«سپاه صلح» به کشورهای جزیرهای اقیانوس آرام بازمیگردد؟
دوئل چین و آمریکا در سلیمان
در این میان، سپاه صلح همچنان ضربالاجلهای لازم را برای تامین بودجه کنگره ایالات متحده برای حمایت از کار خود در جزایر سلیمان بهدست نیاورده است. فقط ۵۰۰دلار برای کار این برنامه در مجمع الجزایر حدود ۷۰۰هزارنفر برای سال مالی۲۰۲۴ اختصاص داده شده است. نه واشنگتن و نه هونیارا بهطور رسمی هیچ نشانهای مبنی بر اینکه بازگشت سپاه صلح طبق برنامه پیش نمیرود، ابراز نظری نکردهاند. اما در پشت صحنه، این ظن وجود دارد که دولت مناسه سوگاواره، جزایر سلیمان عمدا به دلایل سیاسی متوقف شده است. این توقف میتواند بهویژه برای آرام کردن چین که در سالهای اخیر برنامههای تهاجمی در مجمعالجزایر داشته، ایجاد شده باشد.
یک مقام سابق آمریکایی که با مذاکرات برای بازگرداندن سپاه صلح آشنا است، به الجزیره گفت: «چینیها بر تصمیم کابینه جزایر سلیمان برای جلوگیری از بازگشت سپاه صلح به جزایر تاثیر گذاشتهاند.» این مقام سابق گفت که بر اساس گفتوگو با مقامات درگیر در مذاکرات، به نظر میرسد این توافق «به مدت نامحدود» به تعویق افتاده است. این مقام سابق گفت: «خوشحالی اولیه درباره اعلام ایالات متحده مبنی بر بازگشت داوطلبان سپاه صلح توسط مقامات ارشد جزایر سلیمان کاهش یافت؛ زیرا آنها مدام در معرفی سپاه صلح تعلل میکردند و به پشت گوش میانداختند.» وزارت امور خارجه و سفارت ایالات متحده در هونیارا که در ماه فوریه افتتاح شد، به درخواست الجزیره برای اظهارنظر پاسخی ندادند. همچنین سپاه صلح از ارائه اظهارنظر خودداری کرد؛ اگرچه گزارش بودجه سال۲۰۲۴ در ماه مارس منتشر شد، بیان کرد که آژانس «به نهایی کردن توافقات» با جزایر سلیمان نزدیک شده است.
سفارت چین در هونیارا هم گفت که بازگرداندن سپاه صلح مربوط به دولتهای جزایر سلیمان و ایالات متحده است و این بررسیها باید توسط «ذینفعان مربوطه» هدایت شود. پیتر کنیلورا جونیور، یک نماینده مخالف در جزایر سلیمان گفت که تاخیرهای غیرقابل توضیح، منعکسکننده فضای ژئوپلیتیک در دوران سوگاواره است. کنیلوریا جونیور که بهطور خاص به چین بهعنوان عامل احتمالی در تاخیر اشاره نکرد، به الجزیره گفت: «فکر نمیکنم در گذشته هیچچیز منفی درباره کار سپاه صلح شنیده باشم. بنابراین این فقط تاکید میکند که این تاخیر مربوط به سیاست است و ارتباط بسیار کمی با کاری که سپاه صلح میخواهد انجام دهد، دارد.»
مشکلات ظاهری سپاه صلح در جزایر سلیمان ظاهرا به محدودیتهای توانایی واشنگتن در جلوگیری از نفوذ فزاینده چین در اقیانوس آرام اشاره دارد. تهاجمات پکن در منطقه بهویژه در کیریباتی و جزایر سلیمان قابل مشاهده بوده است؛ جایی که سوگاواره از زمان انتخاب و ورودش به چهارمین دوره قدرت در سال۲۰۱۹ روابط عمیقتری با همتایان چینی خود بهطور جدی دنبال کرده است. در سال۲۰۱۹، هونیارا از به رسمیت شناختن روابط دیپلماتیک با تایوان بهدلیل رابطه با چین پایان داد و به ترتیب در سال۲۰۲۲ و ژوئیه امسال، یک جفت توافقنامه امنیتی و پلیسی با پکن امضا کرد که اعتراض ایالات متحده، استرالیا و نیوزیلند را برانگیخت.
سوگاواره از تعمیق روابط دولتش با چین دفاع کرده است و اصرار دارد که کشورش بین قدرتهای بزرگ طرفی را انتخاب نمیکند و آمریکا و متحدانش را به انتقاد «ناروا» متهم میکند. در ماه اوت، رهبر جزایر سلیمان از ملاقات با دو قانونگذار آمریکایی خودداری کرد. یکی از این قانونگذاران بعدا روابط پکن با این کشور را به «افعی که دور طعمه خود میپیچد» تشبیه کرد. سوگاواره در سفری به ایالات متحده در سپتامبر برای سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل، از نشستی در کاخ سفید بین جو بایدن، رئیسجمهوری ایالات متحده و دیگر رهبران اقیانوس آرام صرفنظر کرد. سوگاواره که در ماه ژوئیه با شی جینپینگ، رئیسجمهوری چین در پکن دیدار کرده بود، به خبرنگاران گفت که از گفتوگو با آمریکاییها اجتناب میکند.
سلسوس تالیفیلو، مشاور سیاسی سابق در جزایر سلیمان گفت: «سخت است که این احتمال قوی را انکار کنیم که دولت بهدلیل روابطش با چین در خصوص ورود سپاه صلح، بازی درمیآورد.» تالیفیلو که رئیس سابقش، دانیل سویدانی، در زمان خدمت بهعنوان فرماندار استان ملایتا، با هونیارا بر سر سیاست چین درگیر شد، به الجزیره گفت: « اساسا [دولت] کنونی یک دولت طرفدار چین و ضدغربی است؛ بهویژه خود سوگاواره.» گریم اسمیت، استادیار دپارتمان امور اقیانوس آرام دانشگاه ملی استرالیا گفت: «برای سوگاواره، تاخیرها ممکن است به تقویت این روایت کمک کند که ایالات متحده اقیانوس آرام را نادیده گرفته است.» اسمیت به الجزیره گفت: «بیش از یک عنصر حقیقت درباره آن وجود دارد.» او ادامه داد: «با به تاخیر انداختن سپاه صلح، آنها همچنان میتوانند بهطور موثر این روایت را پیش ببرند که ایالات متحده همچنان از آنها غفلت میکند.» حتی قبل از تغییر دیپلماتیک در زمان سوگاواره، ایالات متحده در میان همه در جزایر سلیمان محبوبیت نداشت.
این جزایر در طول جنگ جهانی دوم میدان اصلی نبرد نیروهای آمریکایی و ژاپنی بود که منجر به کشته شدن هزاران غیرنظامی بیگناه شد. دهها هزار مهمات منفجرنشده از جنگ بهجا مانده و ساکنان را تا به امروز کشته یا مجروح کرده است. برای کشورهایی مانند جزایر سلیمان که ممکن است در روابط خود با ایالات متحده، استرالیا و نیوزیلند احساس کوچکی کنند، گسترش روابط با چین میتواند آنها را به منبع مالی جدید رهنمون کند. از جمله مزایای دیگر، چین به جزایر سلیمان وام ۶۶میلیون دلاری برای ساخت دکلهای تلفن همراه و ۱۲۰میلیون دلار برای ساخت تسهیلات جدید برای بازیهای اقیانوس آرام۲۰۲۳ داد. مقامات غربی بیم آن دارند که این کمکها، زمینه را برای چین درخصوص حضور نظامی گسترده در اقیانوس آرام فراهم کند. احتمالا پکن بهدنبال ایجاد یک پایگاه دریایی در جزایر سلیمان یا یکی دیگر از کشورهای جزیرهای اقیانوس آرام باشد.