انتظار می‌رود دمشق اقداماتی را برای تسهیل بازگشت پناهندگان و مقابله با قاچاق برون‌مرزی انجام دهد. اردن در ماه مه میزبان نشست «گروه تماس اتحادیه عرب» بود که راه را برای بازگشت سوریه به اتحادیه عرب هموار کرد. صفدی قبل از ورود به دمشق به دولت سوریه تعهداتی را یادآور شد که در «بیانیه امان» با آن موافقت شده است. در ادامه گفت‌وگوهای دوجانبه، هم وی و هم مقداد تاکید کردند که تامین زیرساخت‌های حیاتی و تامین نیازهای اساسی‌شان، کلید تسریع بازگشت آوارگان است. ترکیه در گفت‌وگوهای تازه خود با سوریه به‌عنوان بخشی از مذاکرات چهارجانبه شامل روسیه و ایران، به همین ترتیب استدلال کرده است که تسهیل بازگشت پناه‌جویان باید موضوع اصلی باشد؛ درحالی‌که دمشق از آنکارا خواسته است تا نیروهای خود را از سوریه خارج کند و از حمایت از گروه‌های «تروریستی» به‌عنوان پیش شرط عادی‌سازی دست بردارد. اردوغان برای اسکان مجدد پناه‌جویان بازگشته پیشنهاد کرده بود که شهرک‌های جدیدی با کمک مالی بین‌المللی در منطقه امنی در داخل سوریه در امتداد مرز ترکیه ایجاد شود. اما ازآنجاکه این ایده نتوانست حمایت گسترده‌ای را به‌دست آورد، ترکیه به ساخت خانه‌های جدید در مناطق تحت کنترل ارتش ترکیه با تامین مالی قطر و کویت بسنده کرد. پیشرفت در بهبود رابطه با دمشق می‌تواند به تقویت چنین تلاش‌هایی کمک کند؛ البته باز هم با کمک مالی کشورهای خلیج‌فارس. با این حال، تحریم‌های آمریکا و اروپا همچنان مانع اصلی بازسازی سوریه است. ترکیه و اردن می‌توانند با یکدیگر متحد شوند تا برای معافیت‌های گسترده‌تر در محدوده کمک‌های بشردوستانه در تلاش برای حل مشکل پناهندگان که اروپا را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد، فشار بیاورند. «صفدی» در سخنانی پس از گفت‌وگوهای خود در آنکارا تاکید کرد که اردن و ترکیه درباره آینده پناه‌جویان همسو هستند و از درخواست ترکیه برای ایجاد صندوق بین‌المللی برای تضمین بازگشت ایمن و داوطلبانه پناه‌جویان به کشور حمایت کردند. تلاش‌های سوریه برای تقویت روابط اقتصادی با کشورهای عرب، به‌ویژه عربستان سعودی، از زمان بازگشت این کشور به اتحادیه عرب در حال افزایش بوده است.

در عین حال، صفدی به همقطاران ترکیه‌ای خود گفت که اردن آماده میزبانی مذاکراتی مشابه روند آستانه با هدف حل بحران سوریه است. این پیشنهاد پس از اعلام ماه گذشته قزاقستان مبنی بر عدم میزبانی این مذاکرات مطرح شد. به نظر می‌رسد اردن مایل به ایفای نوعی نقش تسهیل‌کننده بین آنکارا و دمشق است؛ البته نه به‌عنوان جایگزینی برای میانجی‌گری روسیه. با توجه به اینکه آوارگان سوری به موضوع مهمی برای ترکیه و اردن تبدیل شده‌، دو کشور می‌توانند برای فشار به‌منظور لغو تحریم‌های غرب و هموار کردن راه برای بازسازی سوریه همکاری کنند. به گزارش بلومبرگ، انتظار می‌رود که اردوغان که با آشفتگی اقتصادی در داخل دست‌وپنجه نرم می‌کند، در روزهای آینده از امارات متحده عربی، عربستان سعودی و قطر بازدید کند؛ زیرا آنکارا امیدوار است تا ۲۵میلیارد دلار سرمایه‌گذاری از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس جذب کند؛ از جمله از طریق خصوصی‌سازی و تملک. اردوغان ظاهرا امیدوار است که بتواند سرمایه‌های عربی را نیز به تلاش های مربوط به خانه‌سازی در سوریه بکشاند. در نشانه دیگری از جایگاه رو به رشد جهان عرب در روابط خارجی ترکیه، هاکان فیدان، وزیر امور خارجه، با همتایان عراقی، کویتی و الجزایری خود در حاشیه گردهمایی جنبش عدم تعهد در باکو گفت‌وگوهای دوجانبه انجام داد. وزیر امور خارجه سوریه نیز در این گردهمایی حضور داشت. در همین حال، اصلاح روابط ترکیه با مصر با اعلام این خبر در روز سه‌شنبه به اوج خود رسید مبنی بر اینکه دو کشور سفرای خود را برای احیای کامل روابط دیپلماتیک معرفی کرده‌اند. مقامات ترکیه اعلام کردند که بر سر نشست اردوغان و عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر توافق شده است؛ اما تاریخ آن را مشخص نکردند. بر اساس گزارش‌های مطبوعات ترکیه، سیسی قرار است در ۲۷ژوئیه به آنکارا سفر کند؛ درحالی‌که رسانه‌های عربی به نقل از منابع دیپلماتیک اعلام کردند که این دیدار احتمالا ظرف دو هفته آینده برگزار می‌شود.

 

اخبار مرتبط