران در اردن در گفتگو با دنیای اقتصاد؛
دنیای اقتصاد: مخالفان مسلح سوریه پس از پیشرویهای چند روز اخیر خود که ابتدا از حلب آغاز شد و به حماة رسید، روز شنبه از جنوب سوریه حرکت خود را به سمت دمشق آغاز کردند و صبح روز یکشنبه کنترل آن را در دست گرفتند.
شهرهای سوریه دومینووار به دست متحدان ترکیه میافتد
بر اساس آخرین اخبار تا لحظه تنظیم این گزارش، تروریست های شورشی به ۲۰ کیلومتری دمشق رسیده اند. منابع می گویند اکنون ۸ استان از ۱۳ استان سوریه به دست تروریست های شورشی افتاده است. همچنین شورشیان سوری دیروز شنبه (۷دسامبر برابر با ۱۷آذر) گفتند که کنترل شهر «درعا» در جنوب - زادگاه قیام سال۲۰۱۱ علیه بشار اسد و چهارمین شهری که نیروهای وی در یک هفته از دست دادهاند - را بهدست گرفتند. «سلیمان الخالدی» و «تیمور ازهاری» در گزارش دیروز ۷ دسامبر در رویترز نوشتند، منابع شورشی افزودند که ارتش با خروج منظم از درعا بر اساس توافقی که به نیروهای ارتش اجازه عبور امن به پایتخت - دمشق، در حدود ۱۰۰کیلومتری (۶۰مایلی) شمال را میدهد- موافقت کرد. ویدئوهای پخششده در رسانههای اجتماعی شورشیان را با موتورسیکلت و برخی دیگر را در حال صحبت با ساکنان این شهر در خیابانها نشان میدهد. با سقوط درعا، نیروهای اسد طی یک هفته چهار مرکز مهم را به شورشیان تسلیم کردند.
دنیایاقتصاد: یون سوکیول، رئیسجمهور کرهجنوبی، پس از آنکه رایگیری علیه وی توسط قانونگذاران حزب حاکم در روز شنبه تحریم شد، از استیضاح جان سالم به در برد. در یکی دیگر از روزهای پر جنب و جوش پارلمان کرهجنوبی، تعدادی از قانونگذاران پیش از رایگیری برای استیضاح رئیسجمهور یون بهدلیل تصمیم وی برای اعمال یک دوره کوتاهمدت حکومت نظامی در هفته گذشته، پارلمان را ترک کردند. فقط دو نفر در داخل ماندند؛ درحالیکه یک قانونگذار حاکم که بازگشته بود به این پیشنهاد رای منفی داد. به گزارش سیانان، حداقل ۲۰۰قانونگذار برای انجام رایگیری لازم بود. بیرون از سالن اصلی، صدای نمایندگان اپوزیسیون شنیده میشد که فریاد میزدند: «به داخل بروید!» و آنها را «بزدل» خطاب میکردند.
دنیایاقتصاد: در حمله جدید اسرائیلیها به غزه کودکان هدف قرار گرفتند. به گزارش خبرگزاری وفا، بیش از ۲۶ نفر از جمله ۶کودک و ۵زن در حملات اسرائیل به اردوگاه آوارگان نصیرات در مرکز غزه به شهادت رسیدند. همچنین گزارشهای الجزیره نشان میدهد که در این حمله بیش از ۶۰نفر زخمی شدهاند. این خبرگزاری در ادامه نوشت: آژانس دفاع مدنی غزه اعلام کرد: بیمارستان اندونزی در شمال بیتلاهیه غزه مورد حمله اسرائیل قرار گرفت که در آن حداقل ۲۹نفر در یکسری حملات هوایی به بیمارستان کمال العوده و نزدیک آن به شهادت رسیدند. خبرنگار الجزیره در غزه گزارش میدهد که تانکها و پهپادهای اسرائیلی در اطراف کمال العوده به هر جسم متحرکی شلیک میکنند، چه در داخل بیمارستان و چه در نزدیکی آن.جنگ اسرائیل علیه غزه از ۷اکتبر۲۰۲۳ تاکنون حداقل ۴۴هزار و ۶۱۲فلسطینی را به شهادت رسانده و ۱۰۵هزار و ۸۳۴نفر را زخمی کرده است. در روز هفتم اکتبر حداقل هزار و ۱۳۹نفر در جریان حملات حماس در اسرائیل کشته شدند و بیش از ۲۰۰نفر به اسارت درآمدند.
هزاران نفر از مردم «حمص» پنجشنبه شب و اوایل صبح دیروز (جمعه) این شهر در مرکز سوریه را ترک کردند. «الشرق الاوسط» در گزارش دیروز(جمعه) نوشت، فرار مردم در حالی است که نیروهای «هیئت تحریرالشام» در حال پیشروی هستند. تروریستهای «هیئت تحریرالشام» شهرهای مهم «حلب» در شمال و «حما» در مرکز را تصرف کردند و این یکی از اتفاقات مهم در سوریه در ۱۴سال گذشته است. به نوشته الشرق الاوسط، «دیدهبان سوری حقوق بشر» اعلام کرد که هزاران نفر از مردم در حال فرار به سوی مناطق ساحلی غربی هستند که از مراکز دولت دمشق است.
امروز برای استیضاح رئیسجمهور کرهجنوبی رایگیری میشود
تصمیم ناگهانی رئیسجمهور کرهجنوبی برای برقراری حکومت نظامی و بعد از آن آشفتگی سیاسی در این کشور، موجب شد که حتی رهبر حزب حاکم نیز از تعلیق رئیسجمهور این کشور حمایت کند.
افراطیهای دو طیف متفاوت دست به دست هم دادند تا دولت بارنیه، نخستوزیر فرانسه را منحل کنند. این اقدام از سال۱۹۶۳ به اینسو بیسابقه بوده است. به گزارش رویترز، روز چهارشنبه، چپهای افراطی موسوم به «فرانسه نافرمان» پس از رای عدم اعتماد به دولت میشل بارنیه، نخستوزیر فرانسه، خواستار استعفای امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه شد؛ اما مکرون گفت که تا آخر دوره خود در قدرت باقی میماند.
دیدهبانی دیپلماسی؛ دریچهای برای بررسی اوضاع سیاست خارجی ایران
دنیای اقتصاد: بازگشت تنشها به سوریه، بار دیگر نام ابومحمد الجولانی سرکرده گروه تروریستی هیئت تحریر الشام (جبهه النصره سابق) را به میان آورده است؛ اما آنچه جولانی ۲۰۲۴ را از جولانی ۲۰۱۲ متمایز میکند، از تغییرات ظاهری در محاسن و لباسها تا تلاش برای نشان دادن تغییرات در افکار و روشها است که بتواند او را به عنوان رهبر اپوزیسیون و معارضه جدید سوریه معرفی کند.
دیروز سهشنبه هزاران نفر از مردم گرجستان برای ششمین روز متوالی در مقابل پارلمان کشورشان تظاهرات کردند. این تظاهرات بحران سیاسیای را تشدید کرد که دولت طرفدار روسیه را در برابر کسانی قرار داده که خواهان روابط نزدیکتر با غرب هستند. «والری هاپکینز» در گزارش دیروز سهشنبه ۳دسامبر در نیویورک تایمز نوشت، در مرکز ثقل این درگیری، اعلان هفته گذشته حزب حاکم «رویای گرجستان» قرار دارد که گفته بود این کشور مذاکرات درباره عضویت در اتحادیه اروپا را تا سال۲۰۲۸ به تعویق خواهد انداخت. رئیسجمهور «سالومه زورابیشویلی» که طرفدار الحاق به اتحادیه اروپا است، مشوق آن هزاران نفری است که هر شب برای اعتراض به این تعویق به خیابانها آمدهاند. او روز دوشنبه به «رادیوی فرانسه اینترنشنال» گفت: «ما میخواهیم سرنوشت اروپاییمان به ما بازگردانده شود.» تظاهراتی که از پنجشنبه گذشته (۸آذرماه) در تفلیس، پایتخت گرجستان آغاز شد به نشانه افزایش خشم از دولت به شهرهای سراسر کشور سرایت کرد.
دنیای اقتصاد: «یون سوک یول»، رئیسجمهور کرهجنوبی، با متهم کردن مخالفان به فعالیتهای «ضد دولتی» در این کشور «حکومت نظامی اضطراری» اعلام کرد. وی عصر دیروز سهشنبه گفت که از طریق حکومت نظامی کشوری آزاد و دموکراتیک را بازسازی خواهد کرد. به گزارش الجزیره، «یون» در یک سخنرانی زنده تلویزیونی گفت: «برای محافظت از یک کرهجنوبی لیبرال در برابر تهدیدهای نیروهای کمونیست کرهشمالی و برای از بین بردن عناصر ضددولتی... من از این طریق حکومت نظامی اضطراری اعلام میکنم.» از زمان روی کار آمدن «یون» در سال۲۰۲۲، وی در تلاش برای پیشبرد برنامههای خود علیه پارلمانی بوده که تحت کنترل مخالفان بوده است.
دنیایاقتصاد: در حملات رژیم صهیونیستی به دو شهرک در جنوب لبنان -«طلوسه» و «حاریص»- حداقل ۹ نفر جان خود را از دست داده و سه نفر زخمی شدند. «مایا گبیلی» و «آدام مکاری» در گزارش دیروز سهشنبه در رویترز نوشتند، در روز دوشنبه (۱۲آذرماه) نیز مقامات لبنانی از جان باختن دو نفر دیگر در حملات اسرائیل به دیگر مناطق جنوب لبنان، از جمله یک عضو امنیتی دولتی در حین انجام وظیفه خبر دادند. به دنبال حملات اسرائیل، حزبالله نیز موشکهایی به مواضع نظامی اسرائیل در منطقه مورد مناقشه «مزارع شبعا» شلیک کرد و آن را «حمله هشدار دفاعی» خواند. ساکنان بیروت نیز صدای هواپیماهای بدون سرنشین را شنیدند که در ارتفاعات پایین پرواز میکرد. گزارشگران رویترز معتقدند آتشبس در «وضعیت شکننده» قرار دارد.
دنیایاقتصاد: به گفته مقامات اسرائیلی و تصاویر ماهوارهای، ارتش اسرائیل در ماههای اخیر حضور خود را در مرکز غزه گسترش داده است، به ساخت استحکامات نظامی پرداخته و ساختمانهای فلسطینی را تخریب کرده است؛ اقدامی که نشان میدهد ممکن است برای اعمال کنترل طولانیمدت بر این منطقه آماده شود.
دنیایاقتصاد: بخشش فرزند از سوی پدر مورد عجیبی در دنیا نیست؛ اما اگر پدر رئیسجمهور باشد و فرزند در آستانه ورود به زندان، این میتواند به «رانت» تعبیر شود. بایدن که فرزند خود را در آخرین ماه ریاستجمهوریاش بخشید تا از زندان رهایی یابد، مورد انتقاد دو حزب قرار گرفته است. پس از جمهوریخواهان حالا نوبت به دموکراتهای میانهرو رسیده است که از رئیسجمهور آمریکا انتقاد کنند و این تصمیم را «خودخواهانه» خواندند. به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، قانونگذارانی از خود حزب بایدن، تصمیم رئیسجمهور را موجب کاهش ایمان آمریکاییها به دموکراسی و حاکمیت قانون دانستند.
به گفته دو منبع ارتش سوریه، تعدادی از نیروهای تازهنفس مقاومت عراق وارد سوریه شده و به سمت شمال سوریه حرکت کردند تا نیروهای ارتش سوریه را که در حال نبرد با تروریستها هستند، تقویت کنند. یک منبع ارشد ارتش سوریه به رویترز گفت: «دهها نیروی حشدالشعبی از عراق از طریق یک مسیر نظامی در نزدیکی گذرگاه البوکمال وارد سوریه شدند.»
هزینههای استقراض فرانسه برای اولینبار از یونان پیشی گرفت
برای اولین بار استقراض فرانسه از یونان پیشی گرفت. با بدتر شدن اوضاع سیاسی در این کشور، بحران بیاعتمادی بین سرمایهگذاران افزایش پیدا کرده است. دولت فرانسه که دولتی ائتلافی است با حمایت ضمنی حزب اجتماع ملی تشکیل شد. این حزب بهدلیل اقدامات مالی دولت ممکن است، رای به عدم اعتماد بدهد.
هانتر بایدن با اختیارات ویژه رئیسجمهور از زندان نجات پیدا کرد
دنیایاقتصاد: یکی از اشکالاتی که دموکراتها همواره علیه دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب بیان میکردند این بود که ترامپ ممکن است اگر رئیسجمهور شود، دستور عفو خود را صادر کند. ترامپ پروندههای گوناگونی دارد و حتی یکبار خود را به زندان معرفی کرد و در نهایت با وثیقه آزاد شد. حالا اما دموکراتها خود از اختیارات ویژه رئیسجمهوری استفاده کردند.
دنیایاقتصاد: با توجه به پایان «پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد» که معاهدهای با هدف کنترل گسترش موشک با قابلیت کلاهک هستهای میان روسیه و آمریکا بود، گاردین بر لزوم اقدام به موقع غرب برای مذاکره با مسکو و همچنین پکن برای دستیابی به یک توافق جدید برای جلوگیری از ظهور دوباره رقابت تسلیحاتی خطرناک تاکید کرد. پنجسال پیش، فروپاشی یک معاهده مهم تسلیحات جنگ سرد، جعبه پاندورا را گشود و آتشافروزیهای موشکی را به راه انداخت.
کیودونیوز- نیوزویک: ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین گفت: اوکراین باید راهحلهای دیپلماتیک را برای بازپسگیری برخی از «اراضی اشغالی» خود بیابد. او همچنین گفت حمایت شرکا از کییف کافی نیست و ناتو باید زودتر برای پذیرش این کشور تلاش کند. زلنسکی گفت که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا و تیمش در حال مطالعه «طرح پیروزی» اوکراین هستند و انتظار میرود که مذاکرات بیشتری با آنها برای توضیح «چیزهای خاصی با جزئیات بیشتر» انجام شود. او صراحتا اعتراف کرد که بازپسگیری برخی از مناطقی که به گفته او تحت «اشغال» روسیه هستند، از جمله کریمه که روسیه در سال۲۰۱۴ آن را ضمیمه کرد، دشوار است و «ارتش ما قدرت لازم برای انجام این کار را ندارد.» از سوی دیگر، کارشناسان نظامی غربی بر این عقیده هستند که حتی درصورت توافق برای اعزام نظامیان غربی به اوکراین، این اقدام باید خارج از چارچوب ائتلاف ناتو انجامشده و از رویارویی مستقیم روسیه با ناتو جلوگیری شود تا خطر گسترش جنگ کاهش یابد. با این حال، در میان رهبران غربی هنوز اجماع نظری درباره اعزام نیرو به اوکراین وجود ندارد.
سیپری: موسسه تحقیقات صلح بینالملل استکهلم (سیپری) در گزارشی تصریح کرد فروش تسلیحات در سال۲۰۲۳ در سطح جهان عمدتا در نتیجه جنگها در اوکراین و غزه و تنشها در آسیا ۴.۲درصد افزایش یافت و به ۶۳۲میلیارد دلار رسید. طبق گزارش این موسسه، شرکتهای تسلیحاتسازی روسیه و حوزه غرب آسیا بعد از آنکه خود را از چالشهای سال۲۰۲۲ در حوزه تولید به دلیل جهش در تقاضا بازیافتند، حالا یک رشد چشمگیر را تجربه کردهاند. در این گزارش تصریح شد که تولیدکنندگان در روسیه و خاورمیانه افزایش فروش چشمگیری را تجربه کردند. مولفان این گزارش تصریح کردند، درآمدهای تولیدکنندگان سلاح در جهان در سال۲۰۲۲ افت پیدا کرد؛ اما در سال۲۰۲۳ بسیاری از آنها توانستند تولید را افزایش دهند. در رویدادی که همچنان نشاندهنده افزایش تقاضا است، برای نخستینبار کل ۱۰۰شرکتی که در این مطالعه بررسی شدند در سال گذشته میلادی فروش بالای یکمیلیارد دلار را تجربه کردند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب ایالات متحده روز یکشنبه گفت، مسعد بولوس، تاجر آمریکایی-لبنانی، بهعنوان مشاور ارشد در امور عربی و خاورمیانه خدمت خواهد کرد. ترامپ این خبر را در سایت تروث سوشال اعلام کرد. بولوس، پدر همسر تیفانی، دختر ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی بارها با رهبران عرب آمریکایی و مسلمان ملاقات کرد. این دومین بار در روزهای اخیر بود که ترامپ پدرشوهر یکی از فرزندانش را برای خدمت در دولت خود انتخاب کرد. روز شنبه، ترامپ گفت که پدر دامادش جرد کوشنر، غول املاک و مستغلات، چارلز کوشنر را بهعنوان سفیر ایالات متحده در فرانسه انتخاب کرده است. در ماههای اخیر، بولوس برای جلب حمایت لبنانیها و عربهای آمریکا از ترامپ وارد کارزار انتخاباتی شد، آن هم در شرایطی که کمپین نظامی اسرائیل علیه حزبالله در لبنان از سوی ایالات متحده مورد حمایت بود.
المیادین: با وجود اعلام توافق آتشبس میان رژیم صهیونیستی و لبنان، ارتش لبنان از زخمی شدن یکی از سربازان خود در حمله پهپادی اشغالگران در شرق این کشور خبر داد. ارتش لبنان اعلام کرد که یکی از سربازانش در حمله پهپادی رژیم صهیونیستی علیه یک بولدوزر متعلق به ارتش این کشور در منطقه «حوش السید علی» واقع در شرق لبنان زخمی شده است. پیشتر ارتش لبنان با صدور بیانیهای اعلام کرد: پس از آغاز توافق آتشبس ماموریت خود را در جنوب، البقاع و ضاحیه جنوبی اجرا کرده و همزمان نیز استقرار نیروهایش در جنوب رودخانه لیتانی را تقویت کرده است. ماموریت آنها در این مناطق شامل ایجاد ایستهای بازرسی موقت، گشایش مسیرها، پاکسازی مهمات منفجر نشده و کمک به بازگشت آوارگان به روستاها و شهرهای خود و حفظ امنیت و سلامت آنها است. ارتش لبنان همچنین افزود که این اقدام بر اساس دستور دولت لبنان و اجرای ماموریتهای ارتش با هماهنگی نیروی موقت سازمان ملل در لبنان (یونیفیل) در چارچوب قطعنامه۱۷۰۱ انجام میشود.
دنیایاقتصاد: نیروهای اسرائیلی در حالی همچنان به کوبیدن غزه و مناطقی در جبالیا (شمال) و «عبسان الکبیره» (جنوب) مشغول است که همزمان «دو مذاکره» در دو سطح متفاوت در مصر جریان دارد: یکی، میان فتح و حماس برای بازگشایی گذرگاه مرزی رفح که گفته شده این دیدارها همچنین درخصوص مدیریت امور نوار غزه شاهد تحولات مثبت مهمی بوده است. با این حال، چند کشور عربی هم برای تشکیل کمیتهای برای مدیریت نوار غزه حمایت خود را اعلام کردند. دوم، مذاکراتی برای آغاز آتشبس در غزه. «نضال المغربی» در گزارش خود در رویترز نوشت، دو منبع حماس گفتند، رهبران این گروه روز یکشنبه با مقامات امنیتی مصر برای آتشبس در غزه گفتوگو کردند و بنیامین نتانیاهو هم به دنبال انجام گفتوگوهای امنیتی است.
دنیایاقتصاد: رقابتها برای بهدست گرفتن افسار الاغ در حزب دموکراتها از چند ماه پیش از انتخابات ریاستجمهوری آغاز شده بود. اگر از سال۲۰۱۶، افسار فیلها (نماد جمهوریخواهان) دست ترامپ بوده اما بایدن هیچگاه رهبر مطمئنی برای بهدست گرفتن افسار الاغ (نماد دموکراتها) بهحساب نمیآمد.
با پیشروی «تحریرالشام»، جنگندههای روسی و قوای سوری وارد عمل شدند
منابع ارتش سوریه در دومین روز از بمباران شدید شمال سوریه با هدف عقب راندن تروریستها از حلب، روز یکشنبه شهر ادلب را هدف قرار دادند. ارتش سوریه و متحدش (روسیه) میگویند مخفیگاههای گروههای تروریست را هدف قرار دادهاند و حمله به غیرنظامیان را تکذیب میکنند. منابع ارتش سوریه نیز گفتند که آن دسته از نیروهای سوری که از شهر عقبنشینی کرده بودند، اکنون در حال تجدید قوا هستند و نیروهای کمکی نیز برای کمک به ضدحمله اعزام شدهاند.از سوی دیگر، ساکنان حلب دیروز یکشنبه گفتند، تروریستها با خودروهای دارای زرههای دستسازدر خیابانهای منتهی به شهر حلب رژه میرفتند.